به گزارش گروه وب گردی
خبرگزاری صدا و سیما؛ یوکا گیاهی بسیار خاص و چشمگیر است که با قدرت و طراوت استوار است و قطعا حضور موثری در دکوراسیون منزل شما دارد. آن گیاه متعلق به صحرا‌های آمریکا و مکزیک است. اما این گیاه در ایران هم به خوبی دوام می‌آورد، البته تا زمانی که شرایط را برای رشد آن مهیا کنید.
یوکا گیاهی جان‌سخت با نیاز به مراقبت کم است که همین مساله این گیاه را تبدیل به انتخابی ایده‌آل برای خانه می‌کند. وقتی می‌گوییم جان‌سخت داریم درباره گیاهی صحبت میکنیم که سال‌ها سبز است، کم‌آبی را تحمل می‌کند، در برابر آفات مقاوم است، رشد آهسته‌ای دارد و به راحتی قابل تکثیر است.
یوکا را میتوان در شکل‌های مختلفی پیدا کرد. از مدل‌های بدون ساقه با برگ‌های زیاد تا مدل‌های تنومند و درخت شکلی با یک یا دسته برگ در بالا. یوکا به عنوان یک گیاه آپارتمانی، می‌تواند به ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر برسد. این عدد برای یوکایی که در باغچه کاشته شده است، ممکن است به ۴.۵ متر هم برسد!
این گیاه تا زمانی که جوان است بدون ساقه است و برگ‌های آن به صورت نوک تیز رشد میکنند. زمانی که گیاه به اندازه کافی بالغ شد شروع به رشد تنه‌ای چوبی و کلفت می‌کند که چند دسته برگ در بالای خود دارد و این برگها دیگر مانند قبلا تیز و محکم نیستند.
گیاه یوکا فیلی (YuccaElephantipes) از گیاهان آپارتمانی خاص بشمار می‌آید و رشد بسیار آرامی دارد و در بهار تا پاییز، برگ‌های زیبایی را پدید می‌آورد.
شرایط نگهداری
نور
یوکا یکی از گیاهانی است که به شدت از دریافت نور زیاد خورشید لذت می‌برد. اگر یوکا را در خانه نگهداری میکنید، حوالی یک پنجره نورگیر باید انتخاب اول شما برای آن باشد. فرقی نمی‌کند که میزان نور دریافتی چقدر است، سعی کنید آن را در نقطه‌ای قرار دهید که بیشترین میزان نور خورشید را دریافت کند. روزانه دریافت حداقل ۸ ساعت نور برای یوکا ضروری است.
قرار گرفتن در مکان‌های کم‌نور، سبب کاهش سرعت رشد گیاه می‌شود. البته ممکن است این یک مزیت به حساب بیاید. به هر حال، هرگز نباید در نقاط تاریک قرار بگیرد، دریافت نور برای حفظ سلامت گیاه ضروری است.
در تابستان آن را بیرون از منزل و در زیر نور آفتاب قرار دهید تا به رشد برگ‌های جدید کمک کنید. یوکا در سایه پس از مدتی گیاهی بد شکل می‌شود و فاصله برگها زیاد می‌گردد.
آبیاری
اگر یوکا در مکانی پرنور قرار دارد، اجازه بدهید یک سوم از سطح خاک خشک شود، سپس گیاه را آبیاری کنید. در صورتی که یوکا نور زیادی دریافت نمی‌کند، باید پس از خشک شدن سه چهارم خاک گیاه را آبیاری کنید. بهترین راه برای تشخیص میزان رطوبت خاک، لمس کردن سطح آن است.
پس از آبیاری، هرگز اجازه ندهید زیر گلدانی یوکا خیس بماند و سریعا آب زیرین را تخلیه کنید. در غیر این صورت آب اضافی سبب پوسیدگی ریشه خواهد شد.
نتیجه آبیاری بیش از حد گیاه، پژمرده شدن برگها و یا فاسد شدن تنه اصلی گیاه است.
رفتار و نیاز‌های یوکا بسیار شبیه به گیاه دراسناست، پس باید ماننددراسنا، گیاه را به خوبی آبیاری کرده و سپس آب‌های اضافی را از گیاه خارج کنید.
در ماه‌های گرم سال، گیاه را مرتبا آبیاری کنید. با آمدن فصل زمستان آبیاری باید به میزان چشمگیری کاهش پیدا کند؛ در واقع فقط مقداری به گیاه آب بدهید که از پژمردگی برگها جلوگیری شود.
