پخش زنده
امروز: -
گنجینه ارزشمند فرهنگی و قلپ تپنده اقتصاد شهر قزوین در معرض آتش سوزی
علی رغم ارزش فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بازار سنتی قزوین، این مجموعه در برابر بسیاری از بحران‌های احتمالی، آسیب پذیر است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، بازار سنتی قزوین، با قدمت تاریخی و ارزش هنری بالایی که دارد، گنجینه
ارزشمند فرهنگی و نیز قلپ تپنده اقتصاد شهر قزوین است که مرکز فعالیت بخش عظیمی از کسبه و فعالان اقتصادی استان نیز، محسوب می‌شود.
بازار سنتی در زمانی احداث شده که سیستم‌های برق رسانی و گازرسانی وجود نداشت و اکنون این بازار، با خطری به نام نقص ایمنی روبه رو است.
بافت تاریخی و فرسوده بازار قزوین نیز سبب شده تا این مکان در مقابل حوادث غیر مترقبه، آسیب پذیری بالایی داشته باشد.
سیم کشی‌های فرسوده، نگهداری مواد قابل اشتعال، نقص در سیستم گازرسانی و وجود چاه‌های قدیمی از جمله عوامل حادثه ساز نظیر آتش سوزی و ریزش چاه، در بازار قزوین هستند.
یکی دیگر از خطراتی که بازار قزوین را تهدید می‌کند، وجود چاه‌هایی است که هر لحظه امکان ریزش آن‌ها وجود دارد، کما اینکه در سال ۹۳ ریزش چاه در بازار قزوین جان یکی از همشهریان قزوینی را گرفت.
علاوه بر این، معابر باریک داخل بازار سنتی قزوین نیز، مانع از عبور خوردو‌های آتش نشانی و امدادرسانی در مواقع بروز حادثه هستند که پیامد‌های انسانی، اقتصادی و اجتماعی به دنبال خواهند داشت.
با توجه به اهمیت و ضرورت ایمن سازی بازار سنتی قزوین، چرا تاکنون، همه نقاط پرخطر و حادثه خیز آن شناسایی نشده اند؟
چرا اقداماتی که شهرداری و سازمان میراث فرهنگی، جهت ایمن سازی بازار قزوین انجام داده کافی نبوده و همچنان این بازار در خطر حادثه قرار دارد؟
بازار تاریخی قزوین در معرض تهدید آتش سوزی
در سال جاری شاهد دو مورد حریق گسترده در بازار سنتی تبریز و بافت تاریخی حسن آباد تهران بودیم که خسارات مالی و جانی به بار آورد؛ خساراتی که احتمال آن در بازار سنتی قزوین، بازاری به بلندای تاریخ نیز بسیار زیاد است.
با توجه اهمیت ایمن سازی، رئیس جمهور، شهرداری‌ها را به همکاری با سازمان میراث فرهنگی، در راستای ایمن ساری بافت‌های فرسوده، ملزم کرده است که تا این لحظه این اتفاق آنطور که باید و شاید نیفتاده است.
مهدیخانی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه در جریان بازدید از بازار قزوین ۱۶ نقطه بحرانی شناسایی شده است، گفت: برخی از مغازه‌های داخل بازار، مواد قابل اشتعال خرید و فروش می‌کنند و برخی از آن‌ها هم این مواد را در خانه‌های مسکونی اجاره ای، انبار می‌کنند.
وی افزود: برای حل این موضوع جلسات مختلفی در فرمانداری تشکیل دادیم و از دادستان هم خواهش کردیم تا در این جلسات حضور داشته باشد تا بر این اساس، انبار‌های خطرناک به بیرون از شهر منتقل شوند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه ۳۶ درصد حریق‌ها در بازار قزوین به خاطر سیم کشی‌های برق غیر اصولی اتفاق افتاده است، خاطرنشان کرد: در بازار قزوین نیز برق کشی‌های داخل و بیرون مغازه ها، به صورت غیر ایمن و غیر مجاز انجام شده است و ازسویی دیگر، قرار گرفتن مواد اشتعال زا در کنار سیم کشی‌های غیر مجاز، خطر آتش سوزی در بازار قزوین را چند برابر کرده است.
