آغاز فرایند تولید خودروی اقتصادی با همکاری شرکت‌های دانش بنیان
مدیر کل صنایع خودرو وزارت صمت از آغاز فرایند تولید خودروی اقتصادی در کشور با همکاری شرکت‌های دانش بنیان خبر داد.
به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صداوسیما؛ آقای عبداله توکلی لاهیجانی در گفتگو با رسانه ملی درباره فرایند تولید و عرضه خودروی اقتصادی در کشور و مسائل مربوط به آن توضیح داد.
مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید:
مجری: خودروی اقتصادی یعنی چه؟
- مهمان: سرانه تولید ناخالص کشورمان دو هزار و ۳۰۰ دلار است این معنایش این است که یک قسمت اعظم بازار ما نیاز به خودرو‌هایی ارزان و در عین حال ایمن و کارا دارد، بنابراین اینجا مفهومی به نام خودروی اقتصادی شکل می‌گیرد، که مختص کشور ما نیست. چهار میلیارد نفر از جمعیت کره زمین درآمد کمتر از دو هزار دلار در سال دارند، بنابراین براساس نیاز و بازار باید رویکرد جدیدی در طراحی و توسعه محصولات اتفاق بیفتد.
- در بازار کشور هم اگر نگاه کنیم، ۵۰ درصد بازار کشور ما به خودروهای زیر ۲۵۰ میلیون تومان اختصاص دارد، ما ۲۱ میلیون خودروی شماره گذاری شده داریم که ۷ میلیون آن پراید است و بنابراین مهم است که به این بازار فکر کنیم.
مجری: در دنیا چطور درباره‌ی این مسئله فکر شده است؟
- مهمان: در دنیا رویکردی به نام نوآوری مقتصدانه وجود دارد که در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا به خصوص در ده سال اخیر موجی ایجاد کرده و هدف از این رویکرد رسیدن به محصولی است که به اندازه کافی خوب باشد و بتواند نیاز‌های اساسی مشتریان را با قیمت مناسب پاسخ دهد؛ بنابراین در دسترسی به محصول ارزان قیمت با یک رویکرد کاملا علمی مواجه هستیم که از همان رویکرد باید استفاده شود. اقتضائات و واقعیت‌های بازار کشورمان را هم باید در نظر بگیریم؛ در بسیاری از کشور‌های دنیا تکیه بر بازار ارزان قیمت‌ها می‌تواند موتور محرک اقتصادی برای رشد و توسعه صنعتی باشد.
- بهره گیری از بازار بزرگ ارزان قیمت‌ها برای توسعه صنعتی کشور مدلی است که در شیائومی و تاتا و سوزوکی اتفاق افتاده؛ بنابراین این نکته را باید به عنوان فرصت دید، اساسا مسئله صنعت خودروی کشور در رده خودروهای که ۲۰ هزار دلار یا کمتر از ۲۰ هزار دلار باشد شکل نمی‌گیرد بلکه در محصولات اقتصادی و همین بخش بندی بازاری شکل می‌گیرد.
مجری: منظور از خودروی اقتصادی چیزی شبیه پراید است یا چیز جدیدی است؟
- مهمان: خودروی مانند پراید یک رابطه بازنده_بازنده میان خودروساز و مصرف کننده بود یعنی نه مصرف کننده از کیفیت و محصول راضی بود و نه خودروساز می‌توانست محصولی را ارائه دهد که برایش ارزش اقتصادی داشته باشد. اتفاقا من رویکردی که عرض کردم که در دنیا شکل گرفته به نام مهندسی مقتصدانه، نوآوری مقتصدانه ناظر بر همین مسئله است یعنی بتواند محصولی طراحی و توسعه پیدا کند که علاوه بر این که نیاز‌های مشتریان را در سطح استاندارد ارضا کند بلکه خودروساز هم بتواند از منظر اقتصادی به اهداف خود برسد؛ بنابراین وقتی که ما از محصول اقتصادی صحبت می‌کنیم از یک محصول زشت، ناایمن صحبت نمی‌کنیم، از پراید صحبت نمی‌کنیم بلکه اصولا بنا به روش‌های علمی، شبیه سازی‌های مهندسی، تکیه بر قوای شرکت‌های دانش بنیان به محصولی اشاره می‌شود که این محصول مصرف سوخت پایینی داشته و ایمن باشد و از منظر اقتصادی به زیان‌های خودروساز اضافه نکند.