هرس کردن
برگ‌های مرده و آسیب دیده را از گیاه جدا کنید. بهتر است این کار را بدون کمک قیچی و با دست انجام دهید. یعنی بهتر است گیاه را نبرید. با جدا کردن این برگها، کمک میکنید تا یوکا تمام انرژی خود را روی رشد برگ‌های جدید متمرکز کند.
دما و رطوبت
رطوبت متوسط هوا برای یوکا مفید و کافی است، پس نیازی نیست برگها را با آب اسپری کنید.
این گیاه با رطوبت معمول داخل خانه (چیزی حدود ۴۰%) مشکلی ندارد.
چون یوکا گیاهی بیابانی است و در شرایط خشک و بدون رطوبت هم مقاومت می‌کند.
یوکا می‌تواند بازه گسترده‌ای از دما‌های مختلف را تحمل کند، اما در دمای معمول اتاق (۱۸ الی ۲۴ درجه) حال خوبی دارد. کاهش دمای هوا در زمستان نیز برای آن خوشایند است، اما نباید به زیر ۷ درجه سانتی‌گراد برسد و باید گیاه را باید به داخل خانه منتقل کنید.
خاک
یوکا به خاکی نیاز دارد که در تعادل باشد. این گیاه به خاکی با کیفیت بسیار بالا نیاز ندارد بلکه تنها چیزی که می‌خواهد یک زهکشی عالی است. اگر زهکشی به خوبی صورت نمی‌گیرد، با اضافه کردن مقداری شن و ماسه به خاک آن را تقویت کنید.
خاک گیاه باید به قدری سنگین باشد که بتواند یوکا را نگه دارد و گیاه کج نشود و از سوی دیگر باید به قدری سبک باشد که آب را بیش از حد در خود نگه ندارد و اشباع نشود. فراموش نکنید قرار گرفتن یوکا در خاک خیس، سبب پوسیدگی یا ابتلای ریشه به عفونت‌های قارچی خواهد شد.
خاک مناسب خاک لوم است که مخلوطی از شن رس و مواد آلی است.
یوکا شخصیت جالبی دارد و دوست دارد که در گلدانی کوچک باشد و ریشه‌هایش متراکم شود. برای همین بهتر است حداکثر سالی یکبار گلدان این گیاه را تعویض کنید.
کوددهی
فقط در طول فصول رشد به گیاه کود بدهید. از یک کود متعادل استفاده کرده و طبق دستور اصلی نوشته شده بر روی کود عمل کنید. دقت کنید که بیش از حد به گیاه کود ندهید: کود اضافی با تجمع در خاک، سبب سوختن ریشه می‌شود.
تکثیر
یوکا را میتوان از دو طریق اصلی تکثیر کرد، از طریق ریزوم و پاگیاه.
بهترین زمان برای تکثیر یوکا فصل پاییز است.
برای تکثیر یوکا از طریق ریزوم، باید ریزوم یا همان زمین‌ساقه‌های گیاه را از زیر خاک بیرون آورید و جدا کنید. سپس آن‌ها را به گلدانی جدید منتقل کنید و در نور خورشید قرار دهید. پس از مدتی این ریزوم‌ها ریشه می‌دهند و شما یک یوکای جدید خواهید داشت.
یوکا می‌تواند در کنار گیاه اصلی، پاگیاه نیز تولید کند. پاگیاه، گیاهی کوچک‌تر از گیاه اصلی است که در کنار گیاه مادر و از همان ریشه می‌روید. زمانی که پاگیاه یوکا سبز است به این معنی است که دیگر بالغ شده و می‌تواند مستقل شود. شما می‌توانید این گیاه تازه بالغ شده را به آرامی از گیاه مادر جدا کنید و به گلدان جدید منتقل کنید.
یوکا بر روی ساقه‌های خود اندام دیگری هم تولید می‌کند به نام تنه‌جوش.
تنه‌جوش‌ها را نیز میتوان به آسانی از روی ساقه جدا کرد و در گلدان جدید برای تکثیر یوکا کاشت.
قلمه زدن هم راه دیگری برای تکثیر این گیاه است.
تعویض گلدان
نیازی نیست مرتبا گلدان گیاه یوکا را تعویض کنید. رمز طلایی برای جلب رضایت یوکا، تعویض گلدان آن در بهار، آن هم هر دو سال یکبار است.
این گیاه پس از گذشت زمان سنگین می‌شود و اکثر وزن آن در بخش بالایی گیاه متمرکز است. پس برای آن گلدانی سنگین انتخاب کنید تا با وزن گیاه هماهنگ شده و مانع از برعکس شدن یوکا در اثر وزش باد شود.