وی افزود: کسبه بازار تا یک متر جلوتر از محوطه مغازه خود را سد معبر کردند و حتی عبور و مرور مردم نیز با مشکل مواجه شده سات. در چنین شرایطی اگر اتفاقی بیفتد، عبور خودرو‌های امداد و نجات برای رسیدن به عمق بازار مشکل ساز خواهد بود.
به گفته مهدیخانی، آتش سوزی بازار تبریز و میدان حسن آباد تهران، زنگ خطری جدی برای بازار قزوین است و در حوادث مترقبه یا غیرمترقبه در بازار با تلفات بسیار زیاد انسانی در بازار روبه رو خواهیم شد و برای حل این موضوع نیازمند همکاری کسبه با سازمان‌های ذیربط هستیم، اما در این زمینه همکاری لازم صورت نمی‌گیرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه با همکاری شهرداری، میراث فرهنگی و آتش نشانی، طرح آبرسانی بازار آغاز شده است، خاطرنشان کرد: ساخت ایستگاه آتش نشانی در بازار شدنی نیست و به دنبال احداث مخازن پمپاژ آب هستیم تا اگر حریقی در بازار پیش آمد، بتوانیم آن را سریع‌تر اطفاء کنیم.
وی افزود: از طرف دیگر شهرداری‌ها مکلف شدند تا کسبه بازار در زمان تمدید پروانه کسب، حتماً آموزش اطفای حریق ببینند.
تبدیل فضا‌های مسکونی بازار به انباری
یکی از عواملی که بازار سنتی قزوین را طی دهه‌های اخیر ناامن کرده، تغییر کاربری تجاری اطراف این بازار و ایجاد بافت‌های مسکونی است. حال این سئوال پیش می‌آید که چرا سازمان میراث فرهنگی قزوین مانع تغییر کاربری اطراف بازار نشده است؟
ارجمندی، معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری در این باره می‌گوید: داخل مجموعه بافت تاریخی بازار قزوین، فضا‌های مسکونی به مکان‌های تجاری و انباری تبدیل شده است. هیچ تغییر کاربری با صدور مجوز صورت نگرفته است و در حال حاضر و در مجاورت مجموعه بازار تاریخی شهر قزوین، فضا‌های با کاربری مسکونی، عمدتاً به انبار و دپوی اجناس قابل فروش در بازار تبدیل شده اند و با توجه به هزینه بالای اجاره‌ای که مغازه داران پرداخت می‌کنند، عمده مردم و ساکنان این منطقه تمایل دارند که از آنجا کوچ کرده و خانه هایشان را به انباری تبدیل کنند.
معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به ابلاغ قانون حمایت از بافت‌های تاریخی از سوی این سازمان خاطرنشان کرد: این قانون تیرماه ۹۸ ابلاغ شده است و متناسب با همان ابلاغ، پیش بینی‌هایی برای تهیه طرح جامع اطفاء حریق مجموعه بافت تاریخی شهر قزوین از جمله بازار تاریخی انجام شده است.
وی افزود: با همکاری سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری و آتش نشانی، طرح جامع اطفاء حریق مجموعه بازار تاریخی شهر قزوین در حال تدوین است و توسط شهرداری، آتش نشانی و دستگاه‌های خدمات رسان اجرا خواهد شد.
به گفته معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری، عمده آتش سوزی‌های بازار قزوین ناشی از کهنگی تأسیسات الکتریکی و سیم کشی‌های فرسوده داخل بازار است و شرکت توزیع برق باید در این زمینه اقدام کند.
