رقابت بانکها برای افزایش نرخ سود، مانع رشد بازار سرمایه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما, عظیم ثابت کارشناس بازار سرمایه گفت: اینکه بسته‌ای حمایتی به منظور سر و سامان دادن و ایجاد تعادل در بازار سرمایه طراحی و اجرا شود، اتفاق مثبتی است، اما سازمان بورس به عنوان متولی این بازار به تنهایی نمی‌تواند جو روانی منفی فرسایشی و طولانی مدت حاکم بر این بازار را مدیریت کند.

بسته جامع حمایت از بازار سرمایه که هفته گذشته طراحی و در جلسات رده عالی مقامات اقتصادی کشور مطرح شده بود، از شنبه صبح اجرایی شد. در این بسته ۱۰ بندی جهت حمایت فوری از بازار سرمایه مصوباتی از جمله بیمه شدن اصل و سود سهام مردم در یک سال آینده تا واریز شدن منابع جهت حمایت از سهام شرکت‌های تولیدی بزرگ کشور دیده می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: اینکه بسته‌ای حمایتی به منظور سر و سامان دادن و ایجاد تعادل در بازار سرمایه طراحی و اجرا شود، اتفاق مثبتی است. اما چند نکته را باید مدنظر داشته باشیم. بعضی بند‌های این بسته حمایتی، کارکرد کوتاه مدت دارد و مثلا نمی‌توان انتظار داشت بازارگردان به وظیفه ذاتی خود در عرضه سهام برای تعادل بخشی به سهم کاری انجام ندهد ضمن اینکه بهبود وضعیت بازار سرمایه مستلزم حمایت حقوقی‌ها و چند روز پیاپی سبز بودن این بازار دارد.

وی اضافه کرد: نکته بعدی اینجاست که سازمان بورس به عنوان متولی این بازار به تنهایی نمی‌تواند جو روانی منفی فرسایشی و طولانی مدت حاکم بر این بازار را مدیریت کند. بهبود شرایط نیازمند تصمیمات شورای عالی اقتصاد کشور است و نباید در این مورد رفتار جزیره‌ای داشته باشیم.

ثابت گفت: نکته بعدی نرخ بالای بهره بانکی و اوراق بدهی و "اخزا"‌ها است، که از جذابیت بازار سرمایه کاسته و باید الزامی برای کاهش نرخ بهره وجود داشته باشد.

این کارشناس تصریح کرد: در کنار تمام این بندها، مغایرت فضای فعلی بازار و اتخاذ سیاست‌های کلان کشور خصوصا سیاست‌های انقباضی پولی و مالی، به بازار سرمایه لطمه زده است. تداوم سیاست‌های انقباضی فضای عمومی شرکت‌ها و کسب و کار‌ها را دچار مشکل خواهد کرد و نمی‌توان انتظار داشت با این سیاست‌های انقباضی، بازار سرمایه رونق بگیرد.

وی با بیان اینکه شرکت‌ها برای تامین سرمایه در گردش دچار مشکل شده‌اند تاکید کرد: با افزایش نرخ بهره بانکی، قیمت تمام شده پول در شرکت‌ها افزایش خواهد داشت و شرکت‌ها نه فقط مجال اجرای طرح‌های توسعه ندارند، بلکه مجبور به کاهش ظرفیت تولید نیز خواهند شد.

وی گفت: به این وضعیت معضل قیمت‌گذاری دستوری را هم باید اضافه کرد. تحلیل رفتن حاشیه سود شرکت‌ها، در گزارش‌های شرکت‌ها نمایان خواهد شد؛ کما اینکه گزارش‌های ۶ ماهه بسیاری از شرکت‌ها حاکی از کاهش حاشیه سود حتی در مقایسه با فصل قبل بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۶۸ شرکت (۹۰ درصد شرکت‌ها بر اساس ارزش بازار) در ۳ ماهه دوم امسال با کاهش حاشیه سود نسبت به دوره‌های قبل مواجه بوده‌اند.

عظیم ثابت ضمن تاکید بر ضرورت اصلاح سیاست‌های کلان اقتصادی اظهار کرد: باید سیاست‌های همه جانبه اتخاذ کرد؛ نه اینکه بانک‌ها برای تامین مالی اوراق گام منتشر کنند و برای جذب سپرده بیشتر، علی‌رغم تذکر بانک مرکزی سود‌های غیرمتعارف پیشنهاد کنند. نمی‌توان این شرایط را نادیده گرفت و بازار سرمایه از همین تحلیل‌ها تاثیر می‌پذیرد. کما اینکه با وجود اعلام جزئیات بسته حمایت از بازار سرمایه، بازار در ابتدای معاملات روز شنبه حدود ۵ هزار واحد رشد کرد؛ ولی به تدریج تقاضا کمتر شد و رشد شاخص کل بورس به حدود ۳۵۰۰ واحد رسید. این اوضاع نشان می‌دهد اعتماد به بازار سرمایه بازنگشته و مادامی که اعتماد به این بازار برنگردد، کفه عرضه‌ها سنگینی خواهد کرد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: به نظر می‌رسد اقدامات حمایتی، مُسکن هستند و ما فعالان بازار سرمایه هم قدردان تلاش‌ها برای بهبود وضعیت بازار سرمایه هستیم؛ ولی باید سایر نهاد‌ها را هم درگیر کرد. مشکل این بازار مربوط به خارج از بازار است و اگر اهتمام کلی در راستای تعدیل سیاست‌های انقباضی، اجتناب از قیمت‌گذاری دستوری، همگرایی برای نرخ سود بانکی و... صورت نگیرد، نمی‌توان انتظار معجزه در بازار سرمایه داشت. باید از قیمت سهم‌ها حمایت شود و اگر اجازه دهیم قیمت‌ها هر روز پایین‌تر از روز قبل باشد، سیگنال خروج به بازار داده‌ایم.