پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب
تجارت سیاه ثروت کویر در سمنان
تاغزارهای کویر سمنان که مانعی برای افزایش بیابان و دلیلی برای حفظ خاک اند ، در سال های اخیر از تیشه قاچاقچیانی که ضربه به رگ های حیات کویر می زنند، در امان نبودند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سالانه بیش از 20 تن تاغ از عرصه های بیابانی استان سمنان قاچاق می شود ، این آمار تایید شده اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان است ، آماری که نشان می دهد که اگر از تاغ ها حفاظت نشود ، نشود در آینده نزدیک شاهد افزایش بیابان در استان خواهیم بود بیابانی که منجر به گسترش پدیده فرسایش بادی خواهد شد.نیاز استان کویری سمنان به تاغ
وقتی بدانیم بیش از 55 درصد مساحت استان سمنان را نواحی بیابانی و خشک تشکیل می دهد نیاز این استان به تاغ بیشتر نمود پیدا می کند.
ازسوی دیگر، میانگین بارندگی سالانه در استان کمتر از 150 میلی متر است و به دلیل خشکسالی های چندساله، تشدید پدیده بیابانزایی، از بین رفتن پوشش گیاهی و افت آب سفره های زیرزمینی، عرصه های طبیعی استان سمنان نیازمند حفظ و احیا هستند.
در این شرایط حفظ تاغ ها که همچون نواری بلند و خطی سبز، کویر سوزان جنوب استان سمنان را از حاشیه شمالی کویر، جدا میکند اهمیت بیشتری پیدا می کند.
چرا تاغ؟
یکی از مهم ترین راهکارها برای جلوگیری از افزایش بیابیان و حرکت خاک های سطحی در کویر، کاشت درختان تاغ و حفظ این گونه گیاهی است.
عباس نظریان کارشناس بیابان می گوید : درختان تاغ با ویژگی هایی از جمله مقاومت در برابر کم آبی و گرمای سوزان، سرمای سخت زمستان و رشد در زمین های شور و کویری، نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در حفاظت از خاک و فرسایش و به دنبال آن جلوگیری از پدیده گرد و غبار دارند.
تاغ درختچه ای است از تیره تاج خروسان با سیستم ریشه ای گسترده که برای جلوگیری از گسترش کویر از آن استفاده می شود.
نظریان می گوید : تاغ ها با ایجاد شبکه وسیع ریشه ای قادر هستند علاوه بر جلوگیری از فرسایش و حرکت شن های روان، رطوبت مورد نیاز خود را از اعماق خاک جذب و ادامه حیات دهند.
تاغزارها می توانند در برابر بادهای سیاه مقاومت کنند و منطقه های کویر مرکزی ایران را از هجوم گرد و خاک و شن های روان حفظ کنند.
ثروت کویر در دست قاچاقچیان
درختچه تاغ به خاطر داشتن چوب های پرمغز و محکم، مناسب ترین گونه برای زغال گیری جهت مصارف خاص مانند قلیان است و به همین دلیل هم در فهرست سودجویی قاچاقچیان قرار دارد.
برای همین با اینکه تاغزارها اهمیتی حیاتی برای بیابان های استان دارد ولی روزی نیست که خبری درباره کشف چوب های تاغ به تاراج رفته نشنویم.
نهال تاغ برای تبدیل شدن به درختچه، هفت سال زمان نیاز دارد ولی قاچاقچیان و افراد سودجو حتی پیش از این زمان درختچه ها را بریده و قاچاق می کنند.
سوم شهریور سال 95 یکی از بزرگترین قاچاقچیان چوب‌های تاغ سمنان دستگیر و از او بیش از چهار تن چوب تاغ کشف شد.
متخلف با برداشتن صندلی عقب خودروی در هر مرحله بین 800 کیلوگرم تا یک تن چوب تاغ را به‌صورت قاچاق از منطقه خارج می‌کرد.
بیست و هشتم اردیبهشت ۱۳۹۶ هم عیسی فاضلی مدیرکل وقت تعزیرات حکومتی استان سمنان از کشف ۷۰۰ کیلوگرم زغال چوب تاغ در دامغان خبر داد و گفت: این میزان زغال با قاچاق بیش از دو تن چوب تاغ بدست آمده است .