ارجمندی، وظیفه سازمان میراث فرهنگی را مرمت و احیای ابنیه تاریخی دانست و گفت: ایمنی مغازه‌ها بر عهده مالکان است و ایمنی راسته‌های فرعی و اصلی بازار هم باید با همکاری دستگاه‌های خدمت رسان، تأمین شود.
وی افزود: سازمان میراث فرهنگی متناسب با اعتبار‌های استانی و ملی که در اختیارش قرار می‌گیرد، کار مرمت بازار را انجام می‌دهد، اما همه دستگاه‌های خدمات رسان باید با حضور هیئت امنا، مشکلات بازار را حل کنند.
بازار قزوین در حسرت ایستگاه آتش نشانی
هنوز یک ایستگاه آتش نشانی در نزدیکی بازار احداث نشده است و تنها ۱۲ شیر هیدرانت در پیرامون بازار جانمایی شده که تعداد آن‌ها برای فضای پرخطری مانند بازار کافی نیست و اگر حادثه‌ای مانند آتش سوزی بازار تبریز، در بازار قزوین اتفاق بیفتد، اتش نشانی قطعاً نمی‌تواند آتش را در حداقل زمان ممکن مهار کند.
منتظری، رئیس سازمان آتش نشانی شهرداری قزوین در این باره می‌گوید: عوامل مختلفی از جمله بی توجهی کسبه بازار، سیم کشی ناایمن و غیر استاندار برق از کنتور به نقاط مختلف، احتمال وقوع بحران در بازار را تقویت کرده است.
وی افزود: گزارشی از فرسوده بودن بازار، زیرساخت‌ها و انبار‌های ناایمن، به میراث فرهنگی، اوقاف و ادارات برق و گاز ارائه شده است و متولیان باید در این زمینه، چاره اندیشی کنند.
به گفته منتظری، با توجه به اینکه با مشکل بافت فرسوده و احتمال حریق گسترده در سطح بزرگی از بازار روبه رو هستیم، اما میراث فرهنگی اجازه بازسازی مغازه‌های بازار را نمی‌دهد و باید ادارات مرتبط با ایمنی بازار دست در دست هم، این مشکل را حل کنند.
رئیس سازمان آتش نشانی شهرداری قزوین خاطرنشان کرد: ۲ تا ۴ متر عرض معبر، برای عبور ماشین‌های آتش نشانی قابل استفاده نیست. زمین برای احداث ایستگاه آتش نشانی در نظر گرفته شده است تا بتوانیم ایستگاه فعال در بازار داشته باشیم. در حال حاضر در کاروانسرای شهر، ایستگاه موقت با حضور دو دستگاه ماشین و ۶ نفر نیرو به صورت مستمر حضور دارند، ولی با توجه به شرایط بازار، عملیات‌های آن‌ها اصلاً راهگشا نیست.
وی افزود: در بازار ۱۲ شیر هیدرانت قرار دارد که میزان فشار آب آن‌ها ۲ تا ۲.۵ بار است این در حالی است فشار استاندار آن باید ۱۵ بار باشد تا بتوانند آتش سوزی را مهار کنند، اما اداره آب می‌گوید که میزان مصرف آب در آن ناحیه بالاست و به همین خاطر نمی‌توانند فشار شیر‌های هیدرانت را افزایش دهند.
سخن پایانی
این جمله برای همه ما جا افتاده است که حادثه خبر نمی‌کند، اما تا زمان وقوع یک حادثه ناگوار، به ارزش این جمله پی نمی‌بریم.
بخش زیادی از دپوی ضایعات بازار، در املاکی صورت گرفته که تحت مسئولیت اداره اوقاف قرار دارد و نظر آتش نشانی این است که اداره اوقاف باید این مغازه‌ها را ایمن سازی کند. علیرغم مشخص بودن مسئولیت دستگاه‌های متولی برای ایمن سازی و پیشگیری از وقوع حوادث ناگوار در بازار قزوین، اما گویا قرار نیست درباره دپوی کالا‌های مشتعل و خطرناک تصمیم خاصی گرفته شود و یک بار برای همیشه مشکل ایمن سازی بازار قزوین، حل و فصل شود.
