تقویم تاریخ؛ ورود مخفیانه ژنرال هایزر به ایران

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی ( چهاردهم دی ) به شرح زیر است:

ورود مخفیانه ژنرال هایزر به ایران
۴۳ سال پیش در چنین روزی چهاردهم دی سال ۱۳۵۷ هجری شمسی با اوج گیری قیام مردم ایران علیه شاه، ژنرال "هایزر" مستشار عالی‏ رتبه نظامی آمریکا به صورت مخفیانه وارد تهران شد. ژنرال رابرت هایزر، معاون وقت فرمانده نیروی هوایی آمریکا در اروپا بود و برای مأموریتی ویژه به تهران آمد تا دولت آمریکا را در تصمیم‏ گیری ‏های بعدی و اطلاع از اوضاع ایران در زمان مبارزات انقلابی مردم مسلمان ایران، یاری کند. هایزر در مدت اقامت سی و چند روزه خود در ایران فقط یک بار با شاه ملاقات کرد و در این جلسه، روز و ساعت خروج محمدرضا پهلوی از ایران تعیین شد. هرچند سفر هایزر به ایران محرمانه بود، ولی خبر ورود وی، دو روز بعد یعنی شانزدهم دی‏ ماه فاش شد. هایزر در کتاب خاطراتش می‏ نویسد: "من برای بررسی اینکه کودتا چگونه میسر است و آیا اصلاً به مصلحت هست یا نه؛ مخفیانه به ایران آمدم. پس از بررسی‏‌های بسیار، از واشنگتن دستور رسید که دولتی قوی به رهبری شاپور بختیار تشکیل شود. در صورتی که این کار شکست بخورد، کودتای نظامی انجام خواهد شد. با این حال نهضت اسلامی ملت ایران به حدی گسترش یافت که کاری از دست ژنرال هایزر و کاخ سفید برنیامد و او چند روز قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، از تهران گریخت.

کنفرانس خلع ید از همه پادشاهان
۴۴۹ سال پیش در چنین روزی، چهارم ژانویه سال ۱۵۷۳ میلادی به ابتکار پاپ گرگوار هفتم، رهبر مسیحیان در قرن شانزدهم میلادی، کنفرانسی که به کنفرانس خلع ید معروف شد، تشکیل شد.
در این کنفرانس که نمایندگان روحانی کشور‌های مسیحی حضور داشتند، تصمیم گرفته شد که از پادشاهان این کشور‌ها در زمینه انتصاب مقام‌های روحانی مسیحی، خلع ید شود. این تصمیم موجب جنگ‌های طولانی و خونین میان پاپ‌ها و سلاطین اروپایی شد.

درگذشت آلبر کامو، خالق طاعون
۶۲ سال پیش در چنین روزی چهارم ژانویه سال ۱۹۶۰ میلادی آلبر کامو (Albert Camus)، نویسنده فرانسوی درگذشت.
آلبر کامو نویسنده معروف فرانسوی، هفتم نوامبر ۱۹۱۳م در الجزایر و در خانواده‏ای فقیر به دنیا آمد. کودکی کامو در فقر و تنگ‏دستی گذشت و در میان طبقه کارگر بزرگ شد. وی دوران تحصیل را با نمراتی درخشان به پایان رساند و سپس به تدریس و تحصیلات دانشگاهی پرداخت. کامو چندی بعد به روزنامه‏ نگاری و فلسفه علاقمند شد و عشق فراوانی به درام و درام ‏نویسی پیدا کرد. از این‏رودر یک گروه نمایشی سیار مشغول به کار شد و به ایفای نقش‏‌های کلاسیک پرداخت. کامو سپس، خود گروهی نمایشی تشکیل داد و آثار متعددی را آماده نمایش کرد. آلبر کامو در دوران تحصیل به بیماری سل مبتلا شد، ولی مطالعه و نویسندگی را رها نکرد و پایان‌نامه دکترای خود را در رشته مسیحیت و اعتقاد یونانی به رشته تحریر درآورد. وی سفرهایى به ایتالیا، استرالیا و چکسلواکی کرد و چندین اثر بزرگ نگاشت. کامو در سال ۱۹۴۰م به پاریس رفت و نشریه "کومبا" را که از انتشارات نهضت زیرزمینی مقاومت ملی فرانسه در برابر نازی‏‌ها بود، تأسیس کرد و چندی نگذشت که همین روزنامه، ارگان رسمی نهضت مقاومت ملی فرانسه شد. کامو پس از خاتمه جنگ جهانی دوم، نویسندگی را ادامه داد و با نگارش رمان معروف «طاعون» به شهرت جهانی دست یافت و در سال ۱۹۵۷م موفق به دریافت جایزه ادبی نوبل شد. از کامو آثار متعددی به جای مانده که "سوءتفاهم"، "حکومت نظامی"، "درست‏کاران"، "پشت و رو"، "جشن‏‌ها" و "بیگانه" از جمله نمایش‏نامه‏‌ها و آثار ادبی او است. آلبر کامو در چهارم ژانویه سال ۱۹۶۰ میلادی در اثر برخورد اتومبیلش به درخت، در سن چهل و هفت سالگی درگذشت.

