به گزارش
خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، سید مجتبی خیام نکویی معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه حدود ۶ درصد از کل شرکت های دانش بنیان کشور در بخش کشاورزی فعالند، می گوید: مهمترین علت این امر ضعف مالی و عدم توانایی بهره برداران برای استفاده از فناوری است.
خیام نکویی درباره اینکه وضعیت حضور شرکت‌های دانش بنیان در بخش کشاورزی به چه صورت است، می افزاید: در حال حاضر تعداد شرکت‌های دانش بنیان بخش کشاورزی حدود ۴۵۰ شرکت است که حدود ۶ درصد از کل شرکت‌های دانش بنیان کشور را شامل میشود.
خیام نکویی اضافه می کند: عمده کشاورزان کشور از نوع خرده پا هستند لذا قدرت ریسک پذیری برای فناوری‌ها و موضوعات دانش بنیان جدید با توجه به هزینه‌های اولیه بالای آنها را ندارند.
تامین امنیت غذایی با دانش بنیان ها
کشاورزی دانش‌بنیان و گرایش به سمت استفاده از فناوری‌های نوین درحوزه تولید محصولات کشاورزی و دامی در سال"تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین" در حقیقت دوری از برخورد منفعلانه در زمینه تامین امنیت غذایی است.
بر اساس ماده یکم "قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان" اینگونه موسسات و شرکت‌ها واحد‌های خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش و کاربرد اختراع، نوآوری و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم‌افزار‌ها تشکیل می‌شوند.
دانش بنیان ها منشور راهبردی تحول بنیادین کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی قزوین می گوید: نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ به نام "تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین" و بیانات رهبری در خصوص بخش تولید و اشتغال و خودکفایی در کشاورزی و امنیت غذایی کشور، در حقیقت برای وزارت جهادکشاورزی در گام دوم انقلاب اسلامی حکم "منشور راهبردی تحول بنیادین کشاورزی" را دارد که به تامین امنیت غذایی و در نهایت اقتدار غذایی کشور شتاب مضاعف می‌بخشد.
رضا افلاطونی می افزاید: به همین منظور قرارگاه کشاورزی دانش بنیان را در قزوین راه اندازی کردیم .
افلاطونی اضافه می کند: هدف از افتتاح این مرکز، استقرار مراکز نوپای دانش بنیان کشاورزی است و این امکان را فراهم می‌کند که با تشکیل نشست‌های تخصصی، زمینه رشد و توسعه شرکت‌های دانش بنیان کشاورزی در استان بیش از پیش فراهم شود.
او می گوید: اگر ضریب نفوذ دانش در بخش کشاورزی افزایش یابد، تولید محصول سالم بیشتر خواهد شد.
علت اینکه از منابع کشاورزی نمی‌توانیم استفاده کنیم به علت فقدان دانش و تکنولوژی است که البته مهم‌تر از کمیت شرکت‌های دانش بنیان باید در مسیر کیفیت گام برداریم.
دانش و تحقیقات باید به سمت و سویی برود که مشکلات و موانع کشاورزی را برطرف سازد و اینکه صرفا یک تحقیقات در آرشیو قرار گیرد، پیشران بخش تولید قرار نمی‌گیرد.
استان قزوین به عنوان یکی از قطب های کشاورزی کشور شناخته می شود و در سال جاری، تحقق شعار سال با تمرکز بر بخش کشاورزی به عنوان یکی از اولویت های مدیریت ارشد استان قزوین اعلام شده است.
اشتغال آفرینی شرکت های دانش بنیان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین می گوید: یکی از بخش های اصلی کشور که سهم قابل توجهی در اشتغال دارد حوزه کشاورزی صنایع تبدیلی و تکمیلی و زنجیره های مختلفی کشاورزی در کشور است.
واقعیت این است که حوزه کشاورزی همانطور که مورد تأیید خبرگان و کارشناسان است ، عقب ماندگی زیادی در استفاده از فناوری های نوین دارد و این موجب شده که آن کشندگی لازم برای ایجاد شرکت های دانش بنیان و بهره مندی از فناوری های نوین در این حوزه متأسفانه وجود نداشته باشد.
او می افزاید: با توجه به شعار سال در بخش هوشمندسازی کشاورزی کارهای بسیاری باید انجام شود و امروز با کمک هوش مصنوعی می‌توان از خیلی موارد حضوری و فیزیکی در مزرعه جلوگیری کرد.
افلاطونی اضافه می کند: تمام قد از ایده‌های نو در بخش کشاورزی استقبال می کنیم و تمام امکانات بخش کشاورزی را در اختیار کسانی قرار می دهیم که با کمک دانش بتوانند موانع را از پیش رو بردارند.
بحران غذا در جهان و ضرورت دانش بنیانی شدن
بی تردید با ادامه روند افزایش جمعیت و نیاز مبرم به فرآورده‌های کشاورزی در آینده نزدیک باید نیاز غذایی این جمعیت از زمین و بخش کشاورزی به صورت چندبرابری تامین شود؛ نظر به بحران غذایی موجود در دنیا، ضروری است کشاورزی دانش بنیان که متکی به فناوری روز دنیا است، توسعه یابد.
