جهانپور: سیاست غربالگری بیماری‌های ژنتیک تغییر نمی‌کند

رئیس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت: غربالگری با همکاری پزشکان متخصص و همکاری داوطلبانه والدین برای پیشگیری از تولد کودکان معلول سیاست وزارتخانه است و ادامه می‌یابد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای دکتر کیانوش جهانپور افزود: غربالگری بیماری‌های ژنتیک مبتنی بر شواهد و مدارک دقیق علمی چه در مواردی که قبل از بارداری قابل پیش بینی است و چه مواردی که در حین بارداری قابل تشخیص است. پیش بینی تولد نوزادان دارای بیماری‌های ژنتیک مثل سندروم داون و بیماری‌های دیگر با استفاده از فناوری‌های روز یکی از دستاورد‌های مهم علم بشری است و نباید خود را از دستاورد‌های علم روز محروم کنیم.

وی ادامه داد: وزارت بهداشت خود را در مقابل سلامت نسل آینده و کودکان مسئول می‌داند بنابراین غربالگری بیماری‌های ژنتیک با همکاری پزشکان متخصص و همکاری داوطلبانه والدین برای پیشگیری از تولد کودکان معلول و دارای نقص‌های غیر قابل درمان از سال‌ها پیش در کشور انجام می‌شود؛ و همچنان هم سیاست وزارت بهداشت توسعه این غربالگری در چارچوب قانون و دستاورد‌های دانش نوین بشری است.

رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت تاکید کرد: غربالگری برای تشخیص زودهنگام همه بیماری‌های ژنتیک قبل از دمیدن روح در جنین فعلا میسر نیست، اما آن‌هایی که میسر است، هدیه‌ای است از دانش و فناوری روز بشر و وزارت بهداشت نیز برای ارتقای سطح سلامت عمومی، استفاده این فناوری‌ها را در قالب دستورالعمل‌هایی مدون کرده و البته این دستورالعمل‌ها به صورت مداوم بر اساس فناوری‌های بشر به روز می‌شود و ارتقا پیدا می‌کند.

دکتر جهانپور گفت: تشخیص این بیماری‌ها با استفاده از سونوگرافی و تست‌های ژنتیک و مشاوره‌های ژنتیک با والدین انجام می‌شود. ممکن است در روند مشاور‌های ژنتیک شک به خطر بروز نقص‌ها و بیماری‌های ژنتیک را در پزشک ایجاد کند و با تست‌های ژنتیک امکان تشخیص دقیق آن‌ها وجود داشته باشد در این صورت اگر این تشخیص و اقدام در ابتدای بارداری و قبل از دمیده شدن روح در جنین باشد می‌تواند به والدین برای تصمیم گیری برای ختم بارداری کمک کند.

وی افزود: استفاده از این امکان مبتنی بر علم و دانش بشری سیاست وزارت بهداشت است که بر مبنای اصول قانونی و اخلاق پزشکی انجام می‌شود و تضادی با احکام و قواعد فقهی ندارد. البته همزمان سیاست افزایش جمعیت و فرزندآوری و مقابله با پدیده سقط‌های غیر قانونی و سقط‌های غیر درمانی نیز سیاست وزارت بهداشت است و این دو سیاست با هم تضادی ندارند.

دکتر جهانپور افزود: هر دو سیاست غربالگری بیماری‌های ژنتیک و افزایش فرزندآوری در وزارت بهداشت دنبال می‌شود. هیچ ضدیتی بین این دو سیاست نیست. حتی در مواردی که مبتنی بر شواهد علمی امکان پیشگیری از تولد نوزدان معلول و دارای نقص ژنتیک هست می‌توان منابعی از اعتبارات نظام سلامت و بیمه‌ای را به این سمت سوق داد تا به خانواده‌ها به خصوص آن‌ها که نیازمند حمایت مالی برای انجام این آزمایش‌ها هستند کمک شود.

