سرنوشت دیوار مرزی نه در جنگ قدرت میان کاخ سفید و کنگره یا در جدال ایدئولوژیکی میان جمهوریخواهان و دموکرات ها که در نهایت در حکم عالی ترین مرجع حقوقی - قضایی امریکا تعیین خواهد شد
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما؛ سرانجام پس از هفته ها کشمکش و تهدید، دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا در موضوع تامین امنیت مرزی وضع فوق العاده ملی اعلام کرد ؛ اقدامی که مخالفان ، آن را کودتای خشن ، دزدی بودجه دولتی ، برهم زدن توازن قوا و در یک کلمه ، نقض قانون اساسی خوانده اند .
این تصمیم زمانی اتخاذ شد که ترامپ مصوبه کنگره برای تامین بودجه دولت فدرال را امضا کرد و با این کار ، از تعطیلی مجدد فعالیت بخش هایی از دولت جلوگیری بعمل آورد . بر اساس این مصوبه ، کنگره فقط یک میلیارد و 350 میلیون دلار بابت تامین امنیت مرزی – و نه هزینه ساخت دیوار جنجالی در مرز مکزیک – در اختیار دولت ترامپ گذاشت . با این حال ، رئیس جمهوری امریکا پس از ناکامی در جلب حمایت کنگره ، سرانجام آخرین برگ خود را با اعلام وضعیت فوق العاده ملی رو کرد .
بر اساس این فرمان ، 8 میلیارد دلار از بودجه های دولتی در اختیار طرح جنجالی احداث دیوار مرزی با مکزیک قرارخواهد گرفت . از این مقدار ، یک میلیارد و 350 میلیارد دلار از محل مصوبه اخیر کنگره برای ادامه فعالیت دولت تامین می شود و بقیه شامل بودجه های دراختیار وزارت خانه های دفاع و خزانه داری می شود .
ترامپ امیدوار است با اجرای وضعیت فوق العاده ملی ، یکی از اصلی ترین و مناقشه برانگیزترین وعده های انتخاباتی خود را محقق سازد . این ساختمان ساز نیویورکی از سه سال پیش و از زمان آغاز رقابت های انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 وعده داد برای جلوگیری از ورود مهاجران غیر قانونی و جنایتکاران ، دیواری در مرز امریکا و مکزیک بسازد که به گفته خود وی ، هم زیبا باشد و هم غیر قابل نفوذ . ترامپ برای تحقق این وعده ، قول داد دیواری بتونی به ارتفاع شش متر در مرز 3200 کیلومتری مشترک میان امریکا و مکزیک احداث کند و هزینه آن را به طور کامل از مکزیکی ها دریافت نماید. اما از همان ابتدا مسلم بود که مکزیکی ها حتی یک سنت هم برای ساخت دیواری که آنان را از امریکایی ها جدا کند، پرداخت نخواهند کرد . از این رو ، ترامپ ، کنگره امریکا را تحت فشار قرار داد تا هزینه این طرح بلندپروازانه را تامین کند .
اما مشکل احداث دیوار مرزی فقط بودجه آن نیست که پیش بینی می شود از رقم سرسام آور 80 میلیارد دلار نیز عبور کند . بسیاری معتقدند دیوار کشی ، ایده ای قرون وسطی ای است و در قرن بیست و یکم کارایی ندارد. به عنوان مثال ، تضمینی وجود ندارد که یک دیوار بتونی – حتی به ارتفاع شش متر – در برابر حملات قاچاقچیان مواد مخدر و انسان که به جدیدترین و مخرب ترین سلاح ها مجهز هستند ، ایمن بماند . ضمن این که ساخت دیواری شش متری در طول مسیر 3200 کیلومتری یک چیز است و حفاظت از آن چیز دیگر ؛ به عبارت دیگر ، حتی در صورت تکمیل این مانع عظیم مرزی ، به دهها هزار سرباز نیاز خواهد بود که شبانه روز از دیوار حراست نمایند ، موضوعی که هزینه این پروژه را سر به اسمان خواهد کشاند .
در عین حال ، بخش عمده مرز از میان یک رودخانه خروشان می گذرد که امکان احداث دیوار در وسط آن غیر ممکن است و احداث آن در بخش های مربوط به خاک امریکا یا مکزیک ، به جدال های سیاسی میان دو کشور می انجامد . این در حالی است که اغلب زمین های واقع شده در مرز مکزیک ، مالک خصوصی دارد و چه بسا بسیاری از آنان زمین های خود را برای احداث دیوار مرزی به دولت فدرال نفروشند . همچنین ماموران مرزی هشدار داده اند که احداث دیوار تمام بتونی ، توان نظارتی در آن سوی مرزها را از بین می برد و خود ، بر مشکلات امنیتی می افزاید ؛ این در حالی است که احداث چنین سازه عظیمی در نهایت ، به پیامدهای وخیم زیست محیطی برای گونه های گیاهی و جانوری در منطقه خواهد انجامید .
