گزینه‌های سخت ائتلاف متجاوز در پسا پایان آتش بس در یمن

دولت صنعا از نقض مکرر آتش بس توسط ائتلاف متجاوز خسته و دلسرد شده است

یکشنبه دوم اکتبر برابر با ۱۰ مهرماه مهلت دو ماهه آتش بس در یمن که برای سومین بار تمدید شده بود به پایان رسید و دولت نجات ملی یمن به رهبری انصارالله پس از شش ماه صبوری و خویشتن داری در باره نقض مکرر مفاد آتش بس از سوی ائتلاف متجاوز و در راس آن عربستان، اینباراز تمدید آن خودداری کرد و آن را به تامین شروطی مشروط کرد. دولت صنعا از یک سو با صدور بیانیه‌ای دلایل خود را درباره عدم تمدید آتش بس به شکل قبلی تشریح کرد و از دیگر سو به هواپیما‌ها و کشتی‌هایی که به مقصد عربستان و امارات در حال حرکتند هشدار داده است که توصیه‌های دولت صنعا را جدی بگیرند. در بیانیه دولت نجات ملی یمن آمده است: " هیات مذاکره کننده یمنی تمدید اول و دوم آتش بس را به این امید پذیرفت که کوچکترین احساس مسئولیت و تفاهمی از سوی کشور‌های متجاوز و مزدوران آن‌ها وجود داشته باشد، اما در طول برقراری شش ماه آتش بس، ما هیچ جدیتی برای رسیدگی به پرونده‌های بشردوستانه به عنوان یک اولویت فوری و مورد نیاز مشاهده نکردیم. متأسفانه مشخص شد که کشور‌های متجاوز پس از اتمام تمام کارت‌ها و برگ‌های بازی خود، چاره‌ای جز هدف قرار دادن معیشت مردم یمن ندارند، زیرا این آسان‌ترین راه برای آن‌ها به منظور به زانو درآوردن ملت یمن است. پس از آن که نیرو‌های دشمن در تمامی شرط بندی‌های خصمانه خود علیه ملت یمن دچار شکست و ورشکستگی شدند اکنون روی برگ اقتصاد و ادامه محاصره یمن متمرکز شده اند".

دولت نجات ملی از اینکه آتش بس به فرصتی برای غارت منابع نفت و گاز یمن تبدیل شده معترض و خشمگین است

دولت نجات ملی یمن بار‌ها ناخرسندی خود را از غارت منابع نفت و گاز این کشور با همکاری شرکت‌های غربی در مناطق تحت اشغال دولت‌های متجاوز سعودی و اماراتی و دولت دست نشانده آن‌ها در جنوب یمن اعلام کرده است و نسبت به ادامه این وضعیت هشدار داده است. ذخایر نفت یمن حدود ۱۱.۹۵۰ میلیارد بشکه و کل ذخایر گاز حدود ۱۸.۲۸۳ تریلیون فوت مکعب است. وزیر نفت دولت نجات ملی یمن ارزش کل درآمد‌های نفتی غارت شده این کشور از سال ۲۰۱۸ تا ژوئیه سال جاری میلادی را بالغ بر ۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار اعلام کرد که با احتساب منابع نفتی غارت شده در قبل و بعد از این تاریخ بی تردید ارزش کل منابع غارت شده از این میزان هم به مراتب بیشتر بوده است. هرچند تاکنون اماری درباره میزان غارت منابع گازی یمن منتشر نشده، اما با توجه به اینکه پروژه گاز طبیعی مایع یکی از بزرگترین پروژه‌های اقتصادی یمن به شمار می‌رود که پیش بینی می‌شد طی ۳۰ سال حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیارد دلار درآمد عمومی این کشور را تامین کند لذا به نظر می‌رسد ارزش منابع غارت شده منابع گازی این کشور اگر از منابع نفتی غارت شده بیشتر نباشد کمترهم نیست.