قاچاق تاغ به خودروهای شخصی محدود نشد ، بیست و یکم خرداد امسال 106 کیلوگرم زغال تاغ در میامی هنگام بازرسی از یک دستگاه اتوبوس کشف شد.
روند کشفیات چوب تاغ یا زغال تاغ هر روز ادامه دارد ولی سوال اینجاست چرا با وجود مبارزه با قاچاق چوب تاغ، هنوز قلع و قمع این درختچه ها ادامه دارد؟
قاچاقچیان در برابر نیروهای حفاظت منابع طبیعی
از 9 میلیون و 700 هزار هکتار از عرصه های طبیعی سمنان فقط کمتر از 70 نیروی انسانی حفاظت می کنند، برای این است که علینقی حیدریان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان معتقد است : تعداد نیروهای موجود جوابگوی حفظ و احیا منابع طبیعی این استان نیست.
وی می گوید : نیروهای یگان حفاظت منابع‌طبیعی استان به صورت شبانه روزی چشم از کویر برنمی دارند ولی به علت گستردگی و کمبود نیرو نمی توانند از تمام این وسعت مراقبت کنند و قاچاقچیان با سوء استفاده از همین ضعف به جان تاغ ها می افتند.
این ضعف در شرایطی بیشتر رخ می نماید که بدانیم رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان سرخه گفته است: تنها یک نفر از یک میلیون هکتار عرصه های طبیعی این شهرستان حفاظت می کند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دامغان هم درباره کمبود نیرو در این حوزه می گوید : اکنون به ازای هر 135 هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی این شهرستان فقط یک نیروی حفاظتی فعال است و در صورت استخدام 30 نفر بخش قابل توجهی از مشکلات کمبود نیروی انسانی در این عرصه های ملی برطرف می شود.
به موضوع کمبود نیرو ، باید کمبودهای اعتباری حفاظت از تاغزارها و تخصیص نیافتن اعتبارات مصوب حفاظت از عرصه های طبیعی را بیفزاییم
خلاء های قانونی باب میل قاچاقچیان
در کنار کمبود نیرو و تامین اعتبار خلاء قانونی مبازه با قاچاق تاغ هم مسیر را برای سارقان این چوب با ارزش باز گذاشته است .
در چهارچوب قانون، قانون‌گذار برای اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مشخص کرده برخورد با سودجویان در سطح عرصه و در جنگل‌ها و مراتع است و به عبارتی چنانچه در سطح عرصه فرد یا افرادی در حال قطع درخت و یا تبدیل آن به زغال باشند ماموران یگان حفاظت از منابع طبیعی می تواند با آنها برخورد کند اما اجازه برخورد با فروش زغال تاغ در فروشگاه‌ها وجود ندارد.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سمنان در این باره می گوید: بازدارندگی و برخورد با سودجویان و قاچاقچیان گیاه تاغ در این استان به تصویب قوانین جامع و الزام آور جدید نیاز دارد.
قانون تنها جزای نقدی بر اساس میزان وزن تاغ قاچاق برای متخلفان در نظر گرفته است .
جزایی که حیدرآسیابی دادستان استان سمنان درباره میزان آن معتقد است : مجازات تعیین شده در قوانین فعلی در قبال قاچاقچیان برای جلوگیری از قطع گونه ارزشمند تاغ در عرصه های بیابانی در استان بازدارنده نیست بنابراین تصویب قوانین جامع و الزام آور جدید برای مقابله با قاچاقچیان گونه گیاهی تاغ در استان سمنان نیاز است .
آسیابی تاکید میکند : مجلس شورای اسلامی باید قوانین منسجم و بازدارنده ای را نسبت به قاچاق گونه های درختی تاغ تصویب کند، زیرا قوانین کنونی برای کاهش قاچاق این پوشش گیاهی بیابانی، مطلوب نیست.
قطع تاغ تهدیدی برای زندگی حاشیه نشینان
اثری که قطع تاغزارها و تخریب این پوشش گیاهی دارد از سخنان جلال رامه از اهالی روستای رامه پایین در شهرستان آرادان مشخص است .
