در آرزوی رونق سنگبری‌های پایتخت سنگ ایران

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز اصفهان؛ 22کیلومتری با شهر اصفهان فاصله دارد؛ شهرک محمودآباد که بزرگترین مرکز عرضه کننده صنعت سنگ کشور است با وسعت730هکتار ی و با بیش از 600واحد تولیدی سنگ.
نزدیکی های ظهر به این شهرک می رسیم خلوت است و سر و صدای چندانی از کارگاه هایش به گوش نمی رسد، کوچه پس کوچه هایش را طی می کنیم تا می رسیم به کارگاه سنگ بری آقای نوربخش که گفته اند بزرگترین تولیدکننده صنعت سنگ کشور است؛کارگاهی ده هزار مترمربعی.
می گوید زمانی 170کارگر داشته با تولید روزانه هزار متر مربع سنگ و 40درصد از سنگ تولیدی اش را صادر می کرده به ویتنام و ترکیه و چند کشور دیگر.
اما حالا در کارگاهش فقط 60کارگر مشغول کارند و 70درصد خط تولیدش متوقف شده؛انبار کارگاهش را نشانمان می دهد بیش از 400تن سنگ بدون مشتری آنجا انباشته شده.
کارگاه کناری اش بسته است آقای نور بخش می گوید کارگاه دوستش آقای رحیمی است که تعطیل کرده و رفته دنبال کاری دیگر ؛کلید کارگاهش را دارد می رویم داخل؛
کارگاه "آقای رحیمی" که چند ماهی است تعطیل شده اوضاع خوبی ندارد گرد و غبار روی دستگاه های سنگ بری نشسته ؛بعضی از دستگاه ها زنگ زده شده،نوربخش می گوید:آقای رحیمی 70کارگر داشته و حالا هزینه هر روز تعطیلی کارگاهش بیش از 5تا6 میلیون تومان است.
واحدهای سنگبری زیادی هم در این شهرک و هم در یزدان شهر، خمینی شهر، نجف آباد و دولت آباد اصفهان حال و روزشان این گونه است.

ایران دومین تولیدکننده اما سیزدهمین صادرکننده سنگ
ایران در زمینه تولید ماده خام سنگ(کوپ) بعد از چین دومین کشور دنیاست اما در جایگاه سیزدهم صادرات و فراوری این محصول قرار گرفته است.
رییس کانون سنگ کشور می گوید: از حدود 2070معدن سنگ تزیینی در کشور هم اکنون 1186معدن فعال، 850معدن غیرفعال و 34 معدن در حال تجهیز است.

 وجود 6500واحد فرآوری سنگ تزیینی در کشور،تولید حدود 90میلیون متر مربع سنگ فراوری   شده، وجود 100میلیون متر مربع سنگ بریده در کارخانه ها و انبار های سنگ،آمارهایی است   که رضا احمدی از این صنعت به ما می دهد.
 وی سهم ایران را از صادرات دنیا تنها دو درصد می داند که البته می تواند تا 40درصد افزایش   پیدا کند تا سالانه با ارزآوری بیش از 30میلیارد دلاری جایگزین بسیار مناسبی برای نفت شود.
رییس کانون سنگ کشور آماری هم از صادرات می دهد: سال 95 میزان صادرات سنگ بریده شده از کشور بیش از 385هزار تن بوده به ارزش 126میلیون دلار و در سال گذشته این میزان با افزایش 30درصدی به حدود 500هزار تن رسیده به ارزش 165 میلیون دلار .

اصفهان،پایتخت صنعت سنگ کشور

در حال حاضر در کل کشور بیش از شش هزار واحد سنگبری فعال است که از این تعداد دو هزار واحد در استان اصفهان است.
رییس اتحادیه سنگ اصفهان می گوید: اصفهان با 26 انجمن سنگ و دو هزار واحد سنگبری پایتخت صنعت سنگ ایران است و سهم 70درصدی در بازار صادرات سنگ های بریده شده دارد.
حسین حجاری اضافه می کند: وجود بیش از 230معدن سنگ و دو هزار واحد سنگبری این استان را به بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ‌های تزیینی کشور تبدیل کرده تا بتواند پاسخگوی 50درصد نیاز بازار داخلی باشد.