مجری: بحث شما کاملا درست است و این نظریه اگر انجام شود که حتما مردم استقبال می‌کنند، اما بنا بر تجربه قبلی وقتی خودروی "ال ۹۰" آمد قرار شد که این خودروی اقتصادی و در دسترس عموم قرار گیرد و قیمت را ۱۶ تومان اعلام کردند، اما با قیمت تمام شده یک خودروی لوکس شد! و یا خودرو‌هایی که با قیمت پایین تولید شدند و نسبت به پراید از امکانات و ایمنی بهتری بهره‌مند بود بود، ولی در نهایت استاندارد نبود و از پلاک گذاری این‌ها جلوگیری شد و با حذف این خودرو‌ها دیگر خودروی ارزان قیمتی در سبد خودروی کشور وجود ندارد. این خودروی اقتصادی این ضعف‌هایی که عرض کردم را برطرف می‌کند و چه تضمینی است که به اسم خودروی اقتصادی تبدیل به یک خودروی لوکس نشود؟
- مهمان: مصداقی بگویم، مثلا در خودرویی مانند پراید، شما برای این که مثلا در درب موتور یا در جانبی و پنل‌های فلزی خودرو، میزان ورق بری که در محصول دارید، گا‌ها نزدیک به ۶۰ درصد ورق ضایعات می‌شود در حالی که خودروی با بهینه سازی‌های مهندسی تا ۷۰ درصد ورق استفاده می‌شود بنابراین این که چگونه محصول اقتصادی می‌شود ریشه در چند ماجرا دارد.
- ریشه اول طراحی و توسعه خود محصول است، مانند مثالی که اتفاق افتاده یعنی محصول چگونه طراحی شود تا میزان ضایعات کمتر باشد میزان ورق بری، میزان مواد بهینه استفاده شده باشد.
- نکته دوم به فرآیند‌های تولید برمی گردد، فرآیند‌های تولید ما چگونه برنامه ریزی و طراحی شده باشند این که در چند ضرب به محصول نهایی می‌رسیم، این که فرآیند ساخت مان چقدر بهینه است. مثال دیگری که شما در خصوص "ال ۹۰" گفتید اتفاقا در طراحی و توسعه این محصول نکات خوبی لحاظ شده بود، اما در اجرای آن به خصوص در کشور ما معضلاتی وجود داشت یعنی شما یک پلتفرم مشترک را در دو سایت مختلف، تولید کردید؛ بنابراین هیچکدام از آن سایت‌های تولید به تیراژ اقتصادی تولید نرسیدند، قطعه سازی‌ها هم به تیراژ اقتصادی نرسیدند بنابراین کنترل قیمت محصول علیرغم کیفیت خوبی که داشت بسیار سخت شد، بنابراین علاوه بر طراحی و توسعه محصول، طراحی و توسعه فرآیند، ساختار اجرا هم بسیار مهم است. یعنی چگونه بتوانید از مشارکت سازندگان در دستیابی به تیراژ اقتصادی تولید استفاده کنید.
مجری: هم اکنون خودرویی برای نمونه خودروی اقتصادی طراحی شده یا فقط در حد ایده است؟
- مهمان: خوشبختانه در معاونت علمی، کار با اتکا به یکی از شرکت‌های دانش بنیان در حوزه صنعت خودرو و بر اساس مطالعات دقیقی در خصوص مهندسی و نوآوری مقتصدانه و چگونگی بهینه سازی کلید خورده است. در کشور ماظرفیت‌هایی مانند نیرو‌های تحصیلکرده بسیاری وجود دارند که می‌توانیم در اهدافی نظیر دستیابی به خودروی اقتصادی از توانمندی آن‌ها استفاده کنیم.
مجری: من این جا در برنامه حداقل میزبان خیلی‌ها بودم از صنایع مختلف، شرکت‌های دانش بنیان بچه‌های فناوری نانو که در حوزه‌های مختلف لاستیک خودرو، نور خودرو، پارچه داخل خودرو خیلی کار کردند و آخرش می‌گوییم که کارتان که خیلی عالی است چرا در ماشین‌ها استفاده نمی‌شود می‌گویند خودروساز استقبال نمی‌کند. شما این حلقه وصل را ایجاد می‌کنید بین صنعت و بر و بچه‌های دانش بنیان و نانو و سایر دانشمندان کشورمان؟
- مهمان: اگر دقت کرده باشید ما تقریبا دو هفته پیش گزارشی را منتشر کردیم در خصوص عملکرد سه ماهه‌ای که اتفاق افتاده در حوزه صنعت خودرو به نام طرح تحولی، محور آن طرح، دانش بنیان شدن صنعت خودرو و مسیری است که طراحی شده تا در سه مرحله مختلف شرکت‌های دانش بنیان بتوانیم از پتانسیل هایشان در صنعت خودروی کشور استفاده شود.
- اتفاقا اگر ریشه مسائلی که در صنعت خودروی کشور وجود دارد را بررسی کنیم به چند ریشه اصلی می‌رسیم ریشه اصلی این است که صنعت خودروی ما دانش بنیان نشده است و در سالیان متوالی همیشه چشمی داشتیم به این که بتوانیم از پتانسیل‌های رقیب خارجی استفاده کنیم. استراتژی مان در حوزه توسعه محصول فراز و فرود‌های فراوان داشته، البته متغیر‌های اقتصادی و سیاست‌های ارزی کشور هم بی تاثیر نبوده، اما راه علاج صنعت خودروی ما اتکا به همین ظرفیت دانش بنیان و جوانان تحصیلکرده مان است الان در وزارت صمت کمیته‌های مختلفی تشکیل شده است.
