فعالیت‌های وزارت نفت، موتور پیشران اقتصاد کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، آقای دکتر فلاحتیان معاون وزیر نفت در برنامه شعار سال رادیو اقتصاد درباره فعالیت های وزرات نفت در ایجاد تراز ریالی و ارزی و منابع مورد نیاز کشور صحبت کرد.

سوال: شاید از ملموس‌ترین حوزه‌ها همین الان بخش عمده از انرژی برقی که زندگی همگان به آن وابسته است، از تلفن همراهی که سیار می‌چرخد و انرژی مان تامین می‌شود تا همین میکروفن و بلندگویی که هست تا اجزای مختلف زندگی یکایک شهروندان تحت تاثیر انرژی است که پایه‌ی اصلی آن صنایع نفت است تا برسیم به محصولات فناوری متعدد، در بیانات رهبری هم البته در اول فروردین ماه در مشهد شنیدیم که پیشرفت‌ها را در حوزه‌ی صنعت نفت و گاز بسیار برشمردند و گفتند کم نیست برای این که بخواهیم این‌ها را در راستای تحقق شعار سال بکار بگیرید. بعد از شنیدن این بیانات، بعنوان یک مقام عالی در یک جایگاه بسیار بسیار مهم و کلیدی صنعت نفت کشور، اقتصاد انرژی مملکت، شما چه دیدگاه و نظری دارید و فکر می‌کنید چگونه می‌تواند صنعت نفت کشور ایفای نقش و مسئولیت کند؟
فلاحتیان: همانطور که همه عزیزان شنونده مطلع هستند، در حال حاضر فعالیت‌هایی که وزارت نفت انجام می‌دهد، نقش بسزایی را در ایجاد تراز ریالی و ارزی و منابع مورد نیاز کشور ایفاد می‌کند و در صورتی که فعالیت‌هایی که این وزارتخانه انجام می‌دهد، موفقیت آمیز باشد بدون شک ما خواهیم توانست موازنه‌ای بین منابع و مصارف کشور ایجاد کنیم و آن اتفاقی که جزو منویات مقام معظم رهبری هم بود که مهار تورم است، به خودی خود در داخل این مجموعه اتفاق خواهد افتاد، چرا که این فعالیت‌ها بعنوان موتور پیشران اقتصاد کشور محسوب می‌شود، چه از نظر استحصال درآمد‌های ارزی و ریالی و چه از نظر تامین حامل‌های انرژی مورد نیاز کشور که اشاره‌ای هم جنابعالی کردید که تاثیر سوخت نیروگاه‌ها برای برقراری و استمرار و پایداری تامین برق کشور چقدر حائز اهمیت است؛ بنابراین اگر ما در حوزه صنعت نفت، گاز، پتروشیمی فعالیت هایمان برنامه ریزی شده باشد و اهدافی را که برایش تصویر کردیم انشاالله تحقق پیدا کند که به فضل الهی تا به حال هم اینچنین بوده است، قطعا می‌توانیم که تاثیر بسزایی را در بهبود وضعیت اقتصاد کشور هم شاهد باشیم.
در سال ۱۴۰۱ زیرساخت‌ها و فعالیت‌های گسترده‌ای در ابعاد مختلف صورت گرفت که کمابیش از رسانه‌ها اطلاع رسانی شده است، موفقیت‌هایی که در حوزه‌ی افزایش صادرات نفت، گاز، میعانات گازی، رخ داد. ساخت پالایشگاه‌ها که مقام معظم رهبری به آن اشاره فرمودند با صد در صد هنر ایرانی و با استفاده از متخصصین ایرانی شکل گرفت و به بهره برداری رسید و فعالیت‌های دیگری که در حوزه‌های مختلف صنعت پتروشیمی و گاز هم به همین ترتیب بوده است.
ما امروز داریم شرایطی را سپری می‌کنیم که مصرف بنزین ما به حدود ۱۴۴ میلیون لیتر در روز رسیده است، اصلا در سال گذشته این مصرف ۸۸ میلیون لیتر بوده است، کشوری اگر زیرساخت مناسب و مدیریت مناسب در صنعت نفت و گازش نباشد اصلا از عهده‌ی این مصرف بر نمی‌آید که در طول یک سال مواجهه با این باشید که چنین جهش رشد مصرفی در کشور اتفاق بیفتد که خودش یک بحث جداگانه‌ای را می‌طلبد که ما حتما نیاز داریم که یک نهضت بهینه سازی مصرف انرژی در کشورمان به راه بیاندازیم تا انشاالله بتوانیم از منابع انرژی مان هم به صورت بهینه‌ای استفاده کنیم.