رکود در صنعت سنگ
با وجود منابع غنی سنگ در استان اصفهان، این روزها بهره‌وری واحدهای تولیدی سنگ در اصفهان به شدت کاهش یافته و تولید کنندگانش روزهای سختی را می گذرانند.
عضو هیات مدیره سنگ اصفهان می گوید: در حال حاضر از مجموع دو هزار واحد سنگبری استان اصفهان 200واحد تعطیل شده و ما بقی نیز با 30درصد ظرفیت تولید فعالیت می کنند.
محمود حاج حیدری با تاکید بر اینکه تولیدکنندگان ما می توانند تامین کننده سنگ کشور باشند می افزاید:میزان واردات سنگ کشور در سال گذشته بیش از 63هزار تن به ارزش بیش از 26میلیون دلار بوده که این در رکود بازار سنگ کشور تاثیر داشته است.
به گفته وی براساس مر کز آمار ایران نرخ تورم مصالح ساختمانی در سال گذشته 12و سه دهم درصد بوده که این رشد بین مصالح ساختمانی مانند گچ و آهن آلات بوده و تنها صنعتی که رشد منفی داشته با منفی چهار دهم درصد صنعت سنگ بوده است.
با یکی از تولید کنندگان این صنعت گفتگو کردیم ؛او رکود بخش صنعت ساختمان و واردات بی رویه سنگ را علت رکود بازار این صنعت می داند و اضافه می کند: شکل گیری مسکن مهر هم باعث شد استفاده از صنعت سنگ به حداقل برسد.
پیمان ستاره می گوید:تقاضا در صنعت سنگ به علت رکود در صنعت ساختمان سازی پایین است اما تولید سنگ همچنان بالاست که باعث شده انبارهای تولیدکنندگان اصفهانی انباشته از سنگ های خام ِ بدون خریدار باشد.
وی در ادامه از شرایط تولیدکنندگان می گوید که مجبورند سنگ تولیدی را زیر قیمت تولید شده عرضه کنند و بر این اساس پاسخگوی هزینه هایشان نیستند و مجبور به تعطیلی واحدهای خود هستند.
از تولیدکننده دیگر هم علت را جویا شدیدم او هم معتقد است رشد قیمت مواد اولیه در معادن سنگ و نوسانات بازار ارز محدویت های زیادی را برای تولید کنندگان داخلی ایجاد کرده است؛ عباس حاج حیدری، قانون مالیات بر ارزش افزوده را یکی دیگر از مشکلات این صنعت عنوان می کند و می گوید:براساس این قانون فروشنده باید 9درصد از فروش سنگ را از خریدار دریافت و به دولت پرداخت کند اما این قانون در این صنعت عملیاتی نشده چرا که خرید و فروش در این صنعت با توجه به عرضه زیاد و تقاضای کم با چک های دراز مدت است که باعث ایجاد رقابت منفی شده.
وی معتقد است: از طرف دیگر 90درصد فروش تولیدکنندگان به مصرف کننده نهایی نیست و فقط واسطه ها در این زمینه سود می برند.
از آقای نوربخش هم که از تولید کنندگان بزرگ صنعت سنگ استان بود گفتگو کردیم او هم بُعد دیگری از این موضوع را بیان می کند: صدور مجوزهای بی رویه راه اندازی واحدهای تولید سنگ از مراجع مختلف از جمله اتحادیه ،وزارت صنعت، معدن، تجارت و شهرداری ها باعث شده بر صدور مجوزها نظارتی اعمال نشود که عدم تعادل عرضه و تقاضا ،متغیر شدن قیمت بازار سنگ،پایین آمدن کیفیت سنگ های تولیدی و افزایش ضایعات سنگ را به دنبال داشته است.
حسین حجاری رییس اتحادیه سنگ اصفهان هم ،قدیمی بودن 80درصد تجهیزات صنعت سنگ را مشکل دیگر تولید کنندگان می داند که توان رقابت تولیدکنندگان داخلی با خارجی ها را گرفته است و می گوید: تولیدکنندگان داخلی زمانی به دلیل ساخت و سازها دستگاه های خود را به روز نکردند و ففط فکر بازار داخلی بودند و با بی توجهی به صادرات، بازارهای جهانی را از دست دادند ؛حالا هم که فکر صادرات افتادند خرید دستگاه های مجهز و جدید بالاست و توان رقابت با رقیبان خارجی از جمله ترکیه و چین را ندارند.
از رییس اتاق بازرگانی ایران علت رکود در صنعت سنگ را جویا می شود او هم علت های زیادی را بیان می کند اما به به موضوع واردات بی رویه سنگ تاکید بیشتری دارد و می گوید: زمانی باید مسوولان کشور واردات بی رویه سنگ از کشورهای خارجی را برای کمک به تولید داخل ممنوع می کردند اما این تصمیم مسوولان مدتی قبل یعنی حدود یک ماه پیش عملیاتی شده که دیگر کمر تولید کننده شکسته و توان ایستادن ندارد.
عبدالوهاب سهل آبادی معتقد است: دولت در کشورهای دیگر برای رونق صادرات مشوق هایی در نظر گرفته اند از جمله نیمی از هزینه های حضور در نمایشگاه های بین المللی را می پردازند در حالی که در ایران تمام هزینه حضور در بازارهای جهانی بر عهده تولیدکننده است، از طرف دیگر نداشتن محلی برای عرضه دائمی محصولات داخلی و عدم شناسایی بازارهای هدف در عرصه جهانی و همچنین نداشتن برند باعث شده ما در صادرات با مشکلات جدی روبرو باشیم.