مشکلات گیاه و راه حل آن‌ها
اولین قدم، نگاهی نزدیک به گیاه است تا بتوان مشکل را تشخیص داد و راه حلی برای آن پیدا کرد. اکثر مواقع این مشکل با انجام کمی تغییر به راحتی برطرف می‌شود و یوکا سلامت خود را دوباره به دست می‌آورد.
آب‌دهی زیاد
یوکا گیاهی است که کم آبی را به خوبی تحمل می‌کند، اما از آب دادن زیاد بیزار است. به زبان ساده یوکا از آن چیزی که شما فکر میکنید کمتر آب نیاز دارد.
یوکایی که آب زیادی گرفته باشد برگ‌هایش زرد می‌شود، ریشه‌هایش پوسیده می‌شود و بدنه آن اسفنجی می‌شود.
اگر زود متوجه این موضوع شدید، کافی است میزان آب‌دهی را کم کنید و اجازه دهید خاک گیاه خشک شود. اما اگر دیرتر متوجه شدید و ریشه‌ها آسیب دیده باشند باید ریشه‌های پوسیده را از گیاه جدا کنید.
زمانی به یوکا آب دهید که خاک گیاه کاملا خشک شده باشد. یوکا به آب‌دهی برنامه ریزی شده نیاز ندارد و باید قبل از آب‌دهی خاک و گیاه را بررسی کرد که کاملا خشک باشند.
زمانی که به گیاه آب می‌دهید باید آب اضافی کاملا از زیر گلدان خارج شود و البته آب خارج شده در سینی زیر گلدان باقی نماند، زیرا به گیاه آسیب میزند. یادتان باشد هیچگاه از گلدان بسیار بزرگی استفاده نکنید، زیرا گلدان بزرگ‌تر به معنی خیس ماندن بیشتر خاک است.
شوک گرمایی یا سرمایی
یکی از خصوصیات جالب یوکا تحمل دمای مختلف است. اگر تمام شرایط نگهداری یوکا عالی باشد این گیاه می‌تواند دمایی بین ۷ درجه تا ۳۰ درجه را تحمل کند. اما خارج از این بازه زمانی دردسر‌ها آغاز می‌شود.
در این زمان برگ‌های گیاه شروع به تغییر شکل یا ایجاد لکه میکنند.
نور کم یا زیاد
شاید تعجب کنید، اما اولین نشانه یوکایی که نور کمی دریافت می‌کند، سبزتر شدن برگ‌هایش است.
گیاه در نور کم سعی می‌کند کلروفیل بیشتری تولید کند تا بتواند نور بیشتری جذب کند، اما پس مدت کوتاهی برگها زرد می‌شوند و شروع به ریزش میکنند.
راه حل این مشکل بسیار ساده است، گیاه را به محلی با نور بیشتر منتقل کنید تا گیاه پس از مدت کوتاهی خود را بازیابی کند.
یک پنجره جنوبی بهترین محل برای گیاه است.
البته همانطور که می‌دانید هر چیزی اگر بیش از حد زیاد شود باعث آسیب می‌شود حتی اگر چیز خوبی باشد.
یوکا نیز اگر در نور بسیار شدید و طولانی باشد ممکن است آسیب ببیند و برگ‌هایش بسوزد.
این مشکل مخصوصا زمانی اتفاق می‌افتد که گیاه را ناگهان از محلی کم نور به محلی بسیار پر نور منتقل کنید و به آن آسیب بزنید. بهتر است این انتقال را به صورت آرام و با حوصله انجام دهید.
کوددهی کم یا بیش از حد
در اکثر مواقع، این کوددهی بیش از حد است که به یوکا آسیب میزند، زیرا یوکا یک الگوی رشد آهسته دارد و نیاز به کود زیادی ندارد.
در طول فصل رشد یوکا (بهار تا تابستان) دادن دو یا سه بار کود کافی است. بهتر است این کود به صورت مایع باشد و از دستور اصلی بیشتر رقیق شده باشد.
کوددهی زیاد باعث ایجاد لبه‌های قهوه‌ای بر روی برگ، رشد آهسته‌تر، ریزش برگ و زرد شدن برگ‌های زیرین یا عدم رشد آن‌ها می‌شود.
اگر فکر میکنید به گیاه خود بیش از حد کود دادید می‌توانید گلدان را به سینک ظرفشویی منتقل کنید و خاک گیاه را بشورید تا نمک زیاد خاک شسته شود.
هیچوقت در این حالت گلدان گیاه را عوض نکنید، زیرا گیاه به اندازه کافی شوکه است و تحمل شوک بیشتری ندارد.
بیماری ریشه و برگ
شرایط نگهداری بد باعث ایجاد مشکلاتی در ریشه یا برگ‌های گیاه می‌شود. این شرایط شامل آب‌دهی بیش از حد، رطوبت بالا به مدت طولانی و خاکی آلوده است.