اما در مجموع آنچه که در حوزه‌ی وزارت نفت برنامه ریزی شده است این است که ما بتوانیم در جهت تحقق شعار سال چه در زمینه مهار تورم، چه در زمینه رشد تولید بتوانیم رقم‌ها و اهدافی را تحقق ببخشیم که کمک بکند به کنترل تورم در کشور و ایجاد ثبات اقتصادی در اقتصاد کلان کشور و همچنین شاهد رشد تولید باشیم.
سوال: شاید به زعم بسیاری در حوزه‌ی مدیریتی نیاز‌های امروز مدیران را فروش نفت، واریز آن به خزانه و مصرف و تبدیل کردنش به ریال خیلی خوشایند باشد که می‌توانیم که امروز و فردا و ماه و سال را با این درآمد‌ها اداره بکنیم، ولی آنچه که مطلوب امروز و فردای کشور است حفظ این منابع بخاطر ارزش‌های ظاهری و باطنی آن‌ها هست و ارزش افزوده بسیار بالایی که می‌تواند با تکیه بر دانش و فناوری ایجاد کند. ما به این سمت حرکت کردیم پتروپالایش‌ها نمونه‌ای از این موضوع است یا فرآورده‌های پتروشیمی که در صنایع وابسته پیشتر هم با هم صحبت کردیم، چقدر کشور فاصله دارد با نقطه‌ای که بتواند بخش عمده‌ای از فروش نفت خامش را کاهش بدهد و این را تبدیل کند به فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا و حالا به همان خریداران بتواند کالای با ارزش افزوده‌ی افزون تری را بفروشد؟
فلاحتیان: یکی از عارضه‌ها و مسائلی که کشور ما به آن مبتلا هست و جزو مطالبات مقام معظم رهبری هم در سنوات گذشته هم بوده این است که ما بایستی کوشش کنیم در حوزه‌ی اقتصاد کلان مان که وابستگی مان را به منابع حاصل از صادرات نفت و گاز و پتروشیمی کاهش بدهیم و برویم به سمت زنجیره‌ی ارزش و این‌ها را ارزش افزوده‌ی بیشتری از آن حاصل بکنیم.
سوال: بزعم شما این نسبت مستقیمی با شعار سال دارد در مهار تورم و رشد تولید؟
فلاحتیان: بله، یکی از موضوعاتی که دغدغه‌ی ایشان هم بوده و دغدغه‌ی همه مسئولین اقتصادی کشور و دولت هم هست این است که ایده آل این است که ما منابع صادراتی مان را که حاصل می‌شود، منابع ارزی مان را بدهیم به صندوق توسعه ملی و آن‌ها بتوانند تسهیلات به بخش غیردولتی بدهند و ما بتوانیم زیرساخت‌های کشور را از آن طریق بهبود ببخشیم و از آن مسیر شاهد افزایش تولید منطقی باشیم، بنابراین هر چه که ما بتوانیم در اقتصاد مان وابستگی به نفت و گاز را برای هزینه‌های جاری مان کاهش بدهیم، آن منابع می‌تواند تولید ثروت بکند و ایجاد ارزش افزوده‌ی مضاعفی را در کشور در بر داشته باشد.
در عین حال مطلبی که شما اشاره فرمودید ما در حال حاضر، بخش زیادی از منابع نفت مان را و یا گازمان را صادر می‌کنیم به صورت خام، و ایده آل این است که این نفت خام بیاید در پتروپالایشگاه‌ها، البته بخشی از آن بایستی تبدیل به فرآورده‌های مورد نیاز کشور باشد، بخشی از فرآورده‌ها صادر شود و عمده اش بایستی بیش از هفتاد درصد آن تبدیل به زنجیره‌ی ارزش بشود و به محصولات پتروشیمی و محصولات شیمیایی دیگر تبدیل شود، اگر این اتفاق بیفتد به جای این که شما نفت را به ازای هر بشکه ۸۰ دلار بفروشید و یا گاز را مثلا هر متر مکعب ۴۰ سنت بفروشید می‌توانید تا چندین برابر این خلق ثروت بکنید از مسیر تکمیل زنجیره ارزش.