چاره اندیشی برای حل چالش‌های صنعت سنگ
انواع سنگ و کانی‌های طبیعی از جمله محصولاتی است که می‌توانند در بهبود سرانه صادرات کشورها نقش بسزایی داشته باشند؛ اگرچه کشورمان دومین تولید کننده سنگ دنیا محسوب می‌شود، اما سهم صادراتش بسیار ناچیز و اندک.
حل مشکل تولیدکنندگان صنعت سنگ استان در همین تیرماه به نشست شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی کشیده شد، معاون اقتصاد ، توسعه و منابع انسانی استانداری اصفهان در ارتباط با مصوبه های این نشست به ما می گوید: در راستای بهبود توسعه صادرات سنگ استان مقرر شد ه اتاق بازرگانی با همکاری سازمان صنعت ، معدن و تجارت اقدام به گردهمایی فعالان حوزه و تکنسرسیومی برای بررسی موانع ومشکلات و ارائه راهکارها برای صادرات شکیل دهد.
محمد علی شجاعی از مشکلات حوزه سنگ استان را نداشتن وحدت رویه بین فعالان این حوزه در زمینه صادرات دانست که با تشکیل این کنسرسیوم امیدوار است صادرات سنگ استان اصفهان توسعه یابد.
احمد خوروش رییس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی اصفهان هم ایجاد مرکز تخصصی آموزش واستاندارد سنگ در اصفهان زمینه تولید این صنعت با معیار‌های بین المللی را پیشنهاد می دهد: ایجاد نمایندگی موسسه آموزش سنگ ایتالیا در اصفهان گامی موثر در افزایش کیفی و کمی تولیدات سنگ این استان است و با مجهز شدن واحدهای سنگ بری به فناوری روز می تواند تولیدات این صنعت را با معیارهای بین المللی به بازارهای بین المللی عرضه کرد.

 سهل آبادی رییس اتاق بازرگانی ایران هم راه برون رفت این صنعت از رکود را در گرو حمایت   دولتی می داند و می گوید: دولت می تواند با پرداخت تسهیلات بانکی کم بهره به تولید   کنندگان زمینه نوسازی دستگاه ها و تجهیزات فرسوده را فراهم کند و همچنین با مشوق های   صادراتی زمینه حضور آنها را در بازار جهانی فراهم کند.
 حمیدرضا مومنی رییس کمیته توسعه صادرات اتاق بازرگانی اصفهان از برداشتن تحریم های داخلی می گوید و نرخ بالای تسهیلات بانکی، مالیات های سنگین و مشکلات مربوط به تامین   اجتماعی را از جمله این تحریم ها بر شمرده:
 و می افزاید: هزینه های تولید و نوسان های اقتصادی باید به حداقل برسد تا زمینه رقابت   تولیدکنندگان این صنعت با رقبای خارجی فراهم شود.
مشاور اتاق ایران، تقویت تولید کننده داخلی و افزایش صادرات را به معنای حفظ منابع ارزی و تامین نیازهای کشور می داند که در شرایط حساس فعلی باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
معرفی بازار سنگ، نوع و تنوع سنگ های ایرانی به دنیا توسط رایزنان اقتصادی کشورمان، اصلاح در ماشین آلات صنعت سنگبری، حضور در نمایشگاه های بین المللی سنگ، داشتن تبلیغات تاثیرگذار در عرصه جهانی، شناسایی کشورهای هدف، راه اندازی نمایشگاه دایمی برای فروش سنگ های تولیدی و ایجاد مراکز علمی و دانشکده ای برای آموزش و امروزی کردن این صنعت همه و همه می تواند به کمک تولیدکنندگان بیاید تا صنعت سنگ ایران علاوه بر خروج از رکود، در جهان به جایگاه اصلی اش برگردد و رونق آن در حد آرزو باقی نماند.

نگارنده:مرضیه قاسمی