دانستنی‌های ورزش رفتینگ

 

 

 

واژه رفتینگ برای همه آشنا نیست، بنابراین اول از همه باید از معنی رفتینگ و نوع فعالیتش بگوییم تا جریان این فعالیت هیجان‌انگیز برای ما مشخص شود. رفتینگ از فعل انگلیسی raft به معنی قایق می‌آید که واژه rafting به معنی سفر با قایق معنی می‌شود که شکل ورزش هم دارد، اما این واژه به مرور تبدیل به یک فعالیت و تفریح خاص شده است و قواعد و قانون‌های خودش را پیدا کرده است.

 

رفتینگ را در فارسی به قایق‌سواری در آب‌های خروشان معنی می‌کنند. این فعالیت زیر شاخه گردشگری ماجراجویانه قرار می‌گیرد، بنابراین از قواعد آن تبعیت می‌کند. سازمان جهانی جهانگردی گردشگری ماجراجویانه را به این صورت تعریف می‌کند:

 

«سفری که حداقل شامل دو مورد از این سه عنصر باشد: فعالیت بدنی، محیط طبیعی و تعامل فرهنگی»

 

حالا اگر به تعریف کلی رفتینگ هم نگاه کنیم، دو عنصر فعالیت بدنی و محیط طبیعی را در خودش دارد. اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم رفتینگ چیست، باید گفت رفتینگ فعالیتی است که در آن قایق مخصوص و آب‌های خروشان (white water) نقش محوری دارند که باید حتما در این فعالیت حضور داشته باشند.

 

هیجان انگیزی رفتینگ، آن جایی است که به دلیل خروشان بودن آب‌ها و مسیر‌هایی که قایق از آن عبور می‌کند، آب وارد قایق می‌شود و هر لحظه حس می‌کنید ممکن است قایق برگردد یا از قایق بیرون بیافتید، امّا حضور راهنمای متخصص و تجهیزات مخصوص باعث می‌شود اتفاقی نیافتد. در واقع راهنما آگاهانه مسیر را انتخاب می‌کند.

 

 البته هر رودخانه خروشانی در همه زمان‌ها برای رفتینگ مناسب نیست؛ رودخانه باید شرایط پیش بینی پذیر و جریان دائمی داشته باشد و از نظر فصلی هم موقع مناسبی باشد. در واقع پیش از سفر، راهنما حتما باید از وضعیت رودخانه مطمئن شود تا هنگام رفتینگ، غافلگیر نشود.

 

این ورزش هم به صورت تور رفتینگ و هم مسابقات رفتینگ برگزار می‌شود و برای هر کدام، انواع مختلفی وجود دارد که در این جا به این جزییات پرداخته نمی‌شود.

 

 

 

 

 

شاید تاریخ دقیقی برای شروع فعالیت‌هایی که بعدا به رشته ورزشی رفتینگ منجر شد، نتوان درنظر گرفت، اما به نظر می‌رسد شروع قایق‌سواری آب‌های خروشان به سال ۱۸۱۱ می‌رسد، زمانی که اولین تلاش ثبت شده برای حرکت در رودخانه Snake در وایومینگ برنامه‌ریزی شد.

 

این تلاش بدون آموزش، تجربه و تجهیزات مناسب در رودخانه بسیار دشوار و خطرناک بود، از این رو، نام مستعار «رودخانه دیوانه» (Mad River) را به چنین رودخانه‌هایی دادند.

 

گفته شده که اولین قایق در دهه ۱۸۴۰ را ستوان جان فریمونت و هوراس اچ دی ساخته‌اند. آنها قصد داشتند کوه‌های راکی ​​و دشت‌های بزرگ را بررسی کنند. اگرچه این قایق‌ها در آن زمان اختراع شد، اما تا سال‌ها، سفر تجاری رفتینگ انجام نشد. این قایق‌ها از لوله‌های لاستیکی و کف ساخته می شد.

 

در ۹ ژوئن ۱۹۴۰ بود که کلاید اسمیت یک سفر موفق را از راه دره رودخانه Snake انجام داد. در سال‌های بعد، جان دی راکفلر جونیور یک هتل تفریحی مدرن در پارک ملی گراند تتون ساخت.

 

در دهه ۱۹۶۰، رفتینگ آب‌های خروشان به طور گسترده‌ای شناخته شد و شرکت‌های رفتینگ white water تأسیس شد. در دهه ۱۹۷۰، قایق سواری آب‌های خروشان هنگام ورود به بازی‌های المپیک تغییرات عمده خود را به عنوان ورزش تفریحی ایجاد کرد.

