روایاتی درباره فضیلت نماز شب

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، در دین اسلام ادعیه و نماز‌های مستحبی بسیاری وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها نماز شب است. اهمیت این نماز تا جایی است که براساس برخی از روایات، خواندن آن بر پیامبر اکرم (ص) واجب بوده است. همچنین علما و فق‌های برزگ شیعی همواره خواندن این نماز را به مقلدین خود گوشزد کرده و آثار متعدد آن را در کتب خود تبیین نموده‌اند.
دوستان خدا همیشه از عبادت‌های آخر شب، برای تصفیه روح و تقویت اراده و تکمیل اخلاص، نیرو می‌گرفته اند.
خداوند متعال در این مورد به رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخشی از شب را به تهجد و نماز شب بپرداز، این نافله توست، باشد که پروردگارت تو را به مقام محمود و پسندیده برساند. [۱]

پیامبر اکرم می‌فرماید: «خیرکم من اطعم الطعام وافشی السلام و صلی باللیل والناس نیام؛» [۲] بهترین شما کسانی هستند که گرسنگان را سیر می‌کنند و سلام را واضح می‌گویند و در شب در آن هنگام که مردم خوابند، نماز شب می‌خوانند.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به جبرئیل فرمود: مرا پند ده یا جبرئیل!
و او گفت:‌ ای محمد! هر چه می‌خواهی عمر کن، اما بدان که سرانجام خواهی مرد، و به هر چه می‌خواهی دل ببند، اما بدان سرانجام از آن جدا خواهی شد، و هر عملی می‌خواهی انجام ده، ولی بدان سرانجام، عملت را خواهی دید، و نیز بدان که شرف مؤمن نماز شب او است، و عزتش خودداری از ریختن آبروی مردم است. [۳]

عمرو بن حریث از امام صادق علیه السلام پرسید: فدایت شوم، مرا از نماز رسول خدا صلی الله علیه و آله خبر ده.

حضرت فرمود: رسول خدا هشت رکعت نافله ظهر و چهار رکعت نماز ظهر و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نماز عصر و سه رکعت مغرب و چهار رکعت نافله آن و چهار رکعت عشا و هشت رکعت نافله شب و سه رکعت وتر و دو رکعت نافله فجر و دو رکعت نماز صبح می‌خواند.
عرض کردم: فدایت شوم، اگر من بتوانم بیشتر از این‌ها نماز بخوانم، خداوند مرا بخواندن نماز زیاد عذاب می‌کند؟
فرمود: نه. ولیکن تو را عذاب می‌کند، به ترک سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله.[۴]

نماز شب یازده رکعت است. چهار نماز دو رکعتى که در مجموع هشت رکعت مى‏شود و نامش نافله شب است. یک نماز دو رکعتى که نامش نافله «شفع» است؛ و یک نماز یک رکعتى که نامش نافله «وتر» است. طرز انجام این نماز‌ها درست همانند نماز صبح مى‏باشد، ولى اذان و اقامه ندارند و قنوت وتر را هر چه طولانى‏تر کنند، بهتر است.
اگر در قنوت نماز وتر چهل مؤمن را با نام دعا کنیم و براى آنان طلب آمرزش نماییم، و بعد از آن هفتاد مرتبه بگوییم: اسْتَغْفِراللَّه ربى و اتوب الیه و هفت مرتبه بگوییم: هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النَّارِ و بعد از آن سیصد مرتبه بگوییم: العفو، العفو، العفو ... و در آخر بگوییم: رَبِّ اغْفِرلى‏ وَارْحَمْنى‏ وَتُب عَلىَّ انَّکَ انْتَ التَّوابُ الْغَفُؤر الرَّحیم. کامل‏تر و افضل خواهد بود.
سزاوار است که این نماز را با توجّه بیشترى به جاى آوریم و تمام افکار خود را متوجّه خدا و نعمت‏هاى بیکران او نماییم. مرگ و عالم پس از مرگ و تاریکى و تنهایى قبر و روز قیامت و صحنه ‏هاى هول‏ انگیز آن روز و آتش دوزخ را پیش خود مجسم کنیم که خواه ناخواه و دیر یا زود باید این مسیر را طى کنیم.
هرقدر بتوانیم این نماز را با حال و روحانیت بیشترى در دل شب به جاى آوریم، بهره‏هاى معنوى افزون‏ترى نصیبمان خواهد شد.
آقا على قاضى استاد عارفان و مقتداى سالکان راه حق به علّامه طباطبایى در نجف فرمود: اى فرزند! دنیا مى‏خواهى نماز شب بخوان، آخرت هم مى‏خواهى نماز شب بخوان!
[۴]کافى، ج ۳، ص ۴۴۳.

فضایل و برکات نماز شب
چنان که قبل‌تر بیان شد، علما و بزرگان دینی بر اساس متن روایات و احادیث، آثار و فضیلت‌های متعددی را برای این نماز مستحبی ذکر کرده‌اند.
در ادامه برخی از از این موارد را مرور می‌کنیم:
جلب روزی
از امام صادق (ع) نقل شده است که نماز شب موجب جلب رزق و روزی می‌شود.
بخشش گناهان
در حدیث دیگری از امام صادق (ع) آمده است که نماز شب موجب از بین رفتن گناهان روز فرد می‌شود.
نورانی و زیبا شدن فرد
پیامبر اکرم (ع) می‌فرمایند: کسی که بیشتر نماز شب بخواند، در روز زیبا و نورانی می‌شود.
بازداری از گناه
پیامبر اکرم (ص) در حدیث دیگری خواندن نماز شب را موجب بازداری فرد از گناه دانسته‌اند.
رضایت خداوند و دوستی با ملائکه
در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که نماز شب موجب خشنودی خداوند و دوستی ملائکه می‌شود.
از بین رفتن فساد و نواقص نماز‌های واجب
امام باقر (ع) در حدیثی خواندن نماز شب را راهی برای جبران کردن فساد‌های فرد در ادای نماز‌های واجب برشمرده‌اند.
نیکو گشتن اخلاق انسان
امام صادق (ع) در حدیثی خواندن نماز شب را موجب زیبایی صورت، نیکو گشتن خلق، خوش‌بو گشتن انسان، افزایش رزق، ادای اقراض، برطرف گشتن اندوه‌ها و جلا یافتن چشم دانسته‌اند.
درخشان گشتن خانه فرد نمازگزار
امام صادق (ع) در این مورد می‌فرمایند: خانه‌ای که در آن نماز شب خوانده شده و قرآن کریم تلاوت بشود نزد آسمانیان همچون ستارگان درخشان است.

پی نوشت ها:
[۱]سوره اسراء، آیه ۷۹.
[۲]تفسیر نورالثقلین، ج ۵، ص ۴۷۸.

منبع: حوزه نت