با این حال ، دونالد ترامپ عزم خود را جزم کرده است که حتی به قیمت 35 روز تعطیلی بخش هایی از دولت خود یا خشم کنگره ، به دیوار مرزی دست یابد ؛ موضوعی که تا حد زیادی سرنوشت انتخابات بعدی ریاست جمهوری و ادامه اقامت ترامپ در کاخ سفید را مشخص می کند .
ترامپ با تکیه بر این نکته که تامین امنیت مرزی و جلوگیری از ورود مهاجران غیر قانونی و جنایتکاران ، خواست عموم مردم امریکا است ، به بزرگترین ریسک دوره ریاست جمهوری خود دست زده است . وی با تکیه بر این نکته وظیفه تامین امنیت در نهایت بر عهده رییس جمهوری است و روسای جمهوری قبلی امریکا طی 45 سال اخیر ، 55 بار وضعیت فوق العاده ملی وضع کرده اند ، مخالفت کنگره را نادیده گرفته است . با این حال ، در اکثر قریب به اتفاق موارد پیشین ، نه فقط هم حزبی های رییس جمهوری در کنگره با اعلام وضعیت فوق العاده موافق بودند ؛ بلکه در موضوعاتی همچون گروگانگیری اعضای سفارت امریکا در تهران ، حادثه تروریستی 11 سپتامبر 2001 یا مقابله با سلاح های کشتار جمعی ، حزب اپوزیسیون نیز از تصمیم رییس جمهوری حمایت می کرد .
اما این بار ، رییس جمهوری امریکا در دهن کجی آشکار به کنگره ، وضعیت فوق العاده اعلام کرده است . این تصمیم پس از تعطیلی 35 روزه دولت و 21 روز مذاکرات فشرده میان جمهوریخواهان و دموکرات ها اتخاذ شد . با این حال ، نه در کنگره يکصد پانزدهم تحت کنترل جمهوریخواهان که دوره آن سوم ژانویه سال جاری به پایان رسید، ترامپ توانست پول مورد نیاز برای ساخت دیوار مرزی را تامین کند و نه در کنگره کنونی که دموکرات ها اکثریت کرسی های مجلس نمایندگان را از آن خود کرده اند . از این رو ، ترامپ با نادیده گرفتن حق انحصاری مجلس نمایندگان در تصویب و تخصیص بودجه ، وضعیت فوق العاده اعلام کرده است تا آن گونه که خود صلاح می داند ، پول مالیات دهندگان امریکایی را خرج ساخت دیوار مرزی کند .
با این حال ، تردیدی نیست که سرنوشت دیوار مرزی نه در جنگ قدرت میان کاخ سفید و کنگره یا میان در جدال ایدئولوژیکی میان جمهوریخواهان و دموکرات ها که در نهایت در حکم عالی ترین مرجع حقوقی - قضایی امریکا تعیین خواهد شد . طیف وسیعی از مخالفان دیوار از سران دموکرات تا برخی قضات دادگاه های فدرال ، فعالان حقوق مدنی و حامیان زیست محیطی قصد دارند علیه تصمیم دولت به دادگاه ها شکایت کنند. بر اساس تجربه فرامین ممنوعیت سفر اتباع چند کشور عمدتا مسلمان به خاک امریکا ، پیش بینی می شود شکایت ها در نهایت به احکام قضایی علیه دولت و توقف اجرای وضعیت فوق العاده بیانجامد . با این حال ، وکلای کاخ سفید ، موضوع را به دادگاه های استیناف خواهد کشاند که باز هم بر اساس تجربه روند قضایی علیه فرامین ممنوعیت سفر، به احتمال قریب به یقین ، در این مرحله نیز بار دیگر ترامپ شکست خواهد خورد .
از این رو ، دورنهایی جدال حقوقی میان موافقان و مخالفان دیوار در دیوان عالی فدرال رخ خواهد داد که 5 عضو از 9 عضو آن از سوی روسای جمهوری جمهوریخواه منصوب شده اند . ترامپ امیدوار است ، آنگونه که دیوان در پرونده فرامین ممنوعیت سفر به تشخیص دولت در موضوعات امنیتی - مهاجرتی صحه گذاشت ، در پرونده دیوار نیز جانب کاخ سفید را بگیرد ؛ البته مشروط بر این که همچون ترامپ ، ورود تعدادی زن و بچه مهاجر و پناهجو به خاک امریکا را مصداق ناامنی و تجاوز قلمداد نماید . در غیر این صورت ، چه بسا دیوان عالی فدرال به عنوان آخرین ضامن رعایت قانون اساسی امریکا از جمله قاعده " نظارت و توازن " ، اختیار انحصاری کنگره در تصویب بودجه دولت فدرال را مورد تاکید قرار دهد و اعلام وضعیت فوق العاده از جانب ترامپ را مصداق سوء استفاده از قدرت و تجاوز به حقوق کنگره به عنوان منتخبین ملت معرفی کند .
در این صورت ، شاید به جای دیواری که ترامپ قصد دارد در مرز با مکزیک بکشد ، دیوار میان نهادهای قدرت در واشنگتن ، پایتخت امریکا رفیع تر شود.
امير علي ابوالفتح، کارشناس مسائل آمريکا