درگذشت توماس الیوت، شاعر مشهور انگلیسی
۵۷ سال پیش در چنین روزی چهارم ژانویه سال ۱۹۶۵ میلادی "توماس اِلْیوت" (Thomas Elyot) شاعر بزرگ انگلیسی - آمریکایی درگذشت.
توماس اِستِرِنْزْ الْیوت ادیب معروف انگلیسی در بیستم سپتامبر ۱۸۸۸ م در آمریکا به دنیا آمد. وی پس از تحصیلات مقدماتی، وارد دانشگاه هاروارد شد و موفقیت‏‌های درخشانی به دست آورد. برتراند راسل، استاد مشهور آن دانشگاه، الیوت را بهترین شاگرد خود می‏ دانست. الیوت مدتی در فرانسه و انگلستان نیز ساکن شد و به فعالیت‏‌های مطبوعاتی روی آورد، اما، چون مدت اقامت وی در انگلیس طولانی شد، تابعیت این کشور را پذیرفت و به شعر و شاعری پرداخت. وی در سال ۱۹۲۲، مجموعه زمین بایر را که مشتمل بر یک سلسله اشعار مفصل بود و به عنوان بهترین کار شعری قرن بیستم شناخته می‌شود، منتشر کرد. این کتاب که تصویر غم ‏انگیزی از اوضاع بعد از جنگ جهانی اول به دست می‌دهد چنان مورد توجه قرار گرفت که به تمام زبان‏‌های زنده دنیا ترجمه شد و الیوت را به شهرت فراوانی رساند. الیوت را باید یکی از بزرگ‏ترین شعرای معاصر انگلیس و از پایه گذاران ادبیات جدید این کشور دانست. شعر‌های او در ادبیات معاصر، نفوذ بسیار دارد و به شدت مورد تقلید قرار گرفته است. از الیوت آثار متعددی بر جای مانده که چهارشنبه خاکستر، زمام‏دار پیشین، جمع خانوادگی و درباره شعر و شاعران، از آن جمله است. توماس الیوت در سال ۱۹۴۸ به مناسبت فعالیت‏‌های ادبی، موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.

کنفرانس «گوادلوپ»
۴۳ سال پیش، در روز چهاردهم دی سال ۱۳۵۷ هجری شمسی کنفرانس «گوادلوپ» (Guadeloupe) میان رهبران دولت‌های آمریکا، انگلیس، آلمان غربی و فرانسه برای بررسی چند مسئله مهم جهانی، به ویژه انقلاب اسلامی ایران، برگزار شد. این کنفرانس در جزیره‌ای به همین نام در غرب اقیانوی اطلس در دریای کارائیب که مستعمره فرانسه است، برگزار شد. در اجلاس گوادلوپ که حدود ۴۰ روز قبل از پیروزی نهضت مردم ایران برپا شد، همگان اذعان داشتند که محمدرضا پهلوی، شاه ایران رفتنی است، اما جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا به بقای رژیم با کمک ارتش امید داشت. به هر حال، کنفرانس گوادلوپ، راهکار مهمی برای مقابله با انقلاب بزرگ مردم ایران نداشت و تنها اعتراف به قدرت انقلاب اسلامی و آینده تابناک آن بود.

مرگ بوعزیزی و جرقه زدن انقلاب تونس
۱۱ سال پیش در چنین روزی چهارم ژانویه سال ۲۰۱۱ میلادی محمد بوعزیزی، دستفروش تونسی ۱۸ روز پس از خودسوزی در شهرستان بوزید در اعتراض به ظلم و ستم دولت، درگذشت.
خودسوزی و مرگ بوعزیززی همچون جرقه‌ای بر خشم فروخفته میلیون‌ها تونسی از ظلم، استبداد و فساد حکومت دیکتاتوری زین العابدین بن علی بود. مرگ بوعزیزی نه فقط جرقه‌ای بر سربرآوردن آتش نارضایتی مردم تونس شد بلکه کل نظام‌های استبدادی کشور‌های عربی و شمال آفریقا را در برگرفت. حسنی مبارک دومین دیکتاتور پس از زین العابدین بن علی بود که ساقط شد.