نانو ذرات به کمک روش‌های ازدیاد برداشت از میادین نفتی می‌آید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، مجری این طرح تحقیقاتی با اشاره به آخرین برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی، گفت: بر این اساس تقاضای جهانی انرژی تا ۲۰ سال آینده در حدود ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت و در این میان نفت خام و سایر انرژی‌های فسیلی مانند گاز طبیعی و زغال سنگ مهمترین نقش را در تامین نیاز آتی انرژی جهان بر عهده خواهند داشت. 

ساناز تاجیک با بیان اینکه این طرح تحقیقاتی با همکاری محققان پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است افزود: به دلیل استمرار و افزایش تولید از مخازن، بعضی از چاه‌های نفت در نیمه دوم عمر تولیدی خود قرار دارند که نیازمند اجرای طرح‌های توسعه برای افزایش برداشت نفت خام است. 

وی گفت: برای پاسخ به تقاضای روز افزون انرژی و با توجه به آمار موجود درباره کمبود آن، باید به موازات اکتشاف مخازن جدید، برداشت حداکثری از مخازن نفت را در دستور کار داشته باشیم. 

تاجیک افزود: با استفاده از روش‌های مرسوم برداشت نفت حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد نفت در یک مخزن دســت نخورده باقی می‌ماند و انتظار می‌رود روش‌های ازدیاد برداشت نفت در بیشتر مخازن برای بازیافت مقدار زیادی از نفت استفاده شود. 

وی رهاسازی چاه‌ها و میادین نفتی را که حاوی مقادیر قابل توجهی از نفت هستند یک مشکل در بخش انرژی دانست و گفت: با پیشرفت‌های روزافزون فناوری نانو در صنایع بالادستی نفت، توجه ویژه‌ای به کاربرد نانوذرات با اندازه، شکل و خواص سطحی مطلوب به عنوان یک افزودنی مؤثر و کارآمد در روش‌های مختلف ازدیاد برداشت نفت شده است. 

تاجیک افزود: این تحقیق با عنوان «ساخت و ارزیابی نانوساختارهای بر پایه هیبرید سیلیس-گرافن جهت پایدارسازی امولسیون‌های آب و نفت حاصله به منظور ازدیاد برداشت نفت» اجرایی شد و در این پژوهش تلاش شد تا با استفاده از نانو ذرات هیبریدی راهکاری برای بهبود برداشت نفت از مخازن نفتی کشور ارائه کنیم.

 وی با بیان اینکه در این تحقیق با مطالعه نانو ذرات هیبریدی، سیلیس-گرافن با روش رسوب نشانی بخار شیمیایی تهیه شدند که قابلیت تولید انبوه با این روش امکان پذیر است، یادآور شد: به منظور استفاده از نانو ذرات در مخازن نفتی باید این نانو ذرات در محیط‌های آبی در شرایط مخزن (شوری، دما و pH) پایدار باشند لذا برای بهبود پایداری این نانو هیبرید در محیط‌های آبی از روش‌های نوین برای عامل‌دار کردن آن از جمله از بخار مخلوط اسیدهای نیتریک و سولفوریک و همچنین از اسیدهای ضعیف استفاده شد.

وی مهمترین چالش پس از تهیه نانوذرات، پایدار نگهداشتن آن‌ها در محیط‌های آبی نزدیک به شرایط مخزن نفتی ذکر کرد و گفت: نتایج این طرح قابل استفاده در ازدیاد برداشت نفت در حوزه بالادستی در صنعت نفت کشور خواهد بود و یکی از اولولویت‌های اصلی صنعت نفت کشور و دولت است.

تاجیک با اشاره به مزایای نانو ذرات عاملدار شده افزود: این نانو ذرات قابلیت پایداری در شرایط مخزن از نظر دما، شوری و pH را بدون نیاز به افزودن مواد اضافی دیگر همچون سرفکتانت‌ها و یا پلیمر‌ها را دارد و بنابراین می‌توان آن را به مخازن نفتی تزریق کرد. همچنین با توجه به شرایط ساخت این نانو ذرات قابلیت تولید انبوه را دارند. 

به گفته وی مطالعات در زمینه استفاده از نانو ذرات در ازدیاد برداشت نفت در کشورهایی همچون امریکا، کانادا، نروژ و عربستان در حال بررسی است، اما تاکنون گزارشی مبنی بر استفاده از نانو ذرات به تنهایی در شرایط مخازن نفتی وجود ندارد. 

این طرح در قالب رساله دکتری از سوی ساناز تاجیک و به راهنمایی دکتر بهرام ناصرنژاد از اعضای هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دکتر علیمراد رشیدی از اعضای هیات علمی پژوهشگاه صنعت نفت اجرایی شده است.