 

در دهه ۱۹۸۰، با افزایش محبوبیت رفتینگ، تعداد زیادی شرکت مستقل در سراسر اسکاتلند، آمریکای جنوبی و آفریقا تأسیس شد. در دهه ۱۹۹۰، رفتینگ در رویداد‌های بزرگی مانند بازی‌های بارسلونا در ۱۹۹۲، بازی‌های آتلانتا در ۱۹۹۶ و رویداد‌های آب‌های خروشان بازی‌های المپیک تابستانی که توسط Ocoee River در دره تنسی برگزار شد، گنجانده شد.

 

فدراسیون بین المللی رفتینگ (IRF) در سال ۱۹۹۷ تأسیس شد و در سال ۱۹۹۹ اولین مسابقات رسمی بین‌المللی برگزار شد.

 

امروزه این فعالیت ورزشی بسیار محبوب شده و به عنوان سبکی از گردشگری ماجراجویانه، حتی تورهایش در فصول گرم، طرفداران بسیاری پیدا کرده است. رفتینگ با درجه سختی‌های مختلف در مسیر‌های متفاوت برگزار می‌شود که شرکت‌کنندگان با توجه به توان خود در هر کدام شرکت می‌کنند.

 

 

 

 

 

 

در ابتدای متن هم گفته شد که رفتینگ زیر شاخه گردشگری هم قرار می‌گیرد، بنابراین می‌تواند از فعالیت‌هایی باشد که افراد به خاطر آن سفر کنند. در ایران هم مثل باقی نقاط جهان، چند سالی است تور‌های رفتینگ برگزار می‌شود. لازم است بدانیم که رفتنیگ فعالیتی نیست که خودمان بدون تخصص و مهارت لازم قادر به انجام آن باشیم و حتما نیاز به راهنمای متخصص دارد.

 

در سفر‌های ماجراجویانه، تخصص اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا کوچک‌ترین بی‌احتیاطی‌ها و ناآگاهی‌ها ممکن است به قیمت جان انسان‌ها تمام شود. در تور رفتینگ، ممکن است راهنما به مسافران نکات ابتدایی و کلی را بگوید، اما به هر حال مسافرند و در شرایط بحرانی، مهارت نجات خود و دیگران را ندارند بنابراین حساسیت بیشتری دارد.

 

راهنمای تخصصی رفتینگ باید بداند چه زمانی در چه مکان و فصلی تور را اجرا کند، زیرا در همه آب‌های خروشان و همه فصل‌ها این کار ممکن نیست؛ لذا باید بتواند رفتار آب را پیش بینی کند و مسیر‌ها را بشناسد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.

 

لازم است قبل از ثبت نام در تور رفتینگ، حتما نسبت به دانش و مهارت راهنما اطمینان حاصل کنید، زیرا به دلیل هیجان‌انگیز بودن آن عده‌ای حاضرند پول کمتری پرداخت کنند، امّا حتما آن را تجربه کنند!

 

در چنین سفر‌هایی باید جانب احتیاط را رعایت کرد تا هنگام سفر، خیال شما از همه چیز راحت باشد. پس اگر قصد داشتید این فعالیت هیجان انگیز را تجربه کنید، حتما در تور‌های مراکز معتبر و افراد متخصص شرکت کنید.

 

 

 

 

 

 

حال که تقریبا دانستیم رفتینگ چیست و چه ویژگی‌هایی دارد به وسایل مورد نیاز رفتینگ می‌رسیم که از مباحث مهم این ورزش است. اگر بخواهیم تمام و کمال تجهیزات رفتینگ را بررسی کنیم مطلب به درازا می‌کشد، لذا در این قسمت تنها به معرفی کلیات آن می‌پردازیم. معمولا برگزارکننده تور تجهیزات را تأمین می‌کند و نیازی نیست مسافر با خودش تجهیزات رفتینگ را بیاورد.

 

وسایل مورد نیاز رفتینگ، عبارت‌اند از:

 

جلیقه نجات

کلاه کاسکت

پارو

لباس مخصوص

لباس خشک

کیسه نجات پرتابی

 

تجهیزاتی که راهنما باید به همراه داشته باشد، عبارت‌اند از:

 

قایق

طناب

دستگاه ارتباطی

سوت

چاقوی نجات

جلیقه نجات

کیف کمک‌های اولیه

پاروی بزرگ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

هدف این متن، معرفی رفتینگ و تجهیزات آن به صورت کلی بود، اما هنوز مطلب درباره این رشته هیجان‌انگیز تمام نشده است و حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. گرچه این رشته به تازگی در ایران شناخته شده، اما در همین مدت نیز تور‌های فراوانی برای آن در مسیر‌های مختلف، طراحی شده است.

 

از طرفی، ایران رودخانه‌های مناسب رفتینگ، کم ندارد و سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت برای آن‌ها باعث می‌شود به‌عنوان مقصد گردشگری تخصصی، معرفی و در اقتصاد آن منطقه، مفید واقع شوند.