کاهش چشمگیر بارندگی و افت ذخایر آبی در سدهای تهران، ضرورت صرفه‌جویی و بازنگری در زیرساخت‌های تأمین آب را بیش از گذشته نمایان کرده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، شرکت آب و فاضلاب استان تهران اعلام کرد: سال آبی جاری، تصویری نگران‌کننده از وضعیت منابع آبی پایتخت ارائه می‌دهد. میزان بارش‌ها تا پایان تیر به ۱۴۹ میلی‌متر رسیده است؛ رقمی که نسبت به میانگین بلندمدت (۲۸۰ میلی‌متر)، کاهش ۴۵ درصدی را نشان می‌دهد. حتی در مقایسه با سال گذشته که خود از کم‌بارش‌ترین سال‌ها بود، شاهد افتی ۳۵ درصدی هستیم.
کاهش محسوس بارندگی‌ها، موجب افت سطح ذخیره آب در مخازن سدهای تهران شده است؛ به‌طوری‌که بنا بر اعلام مسئولان، میزان ذخیره این مخازن، در به کمتر از ۲۰ درصد ظرفیت اسمی آنها رسیده است.
در چنین شرایطی، مدیریت تقاضا و مصرف به یکی از ارکان اصلی عبور از بحران تبدیل شده است. شهروندان تهرانی به‌طور میانگین روزانه حدود ۲۵۰ لیتر آب مصرف می‌کنند، در حالی که الگوی مطلوب مصرف، ۱۳۰ لیتر برای هر نفر تعریف شده است. بر همین اساس، مسئولان آبفا از شهروندان خواسته‌اند با اقداماتی، چون کاهش زمان استحمام، استفاده بهینه از ماشین لباسشویی و نصب شیرآلات کاهنده مصرف، در مدیریت منابع آبی مشارکت کنند.
در کنار این توصیه‌ها، برنامه‌هایی برای اصلاح و تقویت زیرساخت‌های شبکه نیز در دستور کار قرار دارد. پروژه‌هایی نظیر «رینگ انتقال آب قمر بنی‌هاشم»، توسعه سامانه اسکادا و گسترش سیستم تله‌متری، با هدف پایداری بیشتر شبکه و کاهش هدررفت، در حال اجراست. با این حال، مسئولان اذعان دارند که دامنه و سرعت اجرای این طرح‌ها هنوز به‌طور کامل متناسب با بزرگی بحران نیست.
مدیرعامل شرکت آبفای تهران، یکی از راهبرد‌های اجرایی، همگن‌سازی فشار در شبکه آبرسانی تهران است؛ شهری که اختلاف ارتفاعی حدود ۸۰۰ متر میان پایین‌ترین و بالاترین نقاط آن وجود دارد. در این راستا، علاوه بر به‌روزرسانی تجهیزات شبکه، از شهروندان ساکن در مجتمع‌های مرتفع خواسته شده با نصب مخزن و پمپ، فشار آب مورد نیاز واحد‌های مسکونی را در ساعات اوج مصرف تأمین کنند.
در حوزه تشویق مصرف‌کنندگان نیز ابتکار‌هایی در نظر گرفته شده است؛ از جمله اجرای طرح خرید اقساطی لوازم کاهنده مصرف آب، که به شهروندان امکان می‌دهد این تجهیزات را با شرایط پرداخت یک‌ساله تهیه کرده و بدون فشار مالی، در روند صرفه‌جویی مشارکت داشته باشند.
در مجموع، شرایط فعلی تهران بازتاب‌دهنده چالش‌های انباشته‌ای است که امروز به‌صورت هم‌زمان در حوزه منابع طبیعی، مصرف شهری و زیرساخت‌های فنی آشکار شده است. عبور از این بحران، نه‌تنها مستلزم مدیریت علمی و فوری در سطح کلان است، بلکه نیازمند همراهی مستمر مردم در اصلاح الگوی مصرف و افزایش تاب‌آوری شهری خواهد بود.