- ما ادعا نمی‌کنیم کاستی‌های فراوانی در صنعت خودروی کشور وجود دارد، ولی یقین داریم با اتکا به این پتانسیل‌ها می‌شود به نقطه خوبی رسید و هدفی که در افق ۱۴۰۴ در حوزه صنعت خودرو تصویر شده، گروه‌های تخصصی مختلفی تشکیل شدند، هفت تیم کارشناسی مختلف در کیفیت، توسعه محصول، تامین و همین جا هم من دعوت می‌کنم از همه نخبگان کشور و از همه صاحبنظران ما باید بتوانیم با اتکا به نیروی جوانی و البته تجربه‌ای که وجود دارد در صنعت خودروی کشور در سال‌های گذشته به نقطه مطلوب مان برسیم.
مجری: اگر خودروی اقتصادی طراحی شود و این که در نهایت بعد از این که عرضه شد آیا شیوه تولید و مدل محصولات ما در این دو شرکت بزرگ خودروسازی و بقیه شرکت‌ها تغییر می‌کند یا نه این محصولات متوقف می‌شود؟ بعضی از محصولات فعلی که در حال تولید است جایگزین می‌شود یا نه؟
- مهمان: شما اگر دقت کرده باشید دو تفاوت اصلی در سال‌های گذشته بین صنعت خودروی ما با آن چیزی که دردنیا می‌گذرد شکل گرفته، نبود اتکا به پلتفرم‌های جدید و عدم هم افزایی در ظرفیت‌های کشور دو نقیصه در این صنعت است. ما در حرکت به سمت دانش بنیان شدن روی برطرف شدن این دو نقیصه کار کردیم بنابراین پاسخ سوالتان: آن چیزی که در خودروهای اقتصادی مدنظر است استفاده از رویکرد پلتفرمی یا بن سازه‌ای در صنعت خودرویی کشور است.
- یک بن سازه‌ای طراحی می‌شود که روی آن خانواده، محصولی وجود خواهد داشت و در این خانواده محصول یکی از ارزان‌ترین خودروهای برقی طراحی خواهد شد، الان کارهایش انجام شده است، تقریبا دو سال است کار پیشرفته، طراحی مفهومی خودرو به اتمام رسیده و نمونه‌های خودرو برای انجام ارزیابی‌ها ساخته شده و انشاالله ما در ماه آتی رونمایی خودرویمان را خواهیم داشت و همزمان با آن مطالعات دقیقی که اتفاق افتاده در کتابی که به نام بازاندیشی مفهوم طراحی در کشور‌های در حال توسعه است، مفهوم طراحی مقتصدانه و توسعه محصول مقتصدانه برای محصولات اقتصادی منتشر خواهد شد و همچنین روی گونه‌های مختلف بر اساس نیاز بازار حرکت خواهد شد، در نیاز‌های بازار در سال‌های اخیر اقبال مردم به گونه‌های شبه اس یو وی (SUV) زیاد شده است و بنابراین یک میکرو اس یو وی گونه تراریخته‌ای روی خودروی اقتصادی طراحی خواهد شد و خوروسازانی که در این طرح مشارکت دارند گونه‌های مختلف خودشان را خواهند داشت، تولید در یک سایت تولیدی اتفاق می‌افتد تا به تیراژ اقتصادی تولید برسد و زنجیره تامین به صورت سازندگان رده یکم درگیر این پروژه خواهند شد.
مجری: اگر کار انجام شود و برسد به دست مردم دوباره قرعه کشی داریم؟
- مهمان: ما در طرح تحولی صنعت خودرو سه مرحله را برنامه ریزی کرده بودیم مرحله اول که خوشبختانه به نتایج خوبی تا الان رسیده و مرحله تثبیت تولید بوده، سال گذشته همین موقع تنها ۶۰ هزار خودروی کامل که قابلیت تجاری شدن داشت تولید شده بود هم اکنون ۲۸۰ هزار خودروی کامل تولید شده و وارد بازار شده است
- در حال حاضر یک خودروساز بزرگ کشورمان غیر از دو محصول، همه محصولاتش از قرعه کشی خارج شده است و همین الان طرح‌های خارج از قرعه کشی وجود دارد که مشتریان می‌توانند در آن‌ها اقدام به خرید کنند بنابراین با افزایش عرضه و پایدار کردن جریان تولید قاعدتا توازنی بین عرضه و تقاضا برقرار خواهد شد.
- در این خودروی اقتصادی هم اتفاقا دستیابی به مقیاس اقتصادی تولید بر اساس رویکرد پلتفرم مشترک و همچنین استفاده از زنجیره تامین مشترک یک قید اساسی است و یک معیار نیست که حتما در نظر گرفته خواهد شد برای این که به تیراژ اقتصادی تولید برسیم دستیابی به تیراژ اقتصادی تولید می‌تواند هزینه‌های سربار خودروسازان را کاهش دهد، بنابراین راه حل تنها در محصول و فرآیند ساخت نیست بلکه در ساختار هم هست یعنی یک ساز و کار جدیدی برای تامین و تولید در این محصول فکر و اجرایی خواهد شد.
خبرهای مرتبط
میشه خواهش کنیم خودرو سازی رالغو کنید؟!!