ادامه آتش بس به شکل قبلی به نفع ائتلاف متجاوز و حامیان غربی آن است

دولت‌های عربستان و امارات که هریک بخش‌های مهمی از مناطق استراتژیک یمن را زیراشغال دارند و همچنین دولت دست نشانده آن‌ها در یمن و حامیان غربی آن‌ها هر کدام به دلایلی خواهان تمدید آتش بس هستند. امریکا و دیگر دولت‌های اروپایی که با چالش بحران انرژی و اثارتورمی ناشی از آن بر اقتصاد‌های خود مواجه اند در پی این هستند که با تمدید آتش بس زمینه انتقال منابع انرژی را از کشور‌های حوزه خلیج فارس و همچنین از مناطق اشغالی یمن به بازار‌های مصرف بخصوص در اروپا فراهم سازند و خود را در برابر کاهش انرژی روسیه بخصوص با نزدیکی به فصل سرما بیمه کنند. ضمن اینکه برای امریکا با توجه به در پیش بودن انتخابات میان دوره‌ای کنگره منافع انتخاباتی نیز دارد. از اینرو امریکا علاوه بر «تیموتی لیندرکینگ» فرستاده آمریکا در یمن، هانس گروندبرگ فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن را نیز بکار گرفته است تا تمدید مجدد و بلکه طولانی مدت آتش بس را فراهم آورد و بدین ترتیب خیالش را از صدور انرژی از منطقه خلیج فارس و تنگه استراتژیک باب المندب به بازار‌های انرژی و مصرف بخصوص در غرب راحت کند و از افزایش بهای انرژی بخصوص با نزدیک شدن به انتخابات میان دوره‌ای کنگره در آبان ماه جلوگیری کند.

هدف و انگیزه امریکا از همان ابتدا برای برقراری آتش بس در یمن نه مسائل انسانی و بشردوستانه بلکه درامان نگه داشتن تاسیسات نفتی عربستان ازحملات موشکی و پهپادی نیرو‌های مدافع یمنی بوده است و الا اگر انگیزه انسانی بود امریکا قبل از این که سایه جنگ اوکراین بر بازار‌های انرژی و مصرف در غرب سنگینی کند به مسئله آتش بس در یمن ورود پیدا می‌کرد و بعد از آن هم با اعمال فشار بر عربستان مانع از نقش مکرر آتش بس از سوی این کشور می‌شد.
سازمان ملل هم هرچند از زمان جنگ یمن اراده مستقل از خود نشان نداده و عمدتا به عنوان نهادی تابع و وابسته به مواضع دولت‌های اشغالگر و حامیان غربی آن‌ها عمل کرده است، به تبع مواضع این دولت‌ها از تمدید آتش بس حمایت می‌کند بخصوص آن که نمی‌خواهد وجهه و حیثیت این سازمان ملل در برابر وخامت اوضاع انسانی حاکم بر یمن بیش ازاین در صورت ازسرگیری درگیری‌ها تخریب شود.
دولت‌های عربستان و امارات هم به این دلیل با آتش بس موافق هستند که اولا دولت‌های غربی با توجه به شرایط ناشی از جنگ اوکراین با تمدید مجدد آتش بس در یمن موافق هستند دوم اینکه ازازسرگیری حملات پهپادی و موشکی انصارالله به تاسیسات نفتی خود و همچنین شرکت‌های غربی فعال در مناطق تحت اشغال یمن نگران هستند و می‌خواهند همچنان از فضای ناشی از تمدید آتش بس برای غارت منابع نفتی و گازی یمن استفاده کنند. نکته قابل تامل این است که حتی روسیه نیزعلیرغم رویارویی با غرب و ناتو در جنگ اوکراین همپای دولت‌های غربی از تمدید آتش بس در یمن حمایت کرده است و به نظر می‌رسد علتش این است که نمی‌خواهد مواضعی ضد عربستان اتخاذ کند به دلیل اینکه در اوپک پلاس به همکاری با عربستان نیاز دارد.

تمدید آتش بس در گرو پذیرش خواسته‌ها و شروط دولت نجات ملی است

دولت نجات ملی یمن پس از دوبار تمدید آتش بس دو ماهه اکنون به این نتیجه رسیده است که تمدید آن به شکل قبلی منافع دولت و ملت صنعا را تامین نمی‌کند و چه بسا با ایجاد محدودیت در پاسخ به حملات روز مره ائتلاف متجاوز، آن‌ها را نسبت به نقض مکرر آتش بس و همچنین غارت بی محابای منابع نفت و گاز یمن جری‌تر می‌کند و به همین دلیل شروطی را برای تمدید آتش بس تعیین کرده است.
پایان دادن به محاصره اقتصادی یمن و لزوم ایجاد گشایش در پرونده‌های بشردوستانه و همچنین تامین پرداخت حقوق نیرو‌های دولتی انصار الله از محل فروش منابع نفت و گاز یمن در کنار لغوقرارداد‌های فروش نفت و گاز یمن توسط دولت‌های متجاوز و شرکت‌های غربی و التزام دولت‌های متجاوز به مفاد آتش بس جدید از جمله شروط مورد نظر دولت نجات ملی یمن برای تمدید مجدد آتش بس است و این بدین معنی است که توپ تمدید شدن یا نشدن آتش بس در زمین دولت‌های اشغالگر یمن و حامیان غربی انهاست و اکنون آن‌ها در برابر دو گزینه پذیرش شروط دولت نجات ملی به رهبری انصارالله و یا ازسرگیری حملات پهپادی و موشکی انصارالله قرار دارند.
احمد کاظم زاده