مرز کولبری و صادرات

تا چند وقت قبل آن را تنها به نام پاساژ‌های پرزرق و برق و اجناس وارداتی خارجی می‌شناختند که روی دوش کولبران از آنسوی مرز به این طرف می‌آمد، ولی حالا می‌خواهد روی پای خودش بایستد.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کردستان، نام بانه با ماسفرانی که برای انواع و اقسام لوازم خانگی به این شهر می‌آیند گره خورده است، تابستان‌های بانه در هیچ جای شهر جا برای سوزن انداختن نبود، حتی امسال هم که کرونا آمده بود، بازهم از بیشتر شهر‌ها مهمانانی داشت که آمده بودند علاوه بر طبیعت زیبای آن، تجارتی هم بکنند و کالای ارزان بخرند.

گاهی کالا‌ها خوب از آب در نمی‌آمد و مشتری رضایت لازم را نداشت و گاهی هم در مسیر تردد از بانه تا شهرهایشان کالا می‌شکست و آسیب می‌دید و برای همین رفته رفته از آمار مشتریان اجناس بانه کم و کمتر شد.

گاهی هم شایعات می‌گفتند که اجناسی از مناطق مرکزی کشور با اسم و برند خارجی به بانه می‌ایند و اینجا فروش می‌روند تا برچسب اصالت ایران زیر برچسب‌های خارجی گم شود و خریداران هم دلشان خوش باشد که کالا و جنس خارجی مصرف می‌کنند.

این تمام ماجرای بانه نیست، کولبرانی که از پای می‌افتادند تا جنسی را از آن طرف مرز به این سو بیاورند روی دیگر سکه‌ای بودند که پیامد آن مردانی بودند که جانشان را برای نان از دست می‌دادند و یا نقص عضو می‌شدند؛ و حالا چند سالی است که برخی سرمایه داران این شهرستان عزم خود را جزم کرده اند تا تولید را جایگزین واردات کرده و حتی بازار را به نفع خود به سمت و سوی صادرات بکشند.

طی دهه‌های گذشته ایران در زمره کشور‌هایی قرار داشته که از آن‌ها با عنوان تک‌محصولی یاد می‌شود و استخراج نفت اصلی‌ترین فرایند تولیدی ایران بوده و از طریق فروش آن منابع مالی و ارزی مورد نیاز کشور تامین شده است.

این در حالی است که تحریم‌های بی‌سابقه ایالات متحده آمریکا طی یکی دو سال گذشته شریان حیاتی کشور یعنی فروش نفت را هدف قرار داد و بار دیگر این واقعیت را به اثبات رساند که کشور به جای شریان حیاتی نیازمند شبکه‎ای شریانی است تا حیات اقتصادی را تضمین کند؛ و اینجاست که نقش تولید و شعار‌های اقتصادی سال که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید دارند، بیش از پیش نمایان می‌شود و حالا مرزداران بانه می‌خواهند به آن جامه عمل بپوشانند.

رقیبی برای کالا‌های خارجی
آقای فیضی از جمله کارآفرینانی است که کارخانه تولید لوازم خانگی را در شهرش بانه دایر کرده است.

او در حال حاضر ۱۴ قلم کالا تولید می‌کند و ظرفیت سالانه آن هم ۱۰ هزار عدد در سال است و برای ۲۰۰ نفر هم بصورت مستقیم شغل ایجاد کرده است.

تا چند سال قبل این کالا‌ها در چین تولید و روانه ایران می‌شد، ولی حالا با وجود تحریم‌های بسیار رقیب سرسختی برای کالا‌های خارجی شده و علاوه بر اینکه راه ورود را سد کرده، دورنمای در اختیار گرفتن بازار‌های خارجی را هم در سر دارد.

یکی از کارگران این کارخانه که در سال‌های گذشته مجبور به انجام کار ساختمانی و کولبری در شرایط سخت بود، از امنیت جانی می‌گوید که حالا د با اشتغال در این کارخانه برایش فراهم شده است.

امینی این فرصت شغلی را زمینه‌ای برای حل مشکلات مادی خود دانشته و افزود: حالا دیگر از توان خود برای تامین هزینه‌های زندگی مطمئن شده ام.

