مواد غذایی اعتیادآور را بشناسید

مواد غذایی اعتیادآور کدام‌اند و چگونه عمل می‌کنند؟

به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، تا به حال اتفاق افتاده است که بخواهید از چیپس یا پفک بگذرید، اما نتوانید؟ آیا می‌دانید این نتوانستن به چه دلیل است؟ برخی مواد غذایی، وابستگی و اعتیاد می‌آورند و دقیق‌تر این‌که بیشتر آن‌ها مواد غذایی سالم نیستند.

این مواد غذایی، اغلب حاوی میزان زیادی چربی و قند و همچنین مواد افزودنی مضر و اعتیادآور هستند. ساز و کار این مواد غذایی در بدن را بدانید. شاید تلنگری باشد که از این پس سراغ آن‌ها نروید یا مصرف آن‌ها را محدود کنید.

مواد غذایی اعتیادآور کدام‌اند؟

نتیجه بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد که مواد غذایی سرشار از چربی و قند‌های تصفیه‌شده در بدن تأثیری مشابه با مواد مخدر ایجاد می‌کنند. این مواد غذایی به دلیل سطح پاداش بالای غیر معمولی که دارند، به احتمال زیاد باعث بروز واکنش‌های بیولوژیکی و رفتاری اعتیادآور می‌شوند.

مواد غذایی اعتیادآور چگونه عمل می‌کنند؟

مواد غذایی اعتیادآور به ندرت در حالت عادی و طبیعی خود هستند. به عنوان مثال، مواد غذایی طبیعی مختلفی مانند میوه‌ها را در نظر بگیرید که حاوی قند هستند یا مواد غذایی دیگری که به طور طبیعی چربی دارند، مانند آجیل‌ها؛ اما قند و چربی طبیعی به ندرت در مواد غذایی اعتیادآور وجود دارند.

به همین دلیل است که به آن‌ها قند و چربی‌های ترانس، آرد و روغن‌های تصفیه‌شده اضافه می‌شود تا قدرت اعتیادآوری آن‌ها بیشتر شود. در حالت عادی، هر ماده‌ای زمانی که حاوی بیشترین میزان عوامل اعتیادآور باشد، وابستگی بیشتری ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، آب قدرت اعتیادآوری بسیار اندکی دارد که در حد صفر است.

عامل دیگری که باید مد نظر داشت، این است که مواد غذایی فرآوری شده، بیشتر از مواد غذایی طبیعی، قند خون را بالا می‌برند. این یک نکته مهم است، زیرا ارتباط مشخصی بین میزان قند خون و فعال شدن مناطق مغزی مربوط به اعتیاد وجود دارد.

به عنوان مثال، قند موجود در یک ماده غذایی که فرآوری شده است و شاخص گلیسمی بالایی نیز دارد، مانند یک تخته شکلات سفید در مقایسه با قند‌های طبیعی یک عدد موز، با سرعت بیشتری جذب بدن می‌شود. موز، یک ماده غذایی فرآوری شده نیست و با وجود این که قند دارد، اما در عین حال حاوی فیبر، پروتئین و آب است که این مواد، سرعت نفوذ قند در جریان خون را کاهش می‌دهند.

کدام مواد غذایی موجب بروز اعتیاد می‌شوند؟

همان‌طور که در بالا اشاره شد، مواد غذایی فرآوری شده به دلیل ترکیبات خود، خاصیت اعتیادآوری بیشتری دارند. جزییات آن را بدانید.

مواد غذایی فرآوری شده

نتایج پژوهشی که در Plos One به چاپ رسیده‌اند، نشان می‌دهند مواد غذایی خوشمزه‌ای که تأثیر اعتیادآوری بیشتری در بدن دارند، این مواد هستند:

شکلات

بستنی

چیپس

پیتزا

بیسکوییت‌ها

کیک

پاپ کورن کره‌ای

همبرگر با پنیر

بدون شک با خواندن این فهرست، آب دهان شما به راه افتاده است، زیرا این مواد غذایی حاوی بیشترین میزان کالری، چربی و قند هستند. به همین دلیل نیز بیشتر مردم این مواد غذایی را دوست دارند. همچنین باید گفت به بسیاری از این مواد غذایی، مونو سدیم گلوتامات اضافه می‌کنند.

مونوسدیم گلوتامات، یک چاشنی غذایی است که در صنایع غذایی به‌طور وسیع استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد که گلوتامات در تنظیم اشتها در هیپوتالاموس تأثیر دارد و به همین دلیل نیز ما این ماده غذایی را بیشتر می‌خوریم.

کاکائو: یکی از اعتیادآور‌ها

شکلات سفید به دلیل میزان چربی و قند زیاد خود می‌تواند باعث ایجاد اعتیاد شود، اما سؤال این‌جا است که کاکائوی خالص چه تأثیری دارد؟ کاکائو حاوی «آناندامید» است که این ترکیب به گیرنده‌های «کانابینوئید» متصل می‌شود.

علاوه بر این، برخی دیده‌ها حاکی از آن است که تمایل خانم‌ها به شکلات، دوره‌ای و وابسته به هورمون‌ها است. بیشتر خانم‌ها در دوران نزدیک به قاعدگی خود احساس می‌کنند که نسبت به شیرینی‌جات و شکلات، تمایل بیشتری دارند.

پنیر

پنیر، حاوی ترکیباتی است که اعتیادآور و آرام‌بخش هستند. پنیر از راه تخمیر و عملیات حرارتی و هیدرولیز آنزیمی که روی آن انجام می‌شود، حاوی غلظت بالای پروتئین‌های مشتق شده از شیر مانند «کازئین» است که پتانسیل زیادی جهت تولید پپتید‌هایی با اثرات افیونی دارند.

این پپتید‌ها می‌توانند از سد خونی مغز عبور کنند، به گیرنده‌های افیونی وصل شوند و در دستگاه عصبی، تأثیر مسکن و آرام‌بخش ایجاد کنند. پپتید‌های افیونی زیادی وجود دارند که از پروتئین‌های لاکتیک ساخته می‌شوند، اما بیشترین وابستگی به پنیر از پپتید‌های گروه بتاکازومورفین است.

قهوه

قهوه، اعتیادآور است. کافئین از نظر شیمیایی، شباهت زیادی به یک مولکول موجود در مغز دارد که «آدنوزین» نام دارد. البته این دو، عملکرد‌های مختلف دارند.

آدنوزین به گیرنده‌های مناسب می‌چسبد و احساس خستگی در بدن ایجاد می‌کند. فردی که قهوه زیاد می‌نوشد و ناگهان بخواهد آن را ترک کند، احساس گیجی خواهد کرد و ممکن است که دچار سردرد شود؛ زیرا وضعیت شیمی مغز، پس از قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض کافئین، تغییر می‌کند.