عطوان: جنگ بین عربستان و امارات بعید نیست

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما ؛ سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم به بررسی علل اختلافات عربستان سعودی و امارات عربی متحده پرداخت و موضوع یمن، عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و آشتی عربستان با قطر را از جمله مهمترین علل این اختلافات دانست.

عبدالباری عطوان در ویدئوی هفتگی خود به اختلافات عربستان سعودی و امارات عربی متحده که از پرده برون افتاده و علنی شده است پرداخت و گفت: درست است که این اختلافات به سبب نشست اخیر اوپک و موضوع سقف تولید خود را نشان داد و احتمالا امارات نیز مثل قطر به سبب سیطره عربستان بر اوپک از این سازمان خارج شود، اما این سوال مطرح است که علت اصلی این اختلافات چیست؟

این اختلافات چند علت دارد. یکی از آن‌ها مسئله یمن است. دو کشور وارد باتلاق یمن شدند و شکست تلخی را تجربه کردند. الآن هفت سال از آغاز جنگ می‌گذرد، ولی یمنی‌ها و جنبش انصارالله دست بالا را دارند. آن‌ها موشک و پهپاد در اختیار دارند و امارات را تهدید کرده اند که دو موشک برای شما کافیست، یکی به دبی و یکی هم به ابوظبی. من این را از یک عضو انصارالله یمن شنیدم. به همین سبب امارات سال ۲۰۱۹ یمن را ترک کرد و عربستان را در آنجا تنها گذاشت و عربستان از این مسئله به شدت خشمگین شد.

وی افزود: علت دیگر عادی سازی روابط است. امارات، سعودی‌ها را متهم می‌کند که ما توافق کردیم با هم روابط را با اسرائیل عادی کنیم و توافقنامه صلح با اسرائیل امضا کنیم. ما مرز‌های زمینی و هوایی را به روی اسرائیل باز کردیم و شما گذاشتید ما توافق را امضا کنیم و بعدا پشت ما را خالی کردید. محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق اسرائیل و مایک پمپئو وزیر خارجه سابق آمریکا در نیوم دیدار کردند و درباره همه چیز به توافق رسیدند و به نظر می‌رسد سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان از مسئله مطلع شد و جلوی آن را گرفت.

عطوان ادامه داد: یکی دیگر از علل اختلافات عربستان و امارات، موضوع آشتی (با قطر) است. امارات احساس می‌کند در این خصوص نیز نارو خورده است. به نظر می‌رسد محمد بن سلمان گفته است حالا که شما (امارات) از یمن خارج می‌شوید ما هم با قطر که دشمن سرسخت شماست آشتی می‌کنیم. قطری‌ها خیلی باهوش هستند. فهمیدند که پس از خروج امارات از یمن اختلافات و بحرانی بین امارات و عربستان ایجاد شده است به همین سبب وارد میدان شدند و با عربستان آشتی کردند. به این ترتیب نشست العلا در عربستان برگزار و آشتی انجام شد. حتی پادشاه بحرین هم که با عربستان سعودی روابط خوبی دارد در این نشست شرکت نکرد و احساس کردند عربستان با قطر توافق کرده است. عربستان از شبکه الجزیره و محمد بن زاید و عقب نشینی وی از یمن خشمگین بود به همین سبب با قطر به توافق رسید و در واقع این آشتی یک توافق دوجانبه قطری - سعودی بود. اکنون روابط عربستان و قطر بسیار خوب است و الآن قطر در حال بهبود روابط خود با مصر است. به این ترتیب عربستان، مصر، بحرین و قطر تقریبا به ائتلافی چهارجانبه علیه امارات تبدیل شده اند؛ بنابراین آنچه گفتیم علل اصلی اختلافات بین عربستان سعودی و امارات است. در واقع موضوع نشست اوپک و اختلاف درباره سقف تولید جرقه‌ای بود که این اختلافات را از پرده بیرون انداخت و به ما نشان داد که چه اتفاقاتی افتاده است.

سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم در ادامه افزود: اولین نشانه‌های این اختلافات ممنوعیت ورود هواپیما‌های اماراتی به عربستان سعودی بود. چرا عربستان این کار را کرد؟ آن‌ها که متحد یکدیگر بودند. عربستان اعلام کرد این کار به سبب مسئله کرونا است. عربستان ورود پرواز‌ها از سه کشور اتیوپی، ویتنام و امارات را ممنوع کرد. یعنی امارات را در ردیف ویتنام و اتیوپی قرار داد، زیرا نظام بهداشتی این کشور‌ها ضعیف است. اما امارات که نظام بهداشتی و درمانی بسیار خوبی دارد.