ارزشمند فرهنگی و نیز قلپ تپنده اقتصاد شهر قزوین است که مرکز فعالیت بخش عظیمی از کسبه و فعالان اقتصادی استان نیز، محسوب می‌شود.بازار سنتی در زمانی احداث شده که سیستم‌های برق رسانی و گازرسانی وجود نداشت و اکنون این بازار، با خطری به نام نقص ایمنی روبه رو است.
بافت تاریخی و فرسوده بازار قزوین نیز سبب شده تا این مکان در مقابل حوادث غیر مترقبه، آسیب پذیری بالایی داشته باشد.
سیم کشی‌های فرسوده، نگهداری مواد قابل اشتعال، نقص در سیستم گازرسانی و وجود چاه‌های قدیمی از جمله عوامل حادثه ساز نظیر آتش سوزی و ریزش چاه، در بازار قزوین هستند.
یکی دیگر از خطراتی که بازار قزوین را تهدید می‌کند، وجود چاه‌هایی است که هر لحظه امکان ریزش آن‌ها وجود دارد، کما اینکه در سال ۹۳ ریزش چاه در بازار قزوین جان یکی از همشهریان قزوینی را گرفت.
علاوه بر این، معابر باریک داخل بازار سنتی قزوین نیز، مانع از عبور خوردو‌های آتش نشانی و امدادرسانی در مواقع بروز حادثه هستند که پیامد‌های انسانی، اقتصادی و اجتماعی به دنبال خواهند داشت.
با توجه به اهمیت و ضرورت ایمن سازی بازار سنتی قزوین، چرا تاکنون، همه نقاط پرخطر و حادثه خیز آن شناسایی نشده اند؟
چرا اقداماتی که شهرداری و سازمان میراث فرهنگی، جهت ایمن سازی بازار قزوین انجام داده کافی نبوده و همچنان این بازار در خطر حادثه قرار دارد؟
بازار تاریخی قزوین در معرض تهدید آتش سوزی
در سال جاری شاهد دو مورد حریق گسترده در بازار سنتی تبریز و بافت تاریخی حسن آباد تهران بودیم که خسارات مالی و جانی به بار آورد؛ خساراتی که احتمال آن در بازار سنتی قزوین، بازاری به بلندای تاریخ نیز بسیار زیاد است.
با توجه اهمیت ایمن سازی، رئیس جمهور، شهرداری‌ها را به همکاری با سازمان میراث فرهنگی، در راستای ایمن ساری بافت‌های فرسوده، ملزم کرده است که تا این لحظه این اتفاق آنطور که باید و شاید نیفتاده است.
مهدیخانی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه در جریان بازدید از بازار قزوین ۱۶ نقطه بحرانی شناسایی شده است، گفت: برخی از مغازه‌های داخل بازار، مواد قابل اشتعال خرید و فروش می‌کنند و برخی از آن‌ها هم این مواد را در خانه‌های مسکونی اجاره ای، انبار می‌کنند.
وی افزود: برای حل این موضوع جلسات مختلفی در فرمانداری تشکیل دادیم و از دادستان هم خواهش کردیم تا در این جلسات حضور داشته باشد تا بر این اساس، انبار‌های خطرناک به بیرون از شهر منتقل شوند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه ۳۶ درصد حریق‌ها در بازار قزوین به خاطر سیم کشی‌های برق غیر اصولی اتفاق افتاده است، خاطرنشان کرد: در بازار قزوین نیز برق کشی‌های داخل و بیرون مغازه ها، به صورت غیر ایمن و غیر مجاز انجام شده است و ازسویی دیگر، قرار گرفتن مواد اشتعال زا در کنار سیم کشی‌های غیر مجاز، خطر آتش سوزی در بازار قزوین را چند برابر کرده است.