وی می گوید: در 10 سال پیش 250 خانوار در 2 روستای رامه پایین و رامه بالا زندگی می کردند اما به دلیل افزایش فرسایش بادی و تنش بیابانزایی هم اکنون بیشتر این روستانشینان به مناطق شهری کوچ کردند.
رامه ادامه داد: بخش قابل توجه از اراضی کشاورزی آرادان به دلیل تشدید بادهای شدید و پخش نمک زارها غیرقابل کشت شد و بیشتر اهالی روستاهای رامه در نواحی و شهرک های صنعتی گرمسار و آرادان مشغول به کار شدند.
علینقی حیدریان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان هم فرسایش خاک را که عامل خروج خاک مزارع کشاورزی از حاصلخیزی است را تایید می کند.
وی می گوید: از دست رفتن این خاک با ارزش، علاوه بر تاثیر منفی که در کم شدن ظرفیت بهره وری اراضی دارد، مشکلات عدیده ای برای مردم و ساکنان مناطق دیگر پدید می آورد که از آن جمله می توان به بالا رفتن بار رسوبی رودخانه ها و آلودگی آن ها از نظر زیست محیطی برای آبزیان و پرشدن زودتر از موعد مخازن سدهای مخزنی و تخریب اراضی و تغییر شکل ظاهری مناطق و از بین بردن یکپارچگی زمین های کشاورزی اشاره کرد.
تاغ کاری با وجود همه مشکلات
حدود سه میلیون هکتار از اراضی کشور از سال 47 تا کنون زیر کشت تاغ رفته و عمده این تاغ‌ها در استان سمنان کاشته شده است.
به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان ، 477 هزار هکتار کانون فرسایش بادی در استان سمنان وجود دارد که برای مهار آن در یک دوره 20 ساله، سالانه به بیش از 150 میلیارد ریال اعتبار نیاز است. اعتباراتی که بخشی از آن برای تاغ کاری استفاده می شود.
تاغ کاری با همه مشکلاتش در دستور کار قرار دارد و بیش از 600 هزار هکتار از اراضی استان سمنان در چند دهه گذشته تاغ کاری شده است.
اگر چه جریمه قطع هر اصله درخت تاغ در سال های اخیر به 30 میلیون ریال افزایش یافته، ولی حفاظت از این گونه در اراضی بیابانی با توجه کمبود نیرو در منابع طبیعی و محیط زیست دشوار است و موثرترین راه، فرهنگ سازی و همراه کردن مردم برای مقابله با قاچاقچیان است.
وقتی بدانیم بیش از 55 درصد مساحت استان سمنان را نواحی بیابانی و خشک تشکیل می دهد نیاز این استان به تاغ بیشتر نمود پیدا می کند.ازسوی دیگر، میانگین بارندگی سالانه در استان کمتر از 150 میلی متر است و به دلیل خشکسالی های چندساله، تشدید پدیده بیابانزایی، از بین رفتن پوشش گیاهی و افت آب سفره های زیرزمینی، عرصه های طبیعی استان سمنان نیازمند حفظ و احیا هستند.
در این شرایط حفظ تاغ ها که همچون نواری بلند و خطی سبز، کویر سوزان جنوب استان سمنان را از حاشیه شمالی کویر، جدا میکند اهمیت بیشتری پیدا می کند.
چرا تاغ؟
یکی از مهم ترین راهکارها برای جلوگیری از افزایش بیابیان و حرکت خاک های سطحی در کویر، کاشت درختان تاغ و حفظ این گونه گیاهی است.عباس نظریان کارشناس بیابان می گوید : درختان تاغ با ویژگی هایی از جمله مقاومت در برابر کم آبی و گرمای سوزان، سرمای سخت زمستان و رشد در زمین های شور و کویری، نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در حفاظت از خاک و فرسایش و به دنبال آن جلوگیری از پدیده گرد و غبار دارند.
تاغ درختچه ای است از تیره تاج خروسان با سیستم ریشه ای گسترده که برای جلوگیری از گسترش کویر از آن استفاده می شود.
نظریان می گوید : تاغ ها با ایجاد شبکه وسیع ریشه ای قادر هستند علاوه بر جلوگیری از فرسایش و حرکت شن های روان، رطوبت مورد نیاز خود را از اعماق خاک جذب و ادامه حیات دهند.