عطوان افزود: دومین نشانه این اختلافات آن بود که عربستان سعودی شرکت‌هایی را که با آن‌ها کار می‌کند و مقر آن‌ها در دبی قرار دارد تهدید کرد اگر قرارداد می‌خواهید باید مقر‌های خود را به عربستان منتقل کنید، در غیر این صورت هیچ قراردادی در کار نیست. سومین نشانه این اختلافات نیز آن بود که عربستان سعودی به طور غیرمنتظره دستور ممنوعیت واردات از مناطق آزاد را صادر کرد. اما این مناطق آزاد در سریلانکا که نیست، بلکه در دبی و جبل علی و ابوظبی است؛ بنابراین مسئله اساسی این است که محمد بن سلمان می‌خواهد امارات را نابود کند و نمی‌خواهد دبی کانون گردشگری منطقه خلیج (فارس) باشد. مسئله اصلی همین است و به همین علت اجرای طرح «نیوم» را کلید زد. منطقه نیوم شهر بزرگی است و به اندازه امارات است. عربستان می‌خواهد آنجا را به کانون گردشگری خاورمیانه تبدیل کند که در شمال و در ساحل دریای سرخ قرار دارد و آب و هوای خوبی هم دارد و می‌خواهد آن را به مدرن‌ترین شکل بین المللی درست کند. با این کار چند هدف دارد یکی گردشگری داخلی، پس از آن گردشگری خارجی و پس از آن هم جذب سرمایه و پس از آن دبی دیگر مرکز سرمایه گذاری در منطقه خلیج (فارس) نخواهد بود.
سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم گفت: مسئله دیگر این که می‌خواهد جلوی رفتن شهروندان سعودی به دبی را بگیرد و به آن‌ها بگوید هر چه می‌خواهید اینجا هست. مشروب هم هست. ائتلاف امارات و عربستان سعودی هیچ گاه راهبردی نبوده است، زیرا دو کشور با یکدیگر اختلاف و منازعه تاریخی دارند که قدمتی چند صد ساله دارد. به عنوان مثال باید بگویم طی ۲۵۰ سال حدود ۷۵ جنگ بین دو کشور اتفاق افتاده است. شیخ زاید بن سلطان رئیس سابق امارات وقتی درگذشت یک گلوله سعودی در پای وی بود. پزشکان گفته بودند گلوله خارج شود مشکلاتی به وجود می‌آورد پس بهتر است به آن دست نزنیم. مسئله دیگر این که عربستان به شدت با به رسمیت شناختن استقلال امارات مخالفت کرد و زمانی آن را پذیرفت که امارات بخشی از مناطق مرزی و یکی از میدان‌های نفتی که روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند و ذخایر آن ۱۵ میلیارد بشکه است به عربستان داد و عربستان نیز منطقه‌ای را در مقابل به امارات داد. اختلافات دو کشور سال ۲۰۰۵ شدت گرفت که شیخ زاید می‌خواست امارات عربی متحده را با الحاق بحرین و قطر به هفت امیرنشین کنونی توسعه دهد. عربستان سعودی با این کار مخالف بود، زیرا در این صورت امارات عربی متحده به قدرتی بزرگ در حاشیه خلیج (فارس) تبدیل و رقیب عربستان می‌شد به همین سبب به چنین کاری اعتراض کرد. حتی عربستان سعودی با تصمیم قطر برای احداث پل ارتباطی با امارات مخالفت کرد و آن را خط قرمز دانست و اعلام کرد این پل باید از آب‌های منطقه‌ای عربستان عبور کند و این کار ممنوع است.

سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم در پایان افزود: اوضاع اکنون به شکلی غیرعادی پیش می‌رود. تنش‌ها در حال افزایش است و نمی‌دانیم چه خواهد شد. ممکن است درگیری‌های نظامی روی دهد. قبلا تنش‌هایی بین قایق‌های اماراتی و عربستانی روی داد و بعید نیست عربستان که تا دیروز دشمن قطر بود اکنون علیه امارات با این کشور ائتلاف کند.

گفتنی است عربستان سعودی و امارات متحده عربی به عنوان دو هم‌پیمان بزرگ در منطقه از گذشته رابطه متعادلی با یکدیگر داشته و به شکل مشترک و البته با رعایت سلسله مراتب در پرونده‌های مختلف منطقه ورود می‌کردند. مهم‌ترین پرونده مشترک دو طرف در این میان، جنگ یمن بود که به سرکردگی ابوظبی و ریاض تحت هدایت مستقیم آمریکا آغاز و به دنبال آن منشاء بروز و تشدید اختلافات میان عربستان و امارات شد. این روز‌ها اختلافات دو طرف با بروز مسائلی مانند روند آشتی ریاض با قطر بدون اطلاع امارات، مشکلات دو کشور در توافق درباره کاهش تولید نفت اوپک و خروج امارات از چتر عربستان در اوپک در کنار وخامت روابط امارات با ترکیه همزمان با تلاش ریاض برای بهبود رابطه با آنکارا، وارد فاز جدیدی شده است.