رئیس هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در نشست بررسی تحولات بازار‌های مالی ایران و جهان، خواستار تشکیل کارگروهی برای رفع چالش‌های ارزی و صادراتی شرکت‌های معدنی و صنایع معدنی شد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، از ایمیدرو، محمد آقاجانلو تصریح کرد: امروزه نخستین اولویت ما برقراری شرایط پایداری در تولید این حوزه و سپس تسهیل صادرات و کمک به ارزآوری کشور است.
معاون وزیر صنعت معدن و تجارت، پس از استماع گزارش تحولات مالی بازار‌های جهانی و اثر آن بر اقتصاد ایران، گفت: باید در روز‌های آینده، برای عبور از چالش‌های این بخش با شناسایی گلوگاه‌های تولید و صادرات، کارگروهی تشکیل شود تا راهکار‌های موجود با حضور مقامات تصمیم گیر ارایه و نهایی شوند.
آقاجانلو تاکید کرد: پیشنهاد‌های ارایه شده در روز‌های آتی جمع بندی تا با کمک وزارت صمت و دولت، شرایط تولید و صادرات تسهیل شود.
وی یادآور شد: ایمیدرو به عنوان بازوی اجرایی وزارت صمت، اسکله‌هایی در مناطق ویژه اقتصادی خلیج فارس و پارسیان در اختیار دارد که می‌توانند با نقش آفرینی در توسعه صادرات، بخشی از ارز مورد نیاز را تامین کنند.
آقاجانلو افزود: ایمیدرو پیشتر با همکاری دستگاه‌های زیربط مدل‌های متفاوتی برای توسعه صادرات و ارزاوری کشور داشته و اکنون باید دوباره به کار گرفته شوند.
در این نشست، حسین باستان زاد، پژوهشگر و مدرس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، با ارایه گزارشی درباره اثر تحولات مالی بازار‌های جهانی بر اقتصاد ایران و حوزه معدن و صنایع معدنی، گفت: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که به ویژه در ۱۴ سال اخیر با آن مواجه شده‌ایم از دست دادن تامین مالی از منابع خارجی و فشار بر ظرفیت‌های تولید بوده است.
وی با بیان اینکه به عنوان نخستین شوک ۴ دهه اخیر، جنگ تحمیلی هشت ساله ۱۳۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد کشورمان زیان وارد کرد، افزود: دومین شوک تحریم‌هایی بود که از نیمه دهه ۸۰ بر اقتصاد ایران تحمیل شد که حاصل آن از دست رفتن ۲۱۶ میلیارد دلار سرمایه بود که این رقم معادل اقتصاد ۸ کشور آسیای میانه یا ۱۰ سال تامین سرمایه ماشین آلات است.
باستان زاد، با اعلام اینکه تا سال ۱۹۸۰ اقتصاد ایران سهم ۹ درصدی از بازار‌های آسیا و اقیانوسیه در اختیار داشت، گفت: اکنون ۱.۱ درصد از این سهم را داریم و جایگاه ما در تجارت جهانی در محدوده یک درصد است.
به گفته وی طی این مدت نسبت سرمایه گذاری به تولید نصف شده است در حالی که اگر با تحریم مواجه نمی‌شدیم اقتصاد کشورمان ۶۰ درصد بزرگ‌تر از شرایط فعلی بود.
باستان زاد تاکید کرد: از دست دادن منابع مالی خارجی در کنار خروج سرمایه از کشور دو چالش حوزه ارزی ما محسوب می‌شود.
وی درباره اثر جنگ تعرفه‌ای دولت آمریکا، مناقشات شرق آسیا، خاورمیانه و جنگ روسیه و اوکراین گفت: فشار این عوامل در نهایت به بالارفتن هزینه‌های تولید و تورم و حتی رکود منجر می‌شود چرا که شرایط تقاضای جهانی و صادرات را پیچیده کرده است.
باستان زاد، ادامه داد: از هر ۱۰۰ واحد تولید جهانی، ۷۲ واحد برای چین، ۲۰ واحد هند، ۸ واحد امریکا و ۳.۵ واحد سهم اروپا و حوزه یورو است که این امر علاوه بر وخامت اوضاع اقتصادی اروپا، به دلایل تلاش دولت ترامپ برای بازگرداندن سهم تولید امریکا و جنگ تعرفه‌ای دلالت دارد.
این مدرس دانشگاه اظهار داشت: در حال حاضر با افت جهانی قیمت تولیدات معدنی و صنایع معدنی مواجه هستیم و به غیر از گاز طبیعی بقیه با کاهش بها همراه شده‌اند در شرایطی که رمز ارز‌ها و طلا چذابیت بیشتری پیدا کرده و سرمایه‌ها را به سمت خود سوق داده‌اند.
باستان زاد، یکی از مشکلات شرکت‌های ایرانی را هزینه‌های تبدیل و انتقال ارز به دلیل تحریم‌های ظالمانه ذکر کرد و گفت: این عامل، هزینه شرکت‌های ایرانی را به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است.
نقطه قوت صادرات معدن و صنایع معدنی
وی اظهار داشت: تراز مثبت تجارت معدن و صنایع معدنی از جمله نقاط قوت این حوزه است از این رو ضروری است برای عبور از چالش‌های این بخش، شرایط توسعه بازنگری شود.
این مدرس دانشگاه افزود: تاکنون سهم چندانی در تامین ارز طرح‌های پیشران اقتصادی برای معدن و صنایع معدنی در نظر گرفته نشده است، اما با همکاری وزارت صمت و دولت این شرایط باید تغییر کند. به گفته وی، طرح‌های این بخش که بیش از ۵۰ درصد پیشرفت داشته‌اند باید در اولویت تخصیص ارز قرار گیرند.
از سوی دیگر مهدی کرباسیان رئیس اسبق هیات عامل ایمیدرو، با تاکید بر اتخاذ تصمیمات جسورانه از سوی مدیران، گفت: دولت باید شرایط صادرات معدن و صنایع معدنی را تسهیل کند.
وی ادامه داد: وضعیت تامین ارز از خارج کشور مناسب نیست و باید مسائل را در داخل کشور و توسط دولت و نهاد‌های مربوطه برطرف کنیم.
عزیز الله عصاری از مدیران سابق شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی نیز اظهار داشت: ادغام شرکت‌ها این حوزه برای پایداری و رقابت در تولید و صادرات ضرورت دارد. سعید زرندی مدیر عامل فولاد مبارکه طی سخنانی گفت: تامین نقدینگی و افزایش هزینه‌های تولید در کنار افت قیمت فولاد و محصولات این زنجیره، از چالش‌های اصلی ما است.
انجام تعهدات ارزی شرکت‌های بزرگ
وی تصریح کرد: با روان شدن شرایط ثبت سفارش، بخشی از مشکلات بازگشت ارز و همچنین صادرات برطرف خواهد شد. زرندی ادامه داد: در سال‌های اواخر دهه ۹۰ مدل‌های ایمیدرو برای صادرات و تامین مواد اولیه روش مناسب و اثرگذاری بود که باید دوباره از سرگرفته شوند.
سمیه خلوصی معاون برنامه ریزی و توانمندسازی ایمیدرو نیز صادرات را مهمترین مساله این حوزه دانست و گفت: شرایط به گونه‌ای که شرکت‌های معدنی و صنایع معدنی انگیزه صادراتی خود را از دست داده‌اند این در حالی است که بنگاه‌های بزرگ ۸۰ درصد از ارز صادراتی را به کشور بازگردانده‌اند.