وی گفت: با این امکان و دستاورد علم پزشکی نسل آینده می‌تواند با بروز موارد کمتری از اختلالات شدید ژنتیکی و کروموزومی و معلولیت‌های بدو تولد همراه باشد.

رئیس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت افزود: بخشی از این خدمات و مشاوره‌ها در بخش دولتی به صورت رایگان انجام می‌شود و بخشی هم فعلا هزینه دارد، اما معتقدیم آنچه وزارت بهداشت در دستورالعمل‌های خودش قرار می‌دهد می‌تواند مبنای حمایت و پوشش بیمه‌ای هم قرار گیرد. هیچ کشوری غربالگری وسیع همه تست‌های ژنتیک را انجام نمی‌دهد، اما مواردی که در دستورالعمل‌های وزارت بهداشت می‌آید به یقین در ارتقای سلامت جامعه موثر است و برخی مخالفت‌ها در این زمینه واقعا قابل درک نیست.

آقای جهانپور درباره آمار موارد غربالگری و سقط درمانی در کشور گفت: آمار دقیق موارد غربالگری‌های ژنتیک و موارد منجر به سقط جنین را اکنون به خاطر ندارم، اما در مجموع این اقدام وزارت بهداشت در سال‌های اخیر تعداد نوزادان متولد شده با بیماری‌های ژنتیک را به میزان قابل توجهی کاهش داده و این دستاورد بزرگی برای نظام بهداشت و درمان کشور است.

وی تاکید کرد: امیدوارم برخی مخالفت‌ها به کاهش بودجه خدمات غربالگری ژنتیک در بودجه سال آینده منجر نشود، زیرا این اقدام به ارتقای شاخص‌های نظام سلامت ایران کمک می‌کند و باید از آن حمایت شود نه اینکه حمایت‌های آن حذف شود. حذف این حمایت به معنای محرومیت از این خدمات برای افرادی است که توانایی مالی کمتری دارند و این برای نظام بهداشت و درمان جمهوری اسلامی پسندیده نیست.

حذف خدمات پیشگیری از بارداری در روستا‌ها و بین عشایر از زمان ابلاغ سیاست‌های جمعیتی

دکتر جهانپور همچنین درباره حذف خدمات پیشگیری از بارداری در روستا‌ها و در بین عشایر نیز گفت: برخی خدمات پیشگیری از بارداری در گذشته در روستا‌ها و مناطق محروم به صورت رایگان انجام می‌شد که بعد از ابلاغ سیاست‌های کلان جمعیتی در سال‌های گذشته حذف شده، زیرا ارائه رایگان این خدمات و لوازم پیشگیری ازبارداری به معنای تشویق به پیشگیری از فرزندآوری است در حالی که سیاست کلان کشور تشویق به فرزندآوری است نه عکس آن بنابراین حمایت مالی در این زمینه به طور عام پذیرفتنی نیست.

وی ادامه داد: سیاست‌های کلان جمعیتی در یک دهه اخیر ابلاغ شده و از همان زمان ابلاغ این سیاست‌ها نیز ارائه رایگان وسایل و خدمات پیشگیری از بارداری به صورت عام در شبکه بهداشتی و درمانی کشور حذف شده و مساله جدیدی نیست البته در موارد خاص که جنبه درمانی برای پیشگیری از خطر جانی برای مادر یا نوزاد هست به صورت موارد خاص انجام می‌شود، اما به طور عام سالهاست که این خدمات رایگان در شبکه بهداشتی ایران حذف و کنار گذاشته شده است.

آقای جهانپور گفت: البته این طور نیست که وسایل پیشگیری از بارداری در کشور وجود نداشته باشد، اما اینکه وزارت بهداشت به صورت رایگان این خدمات رابه صورت عام صرفا برای پیشگیری از بارداری در شبکه بهداشتی در اختیار مردم قرار دهد در تضاد با سیاست‌های کلان جمعیتی است و سال‌ها پیش حذف شده است.