صاحبنظران عرصه کشاورزی بر این اعتقادند که با تغییر الگوی کشت و تولید محصولاتی با درآمد بیشتر و کم آب بر، به کارگیری دانش نوین و راهبرد‌های موثر شرکت‌های دانش بنیان، می‌توان از چالش بزرگ بحران غذا خارج و آینده‌ای بهتر برای بخش کشاورزی در کشور متصور شد.
این حرکت راهبردی علاوه بر تحقق امنیت غذایی، نقش ویژه‌ای در خلق ثروت، اشتغال‌زایی، افزایش بهره‌وری، ارتقای درآمد و رشد اقتصادی مناطق مختلف کشوردارد.
احداث قرارگاه کشاورزی دانش بنیان در استان قزوین، آمادگی پارک علم و فناوری برای استقرار و ایجاد شرکت‌های کشاورزی و استقبال نخبگان و فرهیختگان دانشگاهی برای فعالیت در این عرصه اگرچه یک گام به جلو تلقی میشود، اما همواره برای نیل به اهداف مورد نظر نیازمند یک نقشه راه است .
رویکرد تحول گرا در کشاورزی با نگاه دانش بنیان
یک اقتصاددان معتقد است که کشاورزی با نگاه دانش بنیان علاوه بر تحول و توسعه در این حوزه به خودکفایی در تولید و رفع معضلات چندین ساله منجر میشود.
روح الله بیات عضو هیات علمی و استاد اقتصاد در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین می گوید: در مرحله نخست در بحث دانش بنیان باید به منابع آبی و ضروروت توجه به رعایت الگوی کشت متناسب با اقلیم قزوین به عنوان یک اصل باید مورد توجه قرار گیرد .
با کمک علوم روز دنیا در حوزه کشاورزی می‌توان انواع بذرهای سازگار با کم آبی را به تولید انبوه رساند و حتی در حوزه باغی نیز یک انطباق جدید با کم آبی ایجاد کرد .
نکته دیگر در بحث کشاورزی این است که در واقع عصر کشت‌های معمولی به پایان رسیده و قزوین هم با توجه به قرارگیری در قطب کشاورزی باید در این زمینه بر اساس دانش بنیان گام بردارد؛ حرکت به سمت کشت‌های گلخانه‌ای پیشرفته می‌تواند بسیار حایز اهمیت باشد .
برای فروش محصولات کشاورزی در بازار های جهانی هم باید به سمت دانش بنیان گام برداریم زیرا یکی از مشکلات و معضلات ما در بخش دانش بنیان این است که نمی توانیم محصولات مان را به بازارهای هدف برسانیم.
لزوم منسوخ شدن باغداری ۵۰۰ سال پیش
نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی می گوید: کشاورزی دانش بنیان بر اساس شعار سال یعنی شیوه باغداری به شکل ۵۰۰ سال پیش منسوخ شود و روند علمی و دانش روز دنیا جای آن را بگیرد.
رجب رحمانی می افزاید: خوشبختانه اصلاح سیستم باغداری در دست اجراست و مورد استقبال کشاورزان گرفته است که باید به این مهم سرعت بیشتری داده شود .
رحمانی اضافه می کند: شهرستان تاکستان نخستین و دومین صادر کننده کشمش و تولید انگور در کشور است و بر همین اساس داربستی کردن ۱۰ هزار هکتار باغ انگور در این شهرستان مورد اهتمام ویژه قرار دارد.
ضرورت افزایش سهم دانش بنیان ها در بخش کشاورزی
رییس پارک علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی کشورمی گوید: سهم بخش کشاورزی از شرکت‌های دانش بنیان با توجه به وجود زیرساخت‌های لازم باید افزایش یابد و به بیش از ۱۵ درصد برسد.
مجید ولدان در مراسم افتتاح مرکز رشد کشاورزی استان قزوین اعلام کرد: ۱۸ درصد سهم تولید ناخالص ملی از بخش کشاورزی است، درحالی که سهم آن در پارک‌های علم و فناوری پنج درصد است که این میزان باید به بیش از ۱۵ تا ۱۸ درصد افزایش یابد.
ولدان می افزاید: از آنجایی که ریسک تولید در بخش کشاورزی به مراتب بالاتر از حوزه‌های دیگر است، به همین علت از ابتدا مورد توجه پارک‌های علم و فناوری قرار نگرفته که این مهم در سال جاری بسیار ضروری است.
او در خصوص تجاری سازی ایده‌های کشاورزی، می گوید: بزرگترین چالش در حوزه ایده‌ها نبود آینده نگری در حوزه بازار است و باید اقداماتی انجام دهیم که فرد ایده پرداز یا نخبه با دنیای تولید و بازار ارتباط پیدا کند.
