آشنایی با پرورش گل زوفا

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ ​جالب است بدانید که گیاه زوفا در واقع از کلمه‌ای یونانی آزوب به معنای گیاه مقدس گرفته شده است و یکی از مهم‌ترین ۱۳۰ گونه گیاهی و همچنین مهم‌ترین داروی گیاهی محسوب می‌شود که اغلب برای معطر کردن نوشابه‌ها و رفع بیماری‌ها در قدیم به کار برده می‌شود و امروزه نیز پرورش گل زوفا مورد توجه قرار گرفته است.

 

همانطور که متوجه شدید زوفا ریشه در کلمه‌ای یونانی دارد و در واقع از مهم‌ترین ۱۳۰ گونه گیاهی، دارویی و ادویه شناخته می‌شود که اغلب به منظور معطر کردن نوشابه‌ها از آن استفاده می‌کردند. بهتر است بدانید که زوفا گیاهی خشبی و چند ساله است که منشا اصلی آن آسیای صغیر گزارش شده، اما معمولا از دریای خزر تا دریای سیاه و همچنین در مناطق شنی نواحی مدیترانه رشد می‌کند. سطوح برگ‌ها و ساقه‌های آن کاملا صاف چهار گوش و مستقیم است و ارتفاع آن در بازه بین ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر می‌باشد. پایه ساقه یا همان قسمت تحتانی چوبی و قهوع‌ای رنگ و همچنین از انشعاب‌های فراوانی برخوردار است البته که قسمت‌های فوقانی آن بسیار نرم و سبز رنگ هستند. اغلب برگ‌های آن به طور ۲ الی ۴ سانتی متر و به عرض ۰.۵ تا ۱ سانتی متر در طول ساقه به صورت متقابل قرار گرفته اند و در هر دو طرف آن پهنگ پوشیده از حقفره‌های محتوی اسانس است. جالب است بدانید که برگ‌های حاوی مقداری کوتیکول نسبتا ضخیم هستند که از خصوصیات گیاهی مناطق گرم و خشک می‌باشند.

توجه داشته باشید که گیاه زوفا را معمولا به صورت مستقیم در زمین یا گلدان اصلی کشت می‌کنند که در ادامه مراحل آن را به صورت کامل بیان کرده ایم:

در ابتدا بایستی بذور را در خزانه و محیط مناسبی نشا نمایید و پس از رسیدن گیاه به ارتفاع مناسب اقدام به جابه جایی به محل اصلی کشت نمایید. البته که کشت مستقیم رایج‌تر بوده، ولی تلفات بذر ممکن است در این روش بالا باشد. اگرچه قوه نامیه بذور زوفا بسیار بالا است و به راحتی حتی در شرایط کاشت پایین و متوسط نیز جوانه می‌زند.

بهتر است بدانید که بهترین زمان برای کاشت بذور اوایل فصل بهار یا نیمه دوم اسفند ماه است و همچنین برای کاشت مستقیم نیز می‌توان پس از رفع سرمای بهار اقدام به کاشت نمود. به این نکته دقت داشته باشید که اگر هوای محیط کشت گرم باشد جوانه زنی کاهش پیدا خواهد کرد.

برای کاشت بذور بایستی در فصل بهار یا تابستان آن‌ها را حدود ۲۴ ساعت درون آب خیس کرده و سپس در سینی نشا یا لیوان‌های یکبار مصرف که با خاک تمیز ترجیحا ترکیب کووپیت، پیت ماس و پرلیت پر شده در عمق ۰.۵ الی ۱ سانتی متر بکارید.

توصیه می‌شود که تا پیش از جوانه زنی بذر‌ها و همچنین در اوایل رشد گیاه بستر را مادام مرطوب نگه دارید و همچنین پس از رشد کامل گیاه آبیاری را زمانی انجام دهید که بستر کاملا خشک شده باشد.

پس از رشد گیاهان و رسیدن به ارتفاع ۱۰ الی ۱۵ سانتی متری لیوان یکبار مصرف را بایستی پاره کرده و گیاه را به همراه خاک به زمین اصلی یا گلدانی با سایر حداقل ۱۶ سانتی متر منتقل نمایید.