وی افزود: کسبه بازار تا یک متر جلوتر از محوطه مغازه خود را سد معبر کردند و حتی عبور و مرور مردم نیز با مشکل مواجه شده سات. در چنین شرایطی اگر اتفاقی بیفتد، عبور خودرو‌های امداد و نجات برای رسیدن به عمق بازار مشکل ساز خواهد بود.
به گفته مهدیخانی، آتش سوزی بازار تبریز و میدان حسن آباد تهران، زنگ خطری جدی برای بازار قزوین است و در حوادث مترقبه یا غیرمترقبه در بازار با تلفات بسیار زیاد انسانی در بازار روبه رو خواهیم شد و برای حل این موضوع نیازمند همکاری کسبه با سازمان‌های ذیربط هستیم، اما در این زمینه همکاری لازم صورت نمی‌گیرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه با همکاری شهرداری، میراث فرهنگی و آتش نشانی، طرح آبرسانی بازار آغاز شده است، خاطرنشان کرد: ساخت ایستگاه آتش نشانی در بازار شدنی نیست و به دنبال احداث مخازن پمپاژ آب هستیم تا اگر حریقی در بازار پیش آمد، بتوانیم آن را سریع‌تر اطفاء کنیم.
وی افزود: از طرف دیگر شهرداری‌ها مکلف شدند تا کسبه بازار در زمان تمدید پروانه کسب، حتماً آموزش اطفای حریق ببینند.
تبدیل فضا‌های مسکونی بازار به انباری
یکی از عواملی که بازار سنتی قزوین را طی دهه‌های اخیر ناامن کرده، تغییر کاربری تجاری اطراف این بازار و ایجاد بافت‌های مسکونی است. حال این سئوال پیش می‌آید که چرا سازمان میراث فرهنگی قزوین مانع تغییر کاربری اطراف بازار نشده است؟
ارجمندی، معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری در این باره می‌گوید: داخل مجموعه بافت تاریخی بازار قزوین، فضا‌های مسکونی به مکان‌های تجاری و انباری تبدیل شده است. هیچ تغییر کاربری با صدور مجوز صورت نگرفته است و در حال حاضر و در مجاورت مجموعه بازار تاریخی شهر قزوین، فضا‌های با کاربری مسکونی، عمدتاً به انبار و دپوی اجناس قابل فروش در بازار تبدیل شده اند و با توجه به هزینه بالای اجاره‌ای که مغازه داران پرداخت می‌کنند، عمده مردم و ساکنان این منطقه تمایل دارند که از آنجا کوچ کرده و خانه هایشان را به انباری تبدیل کنند.
معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به ابلاغ قانون حمایت از بافت‌های تاریخی از سوی این سازمان خاطرنشان کرد: این قانون تیرماه ۹۸ ابلاغ شده است و متناسب با همان ابلاغ، پیش بینی‌هایی برای تهیه طرح جامع اطفاء حریق مجموعه بافت تاریخی شهر قزوین از جمله بازار تاریخی انجام شده است.
وی افزود: با همکاری سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری و آتش نشانی، طرح جامع اطفاء حریق مجموعه بازار تاریخی شهر قزوین در حال تدوین است و توسط شهرداری، آتش نشانی و دستگاه‌های خدمات رسان اجرا خواهد شد.
به گفته معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری، عمده آتش سوزی‌های بازار قزوین ناشی از کهنگی تأسیسات الکتریکی و سیم کشی‌های فرسوده داخل بازار است و شرکت توزیع برق باید در این زمینه اقدام کند.
ارجمندی، وظیفه سازمان میراث فرهنگی را مرمت و احیای ابنیه تاریخی دانست و گفت: ایمنی مغازه‌ها بر عهده مالکان است و ایمنی راسته‌های فرعی و اصلی بازار هم باید با همکاری دستگاه‌های خدمت رسان، تأمین شود.
