ابراز نگرانی افراد شاخص آمریکایی درباره فروش هواپیما به ایران

موافقتنامه بین المللی با ایران که موضوع آن محدود کردن برنامه هسته ای این کشور بود، چنین قراردادهای فروشی را با ایران ممکن کرد. این در حالی است که برخی از اعضای کنگره آمریکا که با این موافقتنامه مخالفند، خواهان جلوگیری از فروش حدود 200 فروند هواپیما به ایران هستند که ارزش آنها در فهرست فروش به حدود 50 میلیارد دلار بالغ می شود. هدف ایران از خرید این هواپیماها، نوسازی ناوگان فرسوده هوایی «ایران ایر» است.

قانونگذاران آمریکا با هر گونه اقدامی که می تواند باعث تقویت ایران شود مخالف هستند. به علاوه این قانونگذاران ادعا می کنند که ایران ممکن است از هواپیماهای مسافربری برای اهداف نظامی مانند انتقال جنگجو به منظور مقابله با نیروهای آمریکایی یا متحدان آمریکا در سوریه یا دیگر نقاط استفاده کند.

شرکت های بویینگ و ایرباس که دو شرکت سازنده بزرگ هواپیما در جهان هستند، اوایل سال کنونی موافقتنامه های موقتی را با این شرکت هواپیمایی ایران امضا کردند.

کنگره آمریکا که اکثریت اعضای آن را جمهوریخواهان تشکیل می دهند ممکن است قانونی را تصویب کند که موضوع آن، ممنوعیت فروش این هواپیما ها به ایران خواهد بود، حتی اگر وزارت خزانه داری آمریکا فروش آنها را مجاز اعلام کند. مجلس نمایندگان آمریکا ماه گذشته دو الحاقیه را تصویب کرد که بر اساس آنها، فروش این هواپیماها به ایران متوقف می شود. این الحاقیه ها برای تبدیل شدن به قانون، باید مورد تصویب سنا نیز قرار بگیرند و در نهایت توسط باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا امضا شوند.

«بنیاد دفاع از دموکراسی ها» یک گروه پژوهشی سیاست خارجی در واشنگتن است و از موافقتنامه هسته ای با ایران انتقاد کرده است. این گروه همچنین حامی اعمال تحریم های سختگیرانه تر علیه ایران است. بنیاد مذکور طی هفته کنونی، نامه هایی را منتشر کرد که به امضای دهها تن از چهره های شاخص امنیت ملی آمریکا رسیده است. موضوع این نامه ها، ابراز نگرانی درباره فروش هواپیما به ایران و همچنین وعده اعمال فشارهای بیشتر به کنگره در این خصوص بود.

در این نامه ها که خطاب به «دنیس مویلنبرگ» رئیس شرکت بویینگ و «فابریس برگیه Fabrice Brégier » مدیر اجرایی ارشد واحد تولید هواپیمای شرکت ایرباس نوشته شده آمده است: «این موافقتنامه، بازتاب دهنده مشروع کردن یک کشور حامی تروریسم و رساندن سود مستقیم به رژیمی است که مسئول نقض آشکار حقوق بشر و حمایت از تروریسم از جمله تهدید علیه آمریکا و متحدان آن شمرده می شود.»

این نامه به امضای 42 نفر رسیده است که از جمله آنها می توان به «جرج شولتز» وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، «مایکل هایدن» رئیس پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و «جوزف لیبرمن» سناتور پیشین این کشور اشاره کرد.

-بحث های داغ سیاسی

کارشناسان صنعت هوانوردی در این باره اعلام کردند وزارت خزانه داری آمریکا احتمالا تا پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ هشتم نوامبر، فروش این هواپیماها را به ایران تایید نخواهد کرد. این در حالی است که این شرکت های هواپیمایی خواهان پیشرفت سریع تر اوضاع هستند.

«آدام پیلارسکی» از معاونان ارشد رئیس شرکت مشاوره هوانوردی «آویتاس» در ویرجینیای آمریکا در این باره گفت زمان این رایزنی ها، زمان مناسبی برای حرکت سریع رو به جلو نیست. وی افزود: «زمانی که به این نتیجه برسیم که چه کسی رئیس جمهور خواهد بود، آرامش بیشتری حکمفرما خواهد شد. این تجارت است که برای آمریکا مفید است.»

هیلاری کلینتون نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که پیشتر نیز سمت وزارت امور خارجه این کشور را در دوران ریاست جمهوری اوباما به عهده داشت، از موافقتنامه هسته ای با ایران حمایت می کند. این در حالی است که دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواهان در این انتخابات، با آن مخالف است.

وزارت خزانه داری آمریکا در این باره اعلام کرد در خصوص مراودات خود با شرکت های خاص، اظهار نظر نخواهد کرد.

«استفان شافراث Stefan Schaffrath » سخنگوی شرکت ایرباس از اظهار نظر درباره رایزنی ها  علیه این موافقتنامه ها خودداری کرد و گفت این شرکت در حال همکاری با مقامات آمریکایی با هدف تضمین این موضوع است که همه فعالیت های آن، همسو با قوانین و مقررات مصوب باشد.

«جان درن John Dern » سخنگوی بویینگ در این باره گفت این شرکت در حال ادامه گفتگوها با شرکت های هواپیمایی تایید شده ایرانی است، مبنی بر اینکه همه اقدامات بویینگ تا کنون، با مجوزهای دولت آمریکا انجام شده است و هر گونه توافق نهایی نیز نیازمند تایید های مربوطه خواهد بود.

از آنجا که شرکت بویینگ در شیکاگو مستقر است، این شرکت باید پیش از فروش هواپیماها از وزارت خزانه داری آمریکا مجوزهای لازم را دریافت کند. شرکت فرانسوی ایرباس نیز باید مجوزهای لازم را همانند هر شرکت هواپیماسازی دریافت کند، زیرا بیش از 10 درصد قطعات به کار رفته در هواپیماهای این شرکت ساخت آمریکا است.

حامیان فروش هواپیماهای بویینگ به ایران عقیده دارند در صورتی که دولت آمریکا مانع فروش هواپیمابه ایران شود،  شرکت های آمریکایی بازار را به رقبای خارجی خود خواهند باخت. هر چند موافقتنامه هسته ای باعث تسهیل تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران شد، محدودیت های مربوط به نگرانی هایی مانند حمایت این کشور از تروریسم و نقض حقوق بشر به قوت خود باقی است.