تاغزارها می توانند در برابر بادهای سیاه مقاومت کنند و منطقه های کویر مرکزی ایران را از هجوم گرد و خاک و شن های روان حفظ کنند.
ثروت کویر در دست قاچاقچیان
درختچه تاغ به خاطر داشتن چوب های پرمغز و محکم، مناسب ترین گونه برای زغال گیری جهت مصارف خاص مانند قلیان است و به همین دلیل هم در فهرست سودجویی قاچاقچیان قرار دارد.برای همین با اینکه تاغزارها اهمیتی حیاتی برای بیابان های استان دارد ولی روزی نیست که خبری درباره کشف چوب های تاغ به تاراج رفته نشنویم.
نهال تاغ برای تبدیل شدن به درختچه، هفت سال زمان نیاز دارد ولی قاچاقچیان و افراد سودجو حتی پیش از این زمان درختچه ها را بریده و قاچاق می کنند.
سوم شهریور سال 95 یکی از بزرگترین قاچاقچیان چوب‌های تاغ سمنان دستگیر و از او بیش از چهار تن چوب تاغ کشف شد.
متخلف با برداشتن صندلی عقب خودروی در هر مرحله بین 800 کیلوگرم تا یک تن چوب تاغ را به‌صورت قاچاق از منطقه خارج می‌کرد.
بیست و هشتم اردیبهشت ۱۳۹۶ هم عیسی فاضلی مدیرکل وقت تعزیرات حکومتی استان سمنان از کشف ۷۰۰ کیلوگرم زغال چوب تاغ در دامغان خبر داد و گفت: این میزان زغال با قاچاق بیش از دو تن چوب تاغ بدست آمده است .
قاچاق تاغ به خودروهای شخصی محدود نشد ، بیست و یکم خرداد امسال 106 کیلوگرم زغال تاغ در میامی هنگام بازرسی از یک دستگاه اتوبوس کشف شد.
روند کشفیات چوب تاغ یا زغال تاغ هر روز ادامه دارد ولی سوال اینجاست چرا با وجود مبارزه با قاچاق چوب تاغ، هنوز قلع و قمع این درختچه ها ادامه دارد؟
قاچاقچیان در برابر نیروهای حفاظت منابع طبیعی
از 9 میلیون و 700 هزار هکتار از عرصه های طبیعی سمنان فقط کمتر از 70 نیروی انسانی حفاظت می کنند، برای این است که علینقی حیدریان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان معتقد است : تعداد نیروهای موجود جوابگوی حفظ و احیا منابع طبیعی این استان نیست.وی می گوید : نیروهای یگان حفاظت منابع‌طبیعی استان به صورت شبانه روزی چشم از کویر برنمی دارند ولی به علت گستردگی و کمبود نیرو نمی توانند از تمام این وسعت مراقبت کنند و قاچاقچیان با سوء استفاده از همین ضعف به جان تاغ ها می افتند.
این ضعف در شرایطی بیشتر رخ می نماید که بدانیم رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان سرخه گفته است: تنها یک نفر از یک میلیون هکتار عرصه های طبیعی این شهرستان حفاظت می کند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دامغان هم درباره کمبود نیرو در این حوزه می گوید : اکنون به ازای هر 135 هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی این شهرستان فقط یک نیروی حفاظتی فعال است و در صورت استخدام 30 نفر بخش قابل توجهی از مشکلات کمبود نیروی انسانی در این عرصه های ملی برطرف می شود.
به موضوع کمبود نیرو ، باید کمبودهای اعتباری حفاظت از تاغزارها و تخصیص نیافتن اعتبارات مصوب حفاظت از عرصه های طبیعی را بیفزاییم
خلاء های قانونی باب میل قاچاقچیان
در کنار کمبود نیرو و تامین اعتبار خلاء قانونی مبازه با قاچاق تاغ هم مسیر را برای سارقان این چوب با ارزش باز گذاشته است .در چهارچوب قانون، قانون‌گذار برای اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مشخص کرده برخورد با سودجویان در سطح عرصه و در جنگل‌ها و مراتع است و به عبارتی چنانچه در سطح عرصه فرد یا افرادی در حال قطع درخت و یا تبدیل آن به زغال باشند ماموران یگان حفاظت از منابع طبیعی می تواند با آنها برخورد کند اما اجازه برخورد با فروش زغال تاغ در فروشگاه‌ها وجود ندارد.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سمنان در این باره می گوید: بازدارندگی و برخورد با سودجویان و قاچاقچیان گیاه تاغ در این استان به تصویب قوانین جامع و الزام آور جدید نیاز دارد.
