چالش های سامانه های هوشمند پایش محصولات کشاورزی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما رادیواقتصاد در برنامه مجله کشاورزی در گفتگویی میزبان آقای دکتر عباسی استاد دانشگاه و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی بود .در ادامه مشروح گفتگو را می خوانید.

سوال : سامانه های هوشمند پایش محصولات کشاورزی قطعا شما و همکارانتان رصد کردید عملکرد این سامانه ها را و به صورت کلی در ابتدا عملکرد سامانه های هوشمند پایش محصولات کشاورزی را از زبان شما بشنویم . ما در چه وضعیتی قرار داریم و چقدر می توانیم به بهره مندی بهتر از این سامانه امیدوار باشیم ؟

عباسی : یکی از مشکلاتی که ما در حوزه کشاورزی با آن مواجه هستیم این است که ما در این حوزه تقریبا هیچ آمار و اطلاعات دقیق و درست و به روزی شاید بتوانم بگویم نداریم متاسفانه . ما تمام آمار و اطلاعاتمان در این حوزه براساس یک خوداظهاری است که کشاورزان اعلام می کنند ، ما آمدیم در سال های مختلف یک سری تسهیلاتی و یک سری حمایت هایی را از بخش کشاورزی داشتیم و این حمایت های بخش کشاورزی را براساس خوداظهاری که کشاورزان داشتند انجام دادیم به طور مثال قرار بوده که کود به کشاورزان بدهیم ، سم بدهیم ، بذر به کشاورزمان بدهیم کشاورز گفته که من این قدر هکتار زمین دارم ، براساس هکتار زمینش بذر و کود و سم را در اختیارش گذاشتیم یا زمانی وقتی که سرمازدگی اتفاق افتاده یا یک حادثه طبیعی اتفاق افتاده براساس خوداظهاری که بوده یا کارشناسی که آن جا را دیده اعلام کرده مثلا 20-30کرده مثلا ۲۰-۳۰ درصد خسارت دیده ، براساس این آمار و اطلاعات در سازمان های کشاورزی ما جمع بندی انجام شده به وزارتخانه ارسال شده و گفتند که این مقدار یا میلیون تن گندم را تولید کردیم ، این میلیون تن جو را تولید کردیم و محصولات دیگر بنابراین آماری که در این حوزه داریم می شود گفت این آمار در هیچ کدام از حوزه ها قابل اعتماد نیست و در دوره های مختلف هم کسی به آن توجه نکرده که برطرف کند این نقصی را که وجود دارد و ما وقتی بحث الگوی کشت را مطرح می کنیم در الگوی کشت اولین چیزی که نیاز داریم این است که یک آمار و اطلاعاتی از وضع موجود داشته باشیم که وضع موجود ما چیست ، وقتی ما وضع موجود را نمی شناسیم و نمی دانیم که چقدر در کجا چه محصولی دارد کشت می شود بنابراین برنامه ریزی را به چه صورت می خواهیم انجام دهیم ؟ می خواهیم این کشت را کم یا زیاد کنیم مثلا در استانی می گوییم نیم میلیون هکتار گندم کشت شود، این نیم میلیون الان یک میلیون است می خواهد بشود نیم یا الان صد هزار هکتار است می خواهد بشود نیم میلیون هکتار ؟ این آمار و اطلاعات وجود ندارد از فناوری های نو و جدید هم استفاده نکردیم و واهمه و ترسی از این فناوری های نو داشتیم و به سمتش هم نرفتیم . جسته گریخته ممکن است مجموعه هایی باشند که دارند کارهایی انجام می دهند و کارهای بسیار خوبی هم است ولی از این مجموعه ها حمایت درستی نشده است خود وزارتخانه به آن صورت شاید عزمی نداشته برای این که این کار را انجام دهد ، باید به این سمت برویم که برای اجرای الگوی کشت و برای این که موضوعاتی که در حوزه کشاورزی داریم این ها را برطرف کنیم حتما باید برویم سراغ سامانه های هوشمندی که در حوزه کشاورزی داریم مثلا شما اطلاعات ماهواره ای که امروزه می شود از این مجموعه ها به دست آورد از این اطلاعات ماهواره ای برای سطح پوشش سبزی که در کشور داریم براساس حتی آن اطلاعاتی که وجود دارد محصول به محصول را می توانیم با همان اطلاعاتی که است جدا کنیم این ها را باید برویم به سمتش هم در حوزه بیمه و هم در حوزه حمایت هایمان می توانیم از این مجموعه ها استفاده کنیم در الگوی کشت هم به همین صورت که این اتفاق خوب رقم بخورد ما در این چهل سال در این حوزه شاید باید زودتر از این ها اقدام می کردیم ولی باز هم هرچه زودتر اقدام کنیم به نفع مجموعه کشور خواهد بود .