برای کاشت ردیفی در مزرعه می‌توانید بین دو بوت را ۴۰ الی ۷۰ سانتی متر و فواصل بین ردیف‌ها را ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی متر در نظر بگیرید. توصیه می‌شود که در کاشت‌های تجاری به هیچ وجه گیاه را درون خاک اشباه و خیس نکارید.

توجه داشته باشید که برای کاشت بذر درون باغچه و مزرعه ابتدا بایستی بستر را به عمق ۱۵ الی ۲۰ سامتی متر زیرو رو کنید و سپس با کود حیوانی یا کمپوست ترکیب نمایید.

پس از رشد جواونه‌ها و آماده شدن نشا‌ها که ارتفاع گیاه نیز به ۱۰ الی ۲۰ سانتی متر رسید آن‌ها را به محل اصلی کاشت انتقال دهید و بستر را در طول رشد مرطوب نگه دارید و همچنین می‌توانید بر روی سطح بستر یک پلاستیک شفاف بکشید تا رطوبت محیط حفظ شود.

 

به طور کلی اگر هدف از کاشت و پرورش گل زوفا استفاده از پیکر رویشی آن برای ادویه است بایستی اوایل گلدهی برداشت شود، اما اگر به منظور استخراج اسانس کشت شده لازم است تا گیاه را در مرحله گلدهی کامل یعنی اوایل تابستان برداشت نمایید. توجه داشته باشید که برداشت اندام‌های مورد نظر گیاه بایستی از ناحیه فوقانی ساقه‌های چوبی صورت می‌گیرد و چنانچه ساقه‌های چوبی با سایر قسمت‌های مورد نظر ترکیب شوند نقش موثری در کاهش کیفیت اسانس زوفا دارد. توجه داشته باشید که اگر هنگام برداشت گیاه هوای محیط خشک باشد و آفتاب شدید نتابد پیکر رویشی برداشت شده را می‌توان برای مدتی بر روی زمین قرار داد و پس از کاهش رطوبت آن‌ها را به خشک کن منتقل کرد.

 

همانطور که می‌دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی آن را فراهم نمایید و به همین منظور در ادامه به بیان برخی از اصول و شرایط لازم برای پرورش گل زوفا پرداخته ایم:

 

این گیاه باوجود اینکه نسبت به خشکی کاملا مقاوم است، اما در آغاز رویش و همچنین پس از اولین برداشت نیاز به آب کافی دارد. توجه داشته باشید که پس از اولین برداشت چنانچه شرایط اقلیمی مناسب باشد به ویژه اگر آب کافی در اختیار گیاه قرار بگیرد گیاه مجددا به گل خواهد نشست.

به طور کلی دمای ایده آل برای بستر گیاه زوفا بازه دمایی ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است و همچنین گل زوفا قادر است دمای بالای ۴۰ درصد را نیز به خوبی تحمل نماید. اما در مورد نور مورد نیاز گیاه زوفا می‌توان گفت که گیاه برای رشد نیاز به نور مستقیم خورشید دارد و بهترین مکان برای قرار دادن آن پنجره‌های جنوبی می‌باشد.

بهتر است بدانید که گیاه زوفا برای رشد نیاز به خاک خاصی ندارد و نقریبا در هر نوع خاکی حتی خاک‌های شنی و تهی از مواد و عناصر غذایی نیز رشد خواهد کرد. به طور کلی برای کاشت این گیاه می‌توان از مناطق بیابانی نیز استفاده کرد. البته به این نکته دقت داشته باشید که ماسه بسیار نرم و خاک‌های اشباع شده از آب برای پرورش گل زوفا مناسب نیستند.

بهتر است بدانید که سفیدک پودری یکی از بیماری‌های قارچی است که خسارات سنگینی را به محصولات وارد می‌کند و از نشانه‌های آن نیز می‌توان به سفید شدن سطوح برگ اشاره کرد که در نهایت منجر به مرگ آن خواهد شد. همچنین برخی از آفات مانند تریپس نیز ممکن است صدمه شدیدی را به گیاه وارد کنند. این آفت می‌تواند باعث چروکیده شدن برگ‌ها و کاهش محصول شود و برای مقابله با آن توصیه می‌شود تا پیش از گلدهی از آفت کش‌های که مواد موثره آن را دیکلرفوس تشکیل می‌دهد استفاده نمایید.