وقتی تکمیل زنجیره ارزش اتفاق بیفتد درآمد‌های کشور به صورت کلی چندین برابر نسبت به وضعیت فعلی خواهد شد، ما یکی از مسائلی که الان منجر به ایجاد تورم در کشورمان شده یا می‌شود، در دولت‌های مختلف، عمده اش عدم موازنه‌ی بین منابع و مصارف ما است یعنی اگر شما بتوانیم ارز را آنقدر داشته باشید در سبد ارزی کشور که نه تنها پاسخگوی نیاز کل کشور باشد که بلکه زیادتر هم داشته باشید که بتوانید با آن سرمایه گذاری‌هایی در زیرساخت‌های کشور انجام بدهید و یا نرخ تسهیل ارز را می‌توانید کنترل کنید که طبیعتا آن هم رشد نقدینگی می‌تواند تاثیر بگذارد و در کل شما اگر که هر چه بیشتر بتوانید تولید ثروت بکنید طبیعتا نرخ رشد تورم هم کاهش پیدا می‌کند و گردش اقتصادی روان‌تر به کار گرفته خواهد شد، ولی در مجموع آنچه که به وزارت نفت و فعالیت‌های مربوط به صنعت نفت و گاز و پتروشیمی و نقش این فعالیت‌ها در اقتصاد کشور دارد، این است که این وزارتخانه وظیفه بسیار خطیر و با اهمیتی را در اقتصاد ملی کشور دارد و در همین راستا هم برای سال ۱۴۰۲ ما برنامه ریزی‌هایی کردیم که اگر که اقتضای این برنامه باشد من اشاراتی را در ادامه صحبتم خواهم گفت.
سوال: بد نیست از باب یادآوری و می‌دانم شنوندگان مختلفی دارند الان به ما گوش می‌کنند با این که یک روز تعطیل در ایران است، اما فوق العاده این موضوع مهم است که چقدر برنامه ریزی‌هایی که الان تحت مدیریت جنابعالی و صد‌ها مدیر دیگر در بخش وزارت نفت و انرژی کشور دارد الان صورت می‌گیرد، مستقیما مربوط می‌شود به حوزه‌ی شعار امسال یعنی می‌توانیم الان آن‌ها را متوجه باشیم که در مهار تورم نقش کلیدی دارند می‌توانیم این‌ها را برجسته‌تر کنیم و در رشد تولید در همه صنایع و خود صنایع نفت می‌توانند مهم تلقی شوند و اولویت‌های بالاتری پیدا کند می‌توانید تعدادی از این‌ها را برشمرید؟
فلاحتیان: به دو بخش من می‌توانم در این زمینه اشاراتی داشته باشم، یکی در حوزه‌ی بحث مهار تورم و نقش وزارت نفت در این عرصه هست، که اشاره کردم که ما هر چه که بتوانیم صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص گاز صادراتی و همین طور انواع محصولات پتروشیمی را افزایش بدهیم، به صورت کلی درآمد ارزی قابل توجه و بیشتری خواهیم داشت و طبیعتا وقتی ما موازنه‌ی تراز ارزی مان مثبت باشد به صورت کلی دولت با کسر بودجه مواجه نخواهد شد و اگر دولت با کسر بودجه مواجه نباشد طبیعتا مهار تورم هم به راحتی قابل انجام است؛ بنابراین در این راستا ما برنامه ریزی کردیم که اهدافی را که مجلس شورای اسلامی در قالب بودجه ۱۴۰۲ برای ما ترسیم کرده که ارقام مشخصی هم هست که مثلا فرض کنید که ما بایستی متوسط یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز صادرات نفت و میعانات گازی برنامه ریزی شده است که ما انجام بدهیم، در بخش پتروشیمی هم برنامه ریزی شده است که چه مقدار ما باید صادرات داشته باشیم، چه مقدار منابع ارزی حاصل بکنیم همین طور در بخش صادرات گاز و انواع فرآورده‌های نفتی.
