روزی جهانی برای چپ دست ها

بیشتر ابزارها، امکانات اداری، لوازم آشپزی، و بسیاری دیگر از چیزها فقط در خدمت آدم‌های راست‌ دست تولید می‌شوند. این در اقلیت قرار گرفتن چپ دست ها، باعث شده که 13 آگوست که مصادف با 22 مرداد ماه است  از سال 1355 شمسی از سوی سازمان ملل به نام چپ دست ها نامگذاری شود، افرادی که تا حدودی در جامعه راست دست ها محدودیت دارند.در ایران هم انجمن چپ دست ها فعالیت می کند. فرزانه معصومیان دبیر این انجمن می گوید: بر اساس مصوبه سازمان ملل متحد یک روز در تقویم جهانی به چپ دست ها اختصاص داده شده است. دلیل نامگذاری این روز، انتقاد از این است که تمام ابزارها و امکانات برای راست دست‌ها طراحی شده‌اند( مانند صندلی‌های یک دسته، صندلی راننده در خودروها، قانون‌های راهنمایی رانندگی، میزهای پُر کردن فرم در بانک‌ها و اداره‌ها و...) و چپ دست‌ها را مجبور به کاربرد از دست راست می‌کنند. همچنین یکی از اهداف این روز، مبارزه با باورهای خرافاتی درباره چپ دست‌ها است. که به گفته دبیر انجمن خوشبختانه در ایران تفکرات خرافی در این مورد وجود ندارد. 

چپ‌دستی به مفهوم تمایل طبیعی افراد در استفاده از دست چپ برای انجام کارهای گوناگون و بویژه نوشتن است. به طور طبیعی، بیشتر انسان‌ها راست‌دست هستند به این معنا که برای انجام کارهای روزمره، استفاده بیشتری از دست راست به عمل می‌آورند. یکسان‌دستان گروه خیلی کوچکی از انسان‌ها هستند که توانایی استفاده از دست چپ و راست را بطور یکسان دارند.

مطالعات گوناگون نشان می‌دهد که در جوامع مختلف، ۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت، راست‌دست هستند. بقیه این افراد عمدتاً چپ‌دست هستند. درصد بسیار کمی نیز توانایی استفاده از دو دست را دارند.

علت دقیق چپ‌دستی مشخص نیست. نظریه‌های مختلف، وراثت، یادگیری و فعالیت‌های مغزی در دوران جنینی و رشد را عامل تعیین چپ‌دستی یا راست‌دستی می‌دانند. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد، اخیراً ژنی را کشف کردند که گمان می‌رود عامل بروز چپ‌دستی باشد. در افراد حاوی این ژن، بخش راست مغز کار کنترل سرعت و زبان را بر عهده دارد و بخش چپ مغز مسئول احساسات است. در افراد راست‌دست که فاقد این ژن هستند وظیفه هر نیمکره مغز بر عکس این است. اما اندکی بعد، پژوهشگران دانشگاه ام آی تی آمریکا، نظریه جدیدی در این رابطه ارائه دادند. یافته‌های آنان نشان می‌دهد که در رحم مادر، مغز کودکان چپ‌دست آزادانه تر از مغز کودکان راست‌دست رشد می‌کند.

سرعت تفکر: مطالعات نشان داده است که این‌گونه افراد استثنائی‌اند. تحقیقاتی در کشور ایتالیا بیان می‌کند که افراد چپ‌دست در حین بازی‌های کامپیوتری و یا مسابقات ورزشی سریع‌تر فکر می‌کنند. چپ‌دست‌ها تمایل به کسب درآمد بیشتری دارند. افرادی که با هر دو دست کار می‌کنند، هنگامی که با اطلاعات جدید مواجه می‌شوند، توانایی تغییر عقیده بیشتری دارند که این موضوع به آن‌ها کمک می‌کند تا هر دو سوی قضیه را ببینند.

استقلال: بعضی از کارشناسان معتقدند، افراد چپ‌دست کمتر وابسته‌اند، چون مجبورند با دنیایی که برای آن‌ها ساخته نشده سازگاری پیدا کنند. چپ‌دست‌ها به علت داشتن تمایلات استقلال‌طلبانه در برابر فشارهای اجتماعی مقاومت بیشتری دارند.

سازگاری: تحقیقاتی در کشور کانادا نشان می‌دهد که افراد چپ‌دست، نسبت به راست‌دست‌ها سازگاری بیشتری دارند. یک فرد چپ‌دست بسیار راحت‌تر از یک فرد راست‌دست می‌تواند از دست راست خود برای انجام کارها استفاده کند. به نظر می‌رسد افرد چپ‌دست به سرعت قادر به تعویض و دگرگزینی هستند. به طور کلی، افراد چپ‌دست انعطاف‌پذیرتر، باهوش‌تر و سازگارتر از افراد راست‌دست هستند.

دبیر انجمن چپ دست های ایران هم خبر داده تا سال 1400، پرسشنامه های مخصوص برای بهره گیری افراد چپ دست اضافه خواهد شد.