شناسایی گور جمعی دوران استالین با کمک نیروی هوایی آلمان

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما، گروهی از مورخان و باستان شناسان با استفاده از عکس هوایی که لوفت‌وافه (Luftwaffe)، نیروی هوایی ارتش آلمان، گرفته است موفق شدند محل دفن هزاران نفر را که در طول دوران سرکوب استالین در مسکو اعدام شده بودند، شناسایی کنند. این عکس در زمان جنگ جهانی دوم گرفته شده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از مسکو، وجود گور‌های جمعی در محله کومونارکا (Kommunarka) در جنوب غربی مسکو از زمان بازگشایی آرشیو موقت کمیته امنیت دولتی اتحاد جماهیر شوروی سابق (KGB) در آخرین روز‌های پیش از سقوط شوروی بر همگان آشکار بود، اما اطلاعات دقیقی درباره محل دفن اجساد در دست نبود.
این یکی از سه مکانی است که کمیساریای خلق شوروی در امور داخلی (NKVD) - سرویس‌های امنیتی شوروی- در ترور‌های سال‌های هزار و نهصد و سی برای ناپدید کردن اجساد استفاده می‌کردند. این کمیساریا در دوران حکومت ژوزف استالین نقش سازمان امنیت داخلی را در اتحاد جماهیر شوروی بر عهده داشت و مجری مستقیم سرکوب‌های سیاسی بود.
به گفته مورخان، بین سال‌های هزار و نهصد و سی و هفت تا هزار و نهصد و چهل و یک، ۶ هزار و ۶۰۹ نفر اعدام و در گور‌های جمعی در کومونارکا دفن شدند. این گور‌های جمعی در یک منطقه مرزی بسته قرار داشتند که زمانی به گنریخ یاگودا، نخستین رئیس این کمیساریا تعلق داشت. یاگودا در این مکان محلی برای استراحت در اختیار داشت. یاگودا در سال هزار و نهصد و سی و شش از سمت خود برکنار و پس از آن در سال هزار و نهصد و سی و هشت اعدام شد. احتمال می‌رود جسد وی در کومونارکا دفن شده باشد.
رومان رومانوف، مدیر موزه تاریخ اردوگاه‌های کار اجباری (goulag) در مسکو گفت: "پیش از این در کومونارکا چیزی (گور‌های جمعی) وجود نداشت. مردم برای چیدن قارچ به اینجا می‌آمدند. "
به گفته رومانوف که در مدیریت عملیات حفاری نیز همکاری کرده است، بیش از آنکه درباره منطقه کومونارکا مطالعه شود، درباره گور‌های جمعی گسترده که در محله بوتوو (Boutovo) قرار دارد، مطالعه می‌شود.

همه مقامات دولت مغول اینجا دفن شده اند
افتتاح برنامه ریزی شده یک بنای یادبود در کومونارکا مورخان را به شناسایی دقیق‌تر محل دفن اجساد سوق داد.
آقای رومانوف درباره جزئیات این موضوع گفت: "داوطلبان منطقه را حفاری کردند و یک رادار زمین شناسی در رهگیری ناهنجاری‌های زمینی به ما کمک کرد. "
وی افزود: عکس هوایی را یک خلبان آلمان نازی هنگام پرواز بر فراز منطقه در سال هزار و نهصد و چهل و دو و زمانی که قبر‌ها تازه ایجاد شده بود، گرفته است. این عکس به عملیات حفاری موفقیت آمیز در منطقه به ما کمک کرد. مورخان با بررسی اندازه درختانی که در این عکس قابل رؤیت است، به این نتیجه رسیدند که برخی از این درختان بر روی گور‌های جمعی کاشته شده بودند. سرویس‌های امنیتی شوروی از این تاکتیک برای پنهان سازی جرائم خود استفاده می‌کردند.
به گفته رومانوف، مورخ روس، مرحله بعدی این تحقیق، شناسایی هر یک از قربانیانی است که در این گور‌ها دفن شده اند. در یک گور جمعی کوچک ممکن است سی جسد و در دیگری صد جسد وجود داشته باشد. ما می‌خواهیم بدانیم هر یک از این قربانیان کجا دفن شده است.
به گفته یان راتچینسکی، یکی از افراد قدیمی سازمان مردم نهاد مموریال که مسئول جمع آوری اطلاعات درباره جرائم دوران حکومت ژوزف استالین است، بین سال‌های هزار و نهصد و سی و هفت تا هزار و نهصد و سی و هشت حدود ۳۰ هزار نفر در مسکو اعدام شده اند.
وی تصریح کرد: در دوران پرسترویکا - اصلاحات اقتصادی در دوران میخائیل گورباچف برای بازسازی اقتصاد شوروی - در اواخر سال‌های هزار و نهصد و هشتاد، کمیته امنیت دولتی اتحاد جماهیر شوروی قبول کرد به طور موقت اطلاعاتی را درباره این جرائم در اختیار روزنامه نگاران و سازمان مردم نهاد مموریال قرار دهد. گاهی سوابق فردی برخی اعضای کمیساریای خلق شوروی در امور داخلی، مشخص می‌کرد که محل اعدام قربانیان در محله بوتوو یا گورستان دونسکوی (Donskoï) در مسکو بوده است، اما اطلاعات برخی دیگر نشان می‌داد که آن‌ها در گور‌های جمعی دفن شده اند. ما فکر می‌کنیم افرادی که محل اعدامشان مشخص نیست، در کومونارکا دفن شده باشند.
راتچینسکی افزود: "عملاً همه دولت مغول اینجا دفن شده اند. در آن زمان، مغولستان نیز متحمل سرکوب‌های کورکورانه استالین شد. "
بسیاری از مقامات عالی رتبه کشور‌های بالت نیز پس از انضمام لیتوانی، استونی و لتونی در سال هزار و نهصد و چهل به دست دولت اتحاد جماهیر شوروی سابق اعدام شدند.