سردرگمی خطرناک ترامپ درباره توافق هسته ای ایران

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا درخصوص توافق هسته ای ایران موضعی متناقض دارد. 

پایگاه اینترنتی پایگاه اینترنتی شیکاگو تریبیون در مطلبی با عنوان «سردرگمی خطرناک ترامپ درباره توافق هسته ای ایران» نوشت: موضع دولت ترامپ درخصوص توافق هسته ای ایران متناقض است و وقتی صحبت از این توافق به میان می آید، دولت ترامپ کارناوال مخالفت می شود. نگرش او دراین باره، یادآور داستان زندانیانی است که گله می کنند غذای زندان وحشتناک است و آنها اجازه حرکت و جابجایی ندارند. 

ترامپ در سخنرانی خود در سازمان ملل گفت: این توافق «یکی از بدترین و یکجانبه ترین توافقاتی است که آمریکا تا به حال وارد آن شده است». وی در طول مبارزات انتخاباتی اش نیز قول داد که آن را از بین ببرد. اما هشت ماه از زمان تصدی امور به دست وی می گذرد و دولت وی هنوز به آن پایبند است. 

نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز تاکید کرد ترامپ دلایلی درخصوص این ادعا که ایران مطابق با برجام عمل نمی کند، دارد. اما این درحالی است که ترامپ دو بار پایبندی تهران به آن توافق را تایید کرده است. «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا نیز روز چهارشنبه اذعان کرد ایران از «جنبه فنی» به برجام پایبند بوده است - درست به مانند اینکه بگوییم تیلرسون به لحاظ فنی وزیر امور خارجه است.

تیلرسون در دیدار روز پنج شنبه خود با همتایانش از دیگر کشورهای امضا کننده توافق هسته ای فرصت داشت تا هرگونه موارد نقض در این باره را مطرح کند. اما «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا- که ریاست جلسه را برعهده داشت- گفت: «همه موافقند» - از جمله آمریکا- که ایران مطابق با برجام عمل می کند و به آن پایبند است. 

با این حال، تیلرسون از این مسئله راضی نیست آن هم به دلیل اینکه ایران آنچه را پذیرفته بود انجام داده است. 

وی از اینکه برخی از مقرراتی که ایران را محدود می کنند، تاریخ انقضا دارند، ابراز تاسف کرد. اما بهترین چیزی که شما در مورد یک توافق بد فکر می کنید این است که همیشگی نیست. شما تنها وقتی که فکر می کنید شرایط مطلوب است، می خواهید که این شرایط دائمی باشند. 

این توافق بسیار مطلوب است، زیرا برای مدت زمان طولانی، ایران را از دسترسی به ابزارهایی برای ساخت تسلیحات هسته ای محروم می کند. این توافق ایران را مجبور کرد تا بسیاری از سانتریفوژها را تعطیل کند، 97 درصد مواد شکافت پذیر هسته ای خود را تحویل دهد و دو رئاکتور هسته ای خود را به استفاده های صلح آمیز تبدیل کند و بازرسی های دقیق و موشکافانه بین المللی را بپذیرد. در عوض، تعدادی از تحریم های اقتصادی ایران نیز برداشته شد و ایران به دارایی های 100 میلیارد دلاری بلوکه شده در خارج از کشور، دسترسی پیدا کرد.

معایب حفظ این توافق این است که به ایران اجازه می دهد تعداد سانتریفوژهای فعال خود را پس از 10 سال و میزان ذخایر اورانیوم غنی شده خود را پس از 15 سال گسترش دهد. معایب لغو این توافق نیز این است که باعث می شود ایران این کارها را بلافاصله و خیلی سریع انجام دهد.

باید از این محدودیت ها و تحریم ها صرفنظر کرد زیرا آنها پس از سال 2030 دیگر وجود ندارند و مانند این می ماند که شما امروز خودرو خود را در کنار جاده رها کنید زیرا در نهایت متوقف خواهد شد. این مسئله وقتی صحبت از مذاکره برای تمدید می شود، حساس تر خواهد شد. 

اگر همان ابتدا به این توافق دست نمی یافتیم بهتر از این بود که اکنون بخواهیم از آن خارج شویم. آن هم به این دلیل است که ایران در حال حاضر سهم بزرگی از آنچه را به دنبالش بود، به دست آورده است - به ویژه اینکه توانسته 100 میلیارد دلار (از دارایی های بلوکه شده) را به دست آورد. اگر ترامپ بخواهد آن توافق را پاره کند، ایران می تواند بدون آنکه مجبور به عمل کردن به وعده هایش شود، پول خود را حفظ کند. من فکر نمی کنم این تصمیم ارزش یک فصل در نسخه بعدی «هنر معامله» را داشته باشد.

«بن رودز» قائم ‌مقام مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره باراک اوباما رئیس جمهور سابق به شبکه ان پی آر گفت: «شما با سوئد وارد معامله هسته ای نشده اید. راه های دیگری برای رسیدن و دستیابی به عناصر دیگر رفتارهای ایران وجود دارد، اما همه این عناصر اگر آنها سلاح هسته ای داشته باشند، بدتر خواهد بود.» اما اگر دولت (آمریکا) محصول مذاکرات گذشته را کنار نگذارد، شاید بتواند با ایرانیان مذاکره کند تا سایر فعالیت های شوم آنها را محدود کند. 

اگر ترامپ این توافق را رد کند، در واقع توافقی را نقض کرده است که بازرسان بین المللی می گویند ایران مطابق با آن به تعهدات خود عمل کرده است. وی به ایران و دیگر طرفهای معامله - آلمان، انگلیس، فرانسه، اتحادیه اروپا، روسیه و چین- ثابت خواهد کرد که حرف واشنگتن اعتبار ندارد. برای دستیابی به یک معامله بهتر، ایران چرا باید با ما قرارداد دیگری امضا کند؟

اگر ترامپ تصمیم به پاره کردن و سوزاندن این توافق داشته باشد، ما احتمالا باید به نظاره بنشینیم و شاهد ازسرگیری پیشرفت های تهران درخصوص دستیابی به (تسلیحات) هسته ای یا راه اندازی یک جنگ دیگر در خاورمیانه با امید متوقف کردن آن، باشیم. توافق هسته ای ایران تنها اگر شما گزینه های جایگزین و راه چاره را فراموش کرده باشید، بد به نظر می رسد.