سوال: این پتروشیمی، گاز و انواع فرآورده‌های نفتی غیر از آن یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه است؟
فلاحتیان: بله، ما منابع ارزی و ریالی مان که حاصل می‌شود، بخشی از آن بر می‌گردد به نفت، نفت خام و میعانات گازی و خالص گاز صادراتی که آن در تبصره یک قانون بودجه هست، یک قسمتی از آن که در تبصره ۱۴ قرار می‌گیرد و منابع مورد نیاز برای خود بخش انرژی و همین طور در ارتباط با تامین مایحتاج عمومی، یارانه‌ها، معیشت، کالابرگ‌ها و خدمات دیگری که دولت بایستی عرضه کند که در آن راستا هم ۶۵۹ همت منابع پیش بینی شده در تبصره ۱۴، و در تبصره یک هم بیش از ۶۰۰ همت؛ بنابراین ما در اقتصاد کلان مان بیش از ۱۲۰۰ همت بایستی درآمد ایجاد کنیم و در اختیار دولت قرار بدهیم تا انشاالله دولت بر اساس برنامه‌ای که مجلس شورای اسلامی تصویب کرده اموراتش را بگذراند؛ بنابراین در قسمت مهار تورم فعالیت‌هایی که وزارت نفت بایستی انجام بدهد، این است که بر اساس مفاد بودجه و چه بسا بیشتر از ارقام بودجه تلاش کند که منابع ارزی و ریالی برای کشور حاصل بکند.
اما در بخش دوم مطلب که رشد تولید است، طبیعتا این اتفاقی که بایستی بیفتد در حوزه صادرات، بر می‌گردد به تولید؛ یعنی شما بایستی نه تنها تولید نفت کنونی را حفظ کنید که بسیار کار دشواری است، کار پیچیده‌ای است بلکه بایستی هم تولید نفت اضافه شود و هم تولید گاز و هم تولید انواع محصولات پتروشیمی.
در همین راستا هم اگر برنامه شما اقتضا کند من اشاراتی را بکنم که برنامه ریزی کردیم برای افزایش تولید نفت و گاز و پتروشیمی اشاره‌ای به آن مطالب هم خواهم کرد.
من خیلی کوتاه به اهم اقداماتی که در حوزه افزایش تولید نفت و گاز هست اشاراتی به آن بکنم، ما در سال جاری انشاالله توسعه میادین سپهر و جفیر را در دستور کار داریم، بهره برداری از فاز نخست ان جی ال ۳۲۰۰ اتفاق خواهد افتاد، بهره برداری از طرح‌های نگهداشت تولید نفت گاز مناطق مرکزی ایران رقم خواهد خورد، شامل میادین دانا، نفت شهر، سعادت آباد و میدان کبود، میدان نرگس و میدان لالی و آسماری، فاز یازده پارس جنوبی انشاالله بعنوان آخرین فاز به بهره برداری خواهد رسید، بهره برداری اولیه از تاسیسات فراوش میدان آزادگان را شاهد خواهیم بود، بهره برداری از طرح میدان نفتی خشت را شاهدش خواهیم بود انشاالله در سال جدید ما خط لوله‌ی ایرانشهر به کنارک و چاه بهار را در منطقه ماکاران افتتاح خواهیم کرد، در سال جدید انشاالله بهره برداری از خط لوله گاز لوله میناب سیریک جاسک را شاهد خواهیم بود بهره برداری از طرح‌های پالایشی را مثل پالایشگاه اصفهان را که ۱۶ میلیون لیتر نفت گاز یورو انشاالله تولید خواهد کرد و بزودی شاهد آن خواهیم بود، افتتاح پالایشگاه میعانات گازی آدیش جنوبی را امسال خواهیم داشت، افتتاح خط لوله فرآورده بندرعباس - سیرجان- رفسنجان را امسال شاهد خواهیم بود و در حوزه پتروشیمی هم انشاالله پتروشیمی گچساران امسال به بهره برداری خواهد رسید پتروشیمی آمونیاک هنگام به بهره برداری خواهد رسید پتروشیمی انرژی در اردبیل و همین طور پتروشیمی آرین متانول عسلویه طرح‌هایی است که انشاالله مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.