گیاه‌کش بیماری دیگری است که ممکن است گیاه به آن مبتلا شود و باعث آسیب به پوسته، ریشه یا تاج گیاه می‌شود.
یوکایی که به گیاه‌کش مبتلا شود پژمرده و بی‌رنگ می‌شود و دیگر نمی‌شود برای نجاتش کاری کرد.
گاهی برگ‌های گیاه نیز دچار قارچ می‌شوند که باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا زرد بر روی برگ می‌شود. اگر میزان ابتلا کم باشد مشکلی نیست، اما اگر میزان ابتلا بیشتر شود باید با قارچ‌کش‌های صنعتی با آن مبارزه کرد.
شوک جابجایی
زمانی که یوکا را از گلدان قدیمی خود جابجا میکنیم ممکن است باعث ایجاد شوک در آن شویم که شاید به مرگ گیاه بیانجامد یا تغییراتی در رشد گیاه رخ دهد.
در این حالت ممکن است برخی از ریشه‌های گیاه بمیرند و نتوانند نیاز گیاه را تامین کنند یا ممکن است گیاه پژمرده شود یا رشد خود را متوقف کند.
همیشه در انتقال یوکا مواظب باشید تا این کار را به دقت و به آرامی انجام دهید و گلدانی که برای یوکا انتخاب میکنید باید مناسب با سایز گیاه باشد.
آفت‌ها و بیماری‌ها
یوکا گیاهی است که کاملا در برابر آفت مقاوم است و آفات کمی هستند که یوکا را هدف قرار می‌دهند و همین کار را راحت‌تر می‌کند. احتمال اینکه آفتی به گیاه شما حمله کند بسیار کم است، اما صفر نیست پس بهتر است این آفات را بشناسیم.
حشرات
اکثر آفت‌هایی که یوکا حمله میکنند، برگها را هدف قرار می‌دهند.
شپشک‌های معمولی، شپشک‌های آردی و ریشک‌بال‌ها می‌توانند به برگ‌های گیاه بچسبند و شیره آن را بکشند و باعث آسیب به گیاه شوند.
شپشک‌های نرم مانند توده‌ای بی رنگ و کوچک به گیاه می‌چسبند. شپشک‌های زره‌دار نیز به همین صورت به گیاه می‌چسبند، اما برای خود پوششی سخت درست میکنند.
شپشک‌های آردی به صورت دسته جمعی به برگ می‌چسبند و ظاهری آرد مانند یا پارچه مانند دارند.
ریشک‌بال‌ها به شدت کوچک و به راحتی دیده نمی‌شوند و از خود مدفوع به جا می‌گذارند.
شپشک‌های نرم و شپشک‌های آردی نیز از خود مایعی چسب‌ناک به جا می‌گذارند که باعث ایجاد کپک سیاه می‌شود.
این حشرات باعث می‌شوند تا گیاه خمیده و پژمرده شود. همچنین باعث زرد شدن و ریزش برگ‌های یوکا می‌شوند.
اگر جمعیت این آفات کنترل نشود جلوی رشد گیاه را می‌گیرند و در طولانی مدت باعث مرگ کامل گیاه می‌شوند.
اگر جمعیت این حشرات کم است میتوان به راحتی با اسپری کردن آب و دستمال تمیز آن‌ها را از بین برد، اما اگر میزان درگیری بیشتر است باید به سراغ صابون‌های آفت‌کش یا روغن باغبانی رفت.
سوسکچه
یوکا یک طرفدار بزرگ دارد و آن کسی نیست جز سوسکچه یوکا که با نام علمی (Scyphophorus yuccae) شناخته می‌شود.
این سوسکچه که بدنی تیره و خرطومی دراز دارد، تنها به یوکا حمله می‌کند.
آن‌ها از زمان لارو بودن به گیاه حمله میکنند و به سراغ ساقه آن می‌روند که ممکن است باعث خم شدن گیاه شود. زمانی که این سوسکچه‌ها بالغ شوند به سراغ برگ‌های یوکا می‌روند و آن را سوراخ میکنند.
عوامل بیماری‌زا از طریق ضعف‌هایی که این سوسکچه در یوکا ایجاد میکنند وارد خاک و بدنه گیاه می‌شوند و همین مساله باعث مرگ گیاه می‌شود. تنها راه مبارزه با این سوسکچه‌ها پیشگیری از ورود آن‌ها است و باید گیاه را همیشه در شرایط خوبی نگه داشت. اگر این سوسکچه‌ها به یوکا حمله کنند دیگر کاری از دست شما بر نمی‌آید.
خبرهای مرتبط