سرانه هر ایرانی از جنگل، یک چهارم سرانه جهانی

وسعت رویشگاه‌های جنگلی ایران حدود ۱۲ میلیون هکتار و سرانه هر ایرانی از جنگل، کمتر از ۲ دهم هکتار است.

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز بیست و یکم مارس برابر با یکم فروردین را در سال ۲۰۱۲ به عنوان روز جهانی جنگل اعلام کرد.

مراسم روز جهانی جنگل امسال با عنوان "جنگل‌های سالم برای مردم سالم" نامگذاری شد تا فعالیت‌های آگاهی بخشی مربوط به صیانت و توسعه پایدار جنگل‌ها و درختان را سامان‌دهی کنند.

سهم هر ایرانی از جنگل، کمتر از یک چهارم متوسط سهم هر شهروند در کره زمین است. بر اساس آخرین آمار موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، وسعت رویشگاه‌های جنگلی ایران حدود ۱۲ میلیون هکتار و سرانه هر ایرانی از جنگل، کمتر از ۲ دهم هکتار است که یک چهارم سرانه جهانی می‌شود، در صورتی که میانگین سرانه هر شهروند در کره زمین هشت دهم هکتار جنگل است. بنابراین باید توجه به حفظ رویشگاه‌های جنگلی، چهار برابر توجه جهانی باشد.

جنگل‌های شمال ایران حدود ۲ میلیون هکتار مساحت دارد که با قدمتی بیش از ۵۰ میلیون سال، یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان است. در جنگل‌های شمال که به "جنگل‌های هیرکانی" معروف است بیش از ۸۰ گونه درختی و درختچه‌ایی وجود دارد.

به گفته فعالان محیط زیست، مردم باید بدانند کاشت درخت در مناسبت‌هایی مانند روز درختکاری در اطراف شهر‌ها به هیچ وجه نمی‌تواند ضامن ریه‌های طبیعی جنگل برای تولید اکسیژن در مناطق شمالی، غربی، شرقی و جنوبی کشور باشد و باید با هم و در کنار هم به فکر حفاظت از این دستگاه بزرگ اکسیژن‌ساز باشیم.

کامران پورمقدم رئیس شورای عالی جنگل، سطح جنگل‌های کشور را ۱۴.۳ میلیون هکتار اعلام کرد و گفت: این جنگل‌ها که از تنوع زیستی بسیار بالایی برخوردار هستند، در پنج ناحیه رویشی کشور پراکنده اند.

نقی شعبانیان معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور می‌گوید:

۵۰ درصد جنگل‌های دنیا در ۲ قرن اخیر کاهش یافته است
باید در کنار حفاظت از جنگل‌ها و منابع طبیعی، کاشت درخت را نیز در دستور کار قرار دهیم
طرح کاشت یک میلیارد درخت در راستای طرح جهانی کاشت یک تریلیون درخت تا سال ۲۰۳۰ در دنیاست و قرار است در بازه زمانی چهار ساله یک میلیارد درخت در سراسر کشور کاشته شود.

چند نکته در ارتباط با جنگل‌ها

۱. جنگل‌ها منبع اساسی تامین غذا و تغذیه سالم

تغذیه افزون بر یک میلیارد نفر از مردم جهان به جمع‌آوری و مصرف مواد غذایی موجود در عرصه‌های منابع طبیعی از قبیل گیاهان، میوه‌ها، مغز‌های خوراکی، گوشت و حشرات وابسته است. در بخش های بسیاری از مناطق دورافتاده گرمسیری، تأمین ۶۰ تا ۸۰ درصد پروتئین روزانه از مصرف گوشت شکار است.

۲. جنگل‌ها به مثابه داروخانه‌های طبیعی

حدود پنجاه هزار گونه گیاهی که بسیاری از آن‌ها در جنگل‌ها رشد می‌کنند، دارای ارزش دارویی هستند. جوامع محلی از دارو‌های بدست آمده از گونه‌های جنگلی برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها استفاده می‌کنند. بسیاری از دارو‌های پزشکی نیز نظیر دارو‌های درمان سرطان از گل پریوش (Madagascar Periwinkle) و داروی درمان بیماری مالاریا- کنین گرفته شده از درخت گنه گنه (Cinchona tree) از مشتقات گونه‌های جنگلی هستند.

۳. ایمنی در برابر بیماری‌ها با جنگل‌های سالم

جنگل‌ها به طور سنتی به عنوان یک مانع طبیعی در انتقال و سرایت بیماری‌ها میان حیوانات و انسان‌ها بوده‌اند، اما با تداوم روند جنگل‌زدایی، خطر سرایت بیماری‌ها از حیوانات به انسان‌ها سیر صعودی به خود گرفته است. از سال ۱۹۶۰ میلادی، بیش از ۳۰ درصد از بیماری‌های گزارش شده، به تغییر کاربری اراضی جنگلی و معضل جنگل زدایی مریوط می‌شود.

۴. بهبود سلامت روانی و جسمانی ما با جنگل‌ها

گذراندن اوقات فراغت و حضور در جنگل‌ها منجر به بروز افزایش احساسات مثبت و کاهش میزان استرس، سطح فشار خون، افسردگی، خستگی مفرط، اضطراب و تنش شده و با بازگشت نیروی جوانی منجر به بازسازی وضعیت فیزیولوژیکی و روانی فرد می‎گردد. درختان موجود در محیط‌های شهری نیز گاز‌های آلاینده ناشی از ترافیک و صنایع را جذب نموده، ذرات ریز از قبیل گرد و غبار، آلودگی و دود را تصفیه کرده و نقش تاثیرگذاری را در ایمن سازی جمعیت شهری در رویا‌رویی با بیماری‌های تنفسی ایفاء می‌نمایند.

۵. نقش محوری جنگل‌ها در مقابله با تغییرات اقلیمی

جنگل‌های سالم در کنترل و کاهش میزان گرمایش زمین سهم به سزایی دارند. جنگل‌ها دارای ۶۶۲ میلیارد تن کربن بوده و بخش اعظمی از ذخائر کربن جهان در خاک و پوشش گیاهی نهفته است. این میراث ارزشمند نقش پیچیده‌ای در خنک کردن کره زمین بر عهده داشته و به عنوان مانعی مهم در برابر آسیب‌های جدی حوادث آب و هوایی شدید ناشی از تغییرات اقلیمی محسوب می‌گردند. در همین ارتباط، درختانی که به درستی و با توجه به اصول صحیح در اطراف ساختمان‌ها کاشته می‌شوند، هوا را خنک نموده، نیاز‌های تهویه‌ای را تا ۳۰ درصد کاهش داده و نقش قابل توجهی در صرفه جویی مصرف انرژی ایفاء می‌نمایند.

۶. نیاز جنگل‌ها به یاری ما در برابر تهدیدها

در فاصله سال‌های ۲۰۱۵ لغایت۲۰۲۰ میلادی، به طور میانگین سالانه ده میلیون هکتار از جنگل‌ها بر اثر معضل جنگل زدایی از بین رفته‌اند. در هرسال نیز حشرات جنگلی به ۳۵ میلیون هکتار از جنگل‌ها آسیب می‌رسانند. همچنین در سال ۲۰۱۵ میلادی، وقوع حریق در عرصه‌های منابع طبیعی تقریبا ۹۸ میلیون هکتار از جنگل‌های جهان را از بین برده است. در همین راستا، با اجرای سیاست‌های سازگار با جنگل و افزایش میزان سرمایه‌گذاری در جنگل‌ها، می‌توانیم از سیاره زمین محافظت نموده و سلامت نوع بشر را تضمین نماییم.