قانون تنها جزای نقدی بر اساس میزان وزن تاغ قاچاق برای متخلفان در نظر گرفته است .
جزایی که حیدرآسیابی دادستان استان سمنان درباره میزان آن معتقد است : مجازات تعیین شده در قوانین فعلی در قبال قاچاقچیان برای جلوگیری از قطع گونه ارزشمند تاغ در عرصه های بیابانی در استان بازدارنده نیست بنابراین تصویب قوانین جامع و الزام آور جدید برای مقابله با قاچاقچیان گونه گیاهی تاغ در استان سمنان نیاز است .
آسیابی تاکید میکند : مجلس شورای اسلامی باید قوانین منسجم و بازدارنده ای را نسبت به قاچاق گونه های درختی تاغ تصویب کند، زیرا قوانین کنونی برای کاهش قاچاق این پوشش گیاهی بیابانی، مطلوب نیست.
قطع تاغ تهدیدی برای زندگی حاشیه نشینان
اثری که قطع تاغزارها و تخریب این پوشش گیاهی دارد از سخنان جلال رامه از اهالی روستای رامه پایین در شهرستان آرادان مشخص است .وی می گوید: در 10 سال پیش 250 خانوار در 2 روستای رامه پایین و رامه بالا زندگی می کردند اما به دلیل افزایش فرسایش بادی و تنش بیابانزایی هم اکنون بیشتر این روستانشینان به مناطق شهری کوچ کردند.
رامه ادامه داد: بخش قابل توجه از اراضی کشاورزی آرادان به دلیل تشدید بادهای شدید و پخش نمک زارها غیرقابل کشت شد و بیشتر اهالی روستاهای رامه در نواحی و شهرک های صنعتی گرمسار و آرادان مشغول به کار شدند.
علینقی حیدریان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان هم فرسایش خاک را که عامل خروج خاک مزارع کشاورزی از حاصلخیزی است را تایید می کند.
وی می گوید: از دست رفتن این خاک با ارزش، علاوه بر تاثیر منفی که در کم شدن ظرفیت بهره وری اراضی دارد، مشکلات عدیده ای برای مردم و ساکنان مناطق دیگر پدید می آورد که از آن جمله می توان به بالا رفتن بار رسوبی رودخانه ها و آلودگی آن ها از نظر زیست محیطی برای آبزیان و پرشدن زودتر از موعد مخازن سدهای مخزنی و تخریب اراضی و تغییر شکل ظاهری مناطق و از بین بردن یکپارچگی زمین های کشاورزی اشاره کرد.
تاغ کاری با وجود همه مشکلات
حدود سه میلیون هکتار از اراضی کشور از سال 47 تا کنون زیر کشت تاغ رفته و عمده این تاغ‌ها در استان سمنان کاشته شده است.به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان ، 477 هزار هکتار کانون فرسایش بادی در استان سمنان وجود دارد که برای مهار آن در یک دوره 20 ساله، سالانه به بیش از 150 میلیارد ریال اعتبار نیاز است. اعتباراتی که بخشی از آن برای تاغ کاری استفاده می شود.
تاغ کاری با همه مشکلاتش در دستور کار قرار دارد و بیش از 600 هزار هکتار از اراضی استان سمنان در چند دهه گذشته تاغ کاری شده است.
اگر چه جریمه قطع هر اصله درخت تاغ در سال های اخیر به 30 میلیون ریال افزایش یافته، ولی حفاظت از این گونه در اراضی بیابانی با توجه کمبود نیرو در منابع طبیعی و محیط زیست دشوار است و موثرترین راه، فرهنگ سازی و همراه کردن مردم برای مقابله با قاچاقچیان است.
نظر شما