صدراعظم امیرنظام میرزا محمدتقی خان در مدت کوتاه صدارت خود با پشتکار و ابتکار توانست تحولات عمیقی در کشور پدید آورد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکزی؛ میرزا تقی‌خان امیرکبیر در سال ۱۱۸۶ هجری شمسی در روستای «هزاوه» اراک دیده به جهان گشود.
آشپز قائم مقام فراهانی از بزرگان دربار و همشهری وی بود؛ میرزا تقی در سن شش سالگی با قائم مقام همراه شد و فراست و توانایی او در سن پائین سبب شد تا قائم مقام او را به کلاس درس بفرستد.
آنچه سبب ماندگاری نام امیرکبیر در تاریخ ایران شد اقدامات او در سه سال و اندی صدارت دربار قاجار بود.
تأسیس دارالفنون، چاپ روزنامه وقایع اتفاقیه، تأسیس سفارت‌خانه‌های دائمی در لندن و سن‌پترزبورگ، مبارزه با رشوه‌خواری، تنظیم بودجه و جلوگیری از فساد مالی، تأسیس اداره آگاهی، مایه‌کوبی، تأسیس چاپارخانه، ایجاد پُست، تلگراف و ایجاد دیوان عدالت‌خانه از اقدامات امیرکبیر در دوران صدارت کوتاهش بود.
او در زمان صدارتش، امور نادرست درباریان و اطرافیان شاه را محدود کرد و همین امر موجب خشم و حسادت آنان شد، سفارت انگلستان هم که در آن دوران نمی‌توانست در امور کشور دخالت داشته باشد؛ کینه این امیر ایرانی را به دل گرفت؛ همه این عوامل سبب شد تا مهدعلیا و میرزا آقاخان نوری وزیر ناصرالدین شاه و سفارت انگلستان برای عزل و قتل امیرکبیر توطئه کنند.
این گونه بود که امیرکبیر تبعید شد و در ۲۰ دی‌ماه و در یکی از روز‌های سرد زمستان به شهادت رسید. پیکرش بعد از سال‌ها خاکسپاری در ایران، به همت همسرش که خواهر ناصرالدین شاه بود، به کربلا منتقل شد.
در تقویم ۲۸ مهرماه سالروز به صدارات رسیدن امیرکبیر به عنوان روز اراک نامگذاری شده است.