سوال : خیلی فاصله داریم با کشاورزی هوشمند و یک اتفاقی که ما را امیدوار می کند این است که این مسیر را خیلی سریع هم می شود طی کرد و این گونه نیست که بگوییم چون ۲۰ سال فاصله داشتیم حتما باید ۲۰ سال هم زمان بگذاریم تا در واقع دست پیدا کنیم به آن چه که در دنیا دارد اتفاق می افتد.

عباسی : اگر ما اعتماد کنیم به مجموعه های دانش بنیانی که داریم و ظرفیت هایی که است مطمئنا در کوتاه ترین زمان به آن می رسیم .

سوال : متاسفانه شکل نگرفته این اعتماد ، یعنی ما خیلی از شرکت های دانش بنیان را می بینیم و می شنویم اخباری را که طراحی سامانه های هوشمند پایش و مشاوره مزارع کشاورزی را انجام دادند ولی اتصال صورت نگرفته و آن اعتماد شکل نگرفته است در مورد آمار که واقعا وضعیت خوبی را ما شاهد نیستیم در حوزه کشاورزی من خودم باید بگویم که خیلی از آمارها را از منابع خارجی سعی می کنم استخراج کنم و در رابطه با آن ها اظهارنظری را از کارشناسان بشنوم ، من در مورد تولید محصول کشاورزی که در داخل دارد انجام می شود آماری را هفته گذشته چک می کردم همان آماری که در سال ۲۰۲۰ عنوان شده بود توسط یکی از مراکز ما ، همان آمار را فقط ۲۰۲۰ را کرده بود ۲۰۲۲ حتی یک رقم را هم تغییر نداده بود و همان آمار را عنوان کرده بود، خیلی از محصولات کشاورزی را ما از گمرک میزان تولیدش را حدس می زنیم و برآورد داریم و این ها اتفاق خوبی نیست چرا که همین آمارها می تواند در سامانه های هوشمند به شدت تاثیرگذار باشد . امیدوارم که تذکرات لازم داده شود برای این که ما آمار جامعی را حداقل آمار به نسبت نزدیک به واقعیت را در حوزه کشاورزی شاهد باشیم و بتوانیم از آن ها در توسعه سامانه های هوشمند پایش محصولات کشاورزی بیشتر استفاده کنیم .

عباسی : ما وقتی عملکرد می خواهیم بدهیم برای افراد مختلف چون این جا واقعا یک حالت مبهمی وجود دارد این جا سوء استفاده هایی هم می شود ما دولت هایی را داشتیم که بعد از این که دولت تمام شده اعلام کردند ما ۱۳۰ میلیون تن تولید محصول کشاورزی داشتیم ولی دولت بعد که آمده اعلام کرده که این تولید ۹۰ میلیون تن بیشتر نیست یعنی حدود ۴۰ میلیون تن تفاوت چطور می خواهیم دولت را و آن وزیر را ارزیابی کنیم ما اگر این را نداشته باشیم اصلا هیچ ارزیابی نمی توانیم داشته باشیم .

مجری: امیدواریم این مشکلات برطرف شود .