رییس پارک علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی کشورمی افزاید: ایده‌ها باید بر اساس اولویت کشور ساخته و پرداخته شوند زیرا ارتباط ایده پرداز به تولیدکننده باعث میشود تا اولا فرد ایده‌پرداز از دایره خلاقیت خارج نشود و سپس دانش و فناوری به تولید منتقل گردد.
ولدان اضافه می کند: استعدادیابی در حوزه نخبگان بسیار مهم است و باید تلاش کرد که در این راستا در آینده نزدیک مرکز نوآوران آینده را راه‌اندازی کنیم.
ضرورت تولیدات همتراز با تکنولوژی دنیا
رئیس سابق پارک علم و فناوری قزوین هم می گوید: باید با بهره‌گیری از فناوری نوین و دانش بنیان در صنایع استان محصولاتی همتراز با تکنولوژی روز دنیا تولید کنیم تا این محصولات علاوه بر پاسخگویی به نیازهای داخلی در حوزه صادرات نقش‌آفرینی کنند.
مصطفی مافی می افزاید: تولید زیربنای اقتصاد، اشتغال‌آفرینی، رفاه و معیشت است و هر اندازه بتوانیم تولید را در کشور افزایش دهیم دسترسی به سایر مؤلفه‌ها از جمله رفاه اقتصادی آسان‌تر خواهد بود.
مافی اضافه می کند: تولید محصولات در حوزه دانش‌بنیان موجب ارتقاء صادرات می شود که در صورت مشکل در این زمینه ، این محصولات از چرخه رقابت در بازار خارج خواهند شد.
او با بیان اینکه تولیدی اثرگذار است که بتواند زمینه اشتغال‌آفرینی و صادرات را فراهم کند معتقد است: رقابت با بازار جهانی نیازمند استفاده از فناوری و تکنولوژی است و باید از ظرفیت صنعت کشاورزی استان استفاده کنیم و به دنبال فناوری‌های نوین با قابلیت رقابت در بازار جهانی باشیم .
مافی می افزاید: باید با بهره‌گیری از فناوری نوین و دانش بنیان در صنایع استان محصولاتی همتراز با تکنولوژی دنیا تولید کنیم تا این محصولات علاوه بر پاسخگویی به نیازهای داخلی در حوزه صادرات نقش‌آفرینی کنند.
تولید چهاردر صد تولیدات کشاورزی در قزوین
چهار درصد از تولیدات بخش کشاورزی کشور در استان قزوین تولید میشود.
استان قزوین در زمینه تولید محصولات کشاورزی جزء استان‌های برتر کشور است و با مساحتی حدود یک درصد خاک کشور، بیش از ۴ درصد محصولات کشاورزی کشور را تولید می‌کند.
سالانه در مجموع ۳۰۰ هزار هکتار از مزارع کشاورزی استان قزوین به زیر کشت محصولات زراعی و باغی می‌رود و سالانه ۲۹۰ هزار تن محصول زراعی، ۶۵۰ هزار تن محصول باغی از این مزارع و باغات برداشت میشود.
قزوین همچنین با تولید ۵ درصد گوشت مرغ و شیر، ۱۵ درصد گوشت قرمز و ۱۰ درصد تخم مرغ کشور، در تنظیم بازار غذایی حدود ۳۴ میلیون نفر از جمعیت کشور نقش اساسی دارد.
در استان ۷۵ هزار رأس گاو اصیل، ۱۵ واحد صنعتی بیش از یک هزار راسی، ۱۰ واحد دامی ۵ هزار راسی و ۲۰۰ واحد فعال گاو اصیل وجود دارد که ۹۰۰ واحد سنتی نیز در روستا‌ها فعالیت می‌کنند.
وجود ۶۸۶ واحد نیمچه گوشتی، با ظرفیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه، ۷۴ واحد تخم گذار با ظرفیت ۸ میلیون و ۵۷۵ هزار قطعه، ۲۸ واحد پولت با ظرفیت ۵ میلیون و ۱۰۹ هزار مرغ مادر اجدادی و ۳۰ واحد مادر گوشتی با ظرفیت یک میلیون و ۶۶۸ هزار قطعه جایگاه استان را در این عرصه شاخص کرده است.
همچنین ۵ واحد مرغ تخم گذار با ظرفیت ۸۰۷ هزار قطعه، ۳ واحد اجدادی با ۱۲۶ هزار و ۶۶۰ قطعه ظرفیت، دو واحد اجداد و تخم گذار نقش و جایگاه قزوین در کشور را بی نظیر کرده است.
در پرورش آبزیان ۱۴۳ مزرعه شیلات در استان قزوین فعال دارند که ظرفیت آنها ۳ هزار و ۲۸۳ تن است.
لذا با ظرفیت های که در بخش کشاورزی وجود دارد قدم اول برای بسترسازی در بخش توسعه کشاورزی دانش بنیان بر عهده دولت است .
نگارنده: علی صفری الموتی
خبرهای مرتبط