او که سه سال تمام در کوه‌های سخت و سرد کردستان کولبری می‌کرد هنوز به یاد دارد که چگونه در نبرد با صخره‌های سرد و سخت به پایین پرتاب شد و پایش شسکت و مدت‌ها خانه نشین شد در حالیکه درآمدی هم نداشت.

کرونا فرصت و تهدید
نزدیکی به مرز و بازاچه مرزی سیرانبند هم باعث شده تا سرمایه گذاران علاقه بیشتری به بانه داشته باشند و ۹۰ درصد تولیدات خود را روانه بازار عراق کنند، در حالیکه بیشتر آن‌ها از تکنولوژی داخلی استفاده می‌کنند و تنها در برخی قطعات وابسته به خارج هستند.

سرمایه گذار یک شرکت تولیدی دیگر هم گفت: فعالیت تجاری این شرکت از سال ۸۷ شروع شده و حالا در این شرکت بیشتر کالا‌های کوچک مانند آبمیوه گیری، چرخ گوشت، جارو برقی و دیگر وسایل برقی و غیر برقی خانگی مونتاژ و تولید می‌شود.

امید محمودی با اشاره به ممنوعیت واردات کالا در سه سال گذشته اظهار داشت: حمایت‌های دولت در زمینه تولید باعث شد که زمینه برای تولید این برند در داخل کشور فراهم شود که در مرحله نخست یک سوله به مساحت ۸۰۰ متر مربع در شهرکت صنعتی برای کارگاه تولید جارو برقی احداث شد.

وی اضافه کرد: فاز نخست تولید جارو برقی در شهریور ماه سال ۹۸ آغاز و تولید ما با تعطیلات چین و شیوع ویروس کرونا همزمان شد که این شرایط برای فعالیت کارگاه هم تهدید و هم فرصت بود.

وی گفت: شرایط ایجاد شده در چین از این نظر برای ما فرصت و تهدید بود چراکه کارخانه‌های تولید قطعات تعطیل شد و قطعات با تاخیر وارد شد و در این فاصله زمانی بخش بازرگانی را توسعه دادیم.

این سرمایه گذار با بیان اینکه بستر فروش در داخل کشور فراهم شده است اظهار داشت: در حال حاضر قطعات را از خارج وارد می‌کنیم جارو برقی مونتاژ است، اما تلاش داریم قالب و قطعات در داخل کشور تولید شود تا صرفه اقتصادی و اشتغال بیشتری داشته باشد.

محمودی با اشاره به اینکه در غرب کشور کارخانه لوازم خانگی تولید و مونتاژ وجود ندارد، گفت: مهمترین مشکلات تولید پروسه‌های اداری است که ناهماهنگی‌های اداری و عدم ارائه اطلاعات لازم به تولیدکنندگان از مهمترین مشکلاتی است که ادامه کار را سخت می‌کند.

وی با بیان اینکه تاکنون ۲۰۰ میلیارد ریال در این واحد تولیدی سرمایه گذاری شده است، ادامه داد: با افزایش فاز‌های تولید ظرفیت اشتغال ۸۰۰ نفر فراهم می‌شود و با توجه به اینکه ساختمان فاز دوم نیز به پایان رسیده و در حال تجهیز است فاز سوم به مساحت ۲ هزار و ۵۰۰ متر مربع آماده احداث است.

وی با اشاره به اینکه پیشتر در زمینه واردات کالا فعالیت کرده اضافه کرد: یکی از مهمترین اهداف ما تولید کالا‌های با کیفیت، ایجاد اشتغال و خدمت به مردم است.

محمودی با بیان اینکه بیش از ۸۰ درصد درامد مردم بانه از طریق مرز‌ها تامین می‌شود، اظهار داشت: پیشتر ما در زمینه واردات لوازم خانگی فعالیت می‌کردیم، اما با توجه به اینکه مردم شهرستان بانه متحمل خسارت‌هایی شدند و درصدد هستیم برای جبران بخشی از خسارت‌های وارده بر مردم زمینه تولید و اشتغال را در شهرستان فراهم کنیم.