وی افزود: سازمان میراث فرهنگی متناسب با اعتبار‌های استانی و ملی که در اختیارش قرار می‌گیرد، کار مرمت بازار را انجام می‌دهد، اما همه دستگاه‌های خدمات رسان باید با حضور هیئت امنا، مشکلات بازار را حل کنند.
بازار قزوین در حسرت ایستگاه آتش نشانی
هنوز یک ایستگاه آتش نشانی در نزدیکی بازار احداث نشده است و تنها ۱۲ شیر هیدرانت در پیرامون بازار جانمایی شده که تعداد آن‌ها برای فضای پرخطری مانند بازار کافی نیست و اگر حادثه‌ای مانند آتش سوزی بازار تبریز، در بازار قزوین اتفاق بیفتد، اتش نشانی قطعاً نمی‌تواند آتش را در حداقل زمان ممکن مهار کند.
منتظری، رئیس سازمان آتش نشانی شهرداری قزوین در این باره می‌گوید: عوامل مختلفی از جمله بی توجهی کسبه بازار، سیم کشی ناایمن و غیر استاندار برق از کنتور به نقاط مختلف، احتمال وقوع بحران در بازار را تقویت کرده است.
وی افزود: گزارشی از فرسوده بودن بازار، زیرساخت‌ها و انبار‌های ناایمن، به میراث فرهنگی، اوقاف و ادارات برق و گاز ارائه شده است و متولیان باید در این زمینه، چاره اندیشی کنند.
به گفته منتظری، با توجه به اینکه با مشکل بافت فرسوده و احتمال حریق گسترده در سطح بزرگی از بازار روبه رو هستیم، اما میراث فرهنگی اجازه بازسازی مغازه‌های بازار را نمی‌دهد و باید ادارات مرتبط با ایمنی بازار دست در دست هم، این مشکل را حل کنند.
رئیس سازمان آتش نشانی شهرداری قزوین خاطرنشان کرد: ۲ تا ۴ متر عرض معبر، برای عبور ماشین‌های آتش نشانی قابل استفاده نیست. زمین برای احداث ایستگاه آتش نشانی در نظر گرفته شده است تا بتوانیم ایستگاه فعال در بازار داشته باشیم. در حال حاضر در کاروانسرای شهر، ایستگاه موقت با حضور دو دستگاه ماشین و ۶ نفر نیرو به صورت مستمر حضور دارند، ولی با توجه به شرایط بازار، عملیات‌های آن‌ها اصلاً راهگشا نیست.
وی افزود: در بازار ۱۲ شیر هیدرانت قرار دارد که میزان فشار آب آن‌ها ۲ تا ۲.۵ بار است این در حالی است فشار استاندار آن باید ۱۵ بار باشد تا بتوانند آتش سوزی را مهار کنند، اما اداره آب می‌گوید که میزان مصرف آب در آن ناحیه بالاست و به همین خاطر نمی‌توانند فشار شیر‌های هیدرانت را افزایش دهند.
سخن پایانی
این جمله برای همه ما جا افتاده است که حادثه خبر نمی‌کند، اما تا زمان وقوع یک حادثه ناگوار، به ارزش این جمله پی نمی‌بریم.
بخش زیادی از دپوی ضایعات بازار، در املاکی صورت گرفته که تحت مسئولیت اداره اوقاف قرار دارد و نظر آتش نشانی این است که اداره اوقاف باید این مغازه‌ها را ایمن سازی کند. علیرغم مشخص بودن مسئولیت دستگاه‌های متولی برای ایمن سازی و پیشگیری از وقوع حوادث ناگوار در بازار قزوین، اما گویا قرار نیست درباره دپوی کالا‌های مشتعل و خطرناک تصمیم خاصی گرفته شود و یک بار برای همیشه مشکل ایمن سازی بازار قزوین، حل و فصل شود.
نظر شما