از نظر قرآن زیانکارترین انسان ها چه کسانی هستند ؟

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما، یکی از موضوعاتی که در قرآن کریم به آن پرداخته شده است، شناخت زیانکارترین انسان هاست. در سوره کهف آیه 103 و 104 درمورد این مسئله بحث شده و می توان با تفسیر این آیه منظور آن را متوجه شد.
در ادامه با این آیه و تفسیر آن آشنا شده و زیانکارترین انسان ها از نظر قرآن کریم را خواهید شناخت.

خداوند در آیه 103 و 104 سوره کهف می فرماید: قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُم بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالاً. الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیهُُمْ فیِ الحَْیَوةِ الدُّنْیَا وَ هُمْ یحَْسَبُونَ أَنهَُّمْ یحُْسِنُونَ صُنْعًا.
بگو: [می‌خواهید] شما را از زیانکارترین مردم با خبر کنم ؟ آن‌ها کسانی‌ اند که تمام سعی و تلاششان در زندگی دنیا به هدر رفته با این حال خیال می‌کنند کار خوبی انجام می‌ دهند.
از معنی آیه می توان منظور را متوجه شد اما بهتر است این مسئله را بیشتر توضیح داد. در این آیه افراد زیانکار کسانی هستند که در زندگی دنیا کارهایی انجام دادند که از نظر خودشان سود است اما هیچ بهره ای از آن ها نبردند.
در واقع این اعمال همان خسران یا بی نتیجگی عمل است زیرا این افراد علاوه بر اینکه نمی دانند ضرر می کنند، کارهایشان را سود هم تلقی کرده و به همین خاطر زیانکارترین افراد نامیده می شوند.

به عبارتی دیگر این افراد کارهایی را برای کسب سود انجام می دهند اما نمی توانند به هدف خود برسند و مقداری از سرمایه خود را نیز از دست می دهند و یا اصلا سودی به آن ها نمی رسد. در نتیجه تمام تلاش هایشان بی نتیجه مانده و بر اساس آیه «ضلال سعی» خوانده می شوند.
در این میان افرادی هستند که وقتی ضرر می کنند متوجه ضررشان شده و سعی می کنند آن را جبران کنند. اما چه کسی زیانکارتر از فردی که ضرر می کند اما گمان می کند که سود می برد ؟ چنین فردی نمی تواند کارش را جبران کند.
اما در دو آیه بعد ریشه این عمل مشخص می شود و قرآن کریم چنین می فرماید: آن‌ها کسانی هستند که به آیات پروردگارشان کافر شدند و دیدار [قیامت و محاسبه اعمال] را به وسیله او منکر شدند و آیات من و پیامبرانم را به باد استهزاء و تمسخر گرفتند.


«أَخْسَرِینَ أَعْمالاً» چه کسانى هستند ؟!
شاید شما در اطرافیان خود کسانی را دیده باشید که کار خلافی را انجام می دهند ولی گمان می کنند که کار خوب و مهمی انجام داده اند. اینگونه افراد ممکن است یک عمر در این گمراهی باقی بمانند از این رو به آن ها زیانکارترین افراد می گویند.
اما چرا قرآن کریم به این افراد چنین لقبی داده است ؟ پاسخ این است که اگر فردی بداند مرتکب اشتباه می شود، حد و مرزی برای آن قرار داده و حتی ممکن است توبه کند و آن گناه را جبران کند.
اما فردی که نمی داند مرتکب اشتباه می شود و برعکس گمان می کند که کار خوبی انجام می دهد، هیچگاه نمی تواند از آن اشتباه دست برداشته و آن را جبران نماید.
اینگونه افراد نه تنها به فکر جبران نیستند، بلکه با شدت و سرعت هر چه تمام تر به کارشان ادامه می دهند. به همین خاطر قرآن کریم لقب «أَخْسَرِینَ أَعْمالاً» داده است.

افراد زیانکار کسانی هستند که در زندگی دنیا کارهایی انجام دادند که از نظر خودشان سود است اما هیچ بهره ای از آن ها نبردند. در واقع این اعمال همان خسران یا بی نتیجگی عمل است

در روایات اسلامی تفسیرهای مختلفی برای اخسرین اعمالا آمده است.
در حدیثى از «اصبغ بن نباته» مى خوانیم: شخصى از «امیر مؤمنان على (علیه السلام)» از تفسیر این آیه سؤال کرد، امام فرمود: «منظور یهود و نصارى هستند، اینها در آغاز بر حق بودند، سپس بدعت هائى در دین خود گذاردند و این بدعت ها آنها را به راه انحراف کشانید اما گمان مى کردند کار نیکى انجام مى دهند».
در حدیث دیگرى از همان امام (علیه السلام) مى خوانیم: پس از ذکر گفتار فوق، فرمود: «خوارج نهروان نیز چندان از آنها فاصله نداشتند»!
در حدیث دیگر، مخصوصاً اشاره به «رهبان ها» (مردان و زنان تارک دنیا) و گروه هاى بدعت گذار از مسلمین شده است.
و در بعضى از روایات، به «منکران ولایت امیر مؤمنان على (علیه السلام)» تفسیر گردیده.
راهبانى که یک عمر، در گوشه «دیرها» تن به انواع محرومیت ها مى دهند، از ازدواج چشم مى پوشند، از لباس و غذاى خوب صرف نظر مى کنند، دیرنشینى را بر همه چیز مقدم مى شمرند، و گمان مى کنند این محرومیت ها سبب قرب آنها به خدا است آیا مصداق «أَخْسَرِینَ أَعْمالاً» نیستند؟

سرچشمه و علت زیانکار شدن افراد چیست ؟
حالا که با زیانکارترین افراد از نظر قرآن آشنا شدید بهتر است بدانید که علت این امر چیست ؟ بدون شک می توان تعصب هاى شدید، غرورها، تکبر، خودمحورى، و حبّ ذات را از مهم ترین دلایل ایجاد چنین حالت غلطی دانست.
البته در برخی موارد تملق و چاپلوسی و تنها به قاضی رفتن علت ایجاد این حالت می شود و تمام اعمال زشت و پلید انسان از نظر خودش زیبا جلوه می کند.
در پی این زیبایی اشتباه، فرد به جای شرمندگی و خجالت، احساس غرور و افتخار می کند. همان گونه که قرآن در جاى دیگر، مى فرماید: أَ فَمَنْ زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَناً. «آیا کسى که اعمال زشتش در نظرش زینت داده شده است و آن را نیکو مى پندارد...».
البته در برخی از آیات قرآن عامل این زینت گناهان، شیطان معرفی شده است. وَ إِذْ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ لا غالِبَ لَکُمُ الْیَوْمَ مِنَ النّاسِ وَ إِنِّی جارٌ لَکُمْ.
«به خاطر بیاورید هنگامى را که شیطان اعمال مشرکان را در نظرشان زینت داد و به آن ها گفت: در این میدان (جنگ بدر) هیچ کس نمى تواند بر شما پیروز شود و من شخصاً در کنار شما در این میدان شرکت دارم».