بانه قطب روشن مرز
بانه سه کارخانه تولید لامپ کم مصرف را هم در دارد و رفته رفته می‌رود تا قطب روشنی در مرز غربی ایران شود.

این کارخانه‌ها چهار نوع لامپ تولید می‌کنند و ظرفیت تولید در آن‌ها هفت میلیون در سال است و برای ۴۰۰ نفر هم شغل ایجاد کرده اند.

فرهاد سعیدی یکی از مرزنشینانی است که توانمندی مرزنشینان برای کارآفرینی را در عمل معنا کرده است.

او که متولد ۱۳۵۴ و از اهالی شهرستان مرزی بانه است از همان کودکی مشغول تردد در مرز‌ها و تبادل کالا بود، کولبری از مشاغل پر طرفداری که از سال‌های دور در بانه رونق داشت و اواخر پارسال بعد از صدور کارت مرزنشینان، به پیله وری تغییر نام داد.

سعیدی پیله وری را شغل مناسب مرزنشینان نمی‌دانست و برای همین در صدد بود تا روزی با کنار گذاشتن این شغل، دیگر کولبران را هم صاحب شغل در خور و شان کند.

با تلاش بسیاری که داشت سال ۸۶ توانست شرکت خود را ثبت کند و ۶ سال بعد با بهره برداری از کاخانه تولید لامپ کم مصرف خود برای ۲۰ نفر به صورت مستقیم شغل ایجاد کرد.

آن روز‌ها با سرمایه اندک خود کارخانه ای شامل یک سوله ۵۰۰ متری راه اندازی و تولید را از ۱۰ هزار عدد لامپ کم مصرف آغاز کرد.

همان سال زمین خورد و ورشکست شد و تا مرز تعطیلی کارخانه پیش رفت، اما ورشکستگی پایان راهش نبود، خانواده اش او را همراهی کردند و دوباره سر پا شد، پیش رفت، ساخت، تلاش کرد و باز هم به کسب و کارش رونق داد این بار رونقی اساسی و منظم.

پارسال بود که مساحت سوله اش را به سه هزار متر افزایش داد و تولید سالانه خود را به ۳.۵ میلیون عدد لامپ رساند.

حالا ۱۰۰ نفر در کارخانه اش مشغول بکار هستند و آرزوی فرهاد سعیدی جامه عمل پوشیده است، تمام خوشحالی زندگیش گرفتن دست همین افرادی است که یا مثل ناصح کولبر بوده اند و یا از اقشار آسیب پذیر جامعه مثل محمد که معلول ذهنی است و تا چند وقت پیش سرگردان خیابان‌ها بود، اما حالا کارگر بیمه شده کارخانه شده و کارش را به خوبی یاد گرفته است.

گذر از گذرگاه‌های غیر رسمی
این روز‌ها در کردستان و به‌ویژه شهرستان‌های مرزی همچون بانه، کم‌تر خبر از عبور از گذرگاه‌های رسمی و غیررسمی برای لقمه نانی است، واردکنندگان دیروز تولیدکنندگان امروز هستند و اجناسی با کیفیت که جایگزینی مناسب برای کالا‌های خارجی و بی‌کیفیت است.

مردم در گذشته در پایانه‌های مرزی مردم برای دریافت کارت کوله‌بری صف می‌کشیدند و تا قرار گرفتن در خطوط تولید و کار رسمی فاصله‌ها زیاد بود، فاصله‌ای که عزم و اراده و از همه مهم‌تر خواستن نزدیک‌ترش کرد.

روزانه ۱۷۰ کانتینر در بازارچه سیرانبد بانه بار جابجا می‌کنند و ارزش ماهانه صادرات در آن ۱۱ میلیون دلار است.

مناطق مرزی به دلیل داشتن بازارچه‌های مرزی فرصت طلایی اقتصاد کشور هستند که سرمایه گذاران می‌توانند از مشوق‌های دولتی مانند معافت مالیاتی و گمرکی، دسترسی آسان به نیروی کار، نزدیکی به بازار صادرات خارجی، سود پایین تسهیلات بانکی و دیگر تسهیلات اسفاده کنند که این فرصت برای کارآفرینان و سرمایه گذاران بومی بسیار مطلوب‌تر است.