حفاظت از پلنگ ایرانی در قزوین؛ الگویی از همزیستی انسان و طبیعت

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، سیداسدالله هاشمی با اشاره به تصاویر مستند دوربین‌های تله‌ای توضیح داد: تاکنون سه قلاده پلنگ با ویژگی‌های ظاهری متمایز در مناطق کوهستانی قزوین ثبت شده‌اند. این یافته‌ها تأییدکننده سلامت نسبی زیستگاه‌ها و اهمیت اکولوژیکی کریدور حیاتی البرز مرکزی است.

 

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان از اجرای طرح شناسنامه‌دار کردن پلنگ‌های قزوین خبر داد و گفت: هدف از این طرح، تشکیل پایگاه داده‌ای دقیق از ویژگی‌های هر پلنگ، از جمله الگوی خال‌ها، رفتار حرکتی و محدوده قلمرو آنهاست؛ اقدامی که مبنای برنامه‌ریزی‌های حفاظتی آینده و تصمیم‌گیری‌های علمی‌تر خواهد بود.

 

او با تأکید بر لزوم تحول در شیوه‌های سنتی حفاظت افزود: صرف رصد و ثبت حضور گونه‌ها پاسخگوی تهدیدات نوین نیست؛ بنابراین استراتژی جدید استان بر پایه تعامل انسانی–حیاتی و مشارکت جوامع محلی بنا شده است.

 

هاشمی علت اصلی تعارض انسان و حیات وحش را نبود آگاهی نسبت به نقش اکولوژیک گونه‌های کلیدی عنوان کرد و گفت: پلنگ ایرانی نه‌تنها نماد زیبایی طبیعت، بلکه شاخص سلامت اکوسیستم است؛ حضور آن یعنی توازن در زنجیره طبیعی.

 

او افزود: مشاهده زنده‌ی پلنگ در زیستگاه، لحظه‌ای از امید و تعهد برای محیط‌بانان و مردم بومی است.

 

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مهم‌ترین چالش مناطق پیرامونی را ترس و خسارات دام‌ها دانست و گفت: در گذشته، دیرکرد در پرداخت خسارت موجب واکنش‌های انتقام‌جویانه و شکار غیرقانونی پلنگ‌ها می‌شد. اما در رویکرد جدید، جبران خسارت به محور تعامل و ضامن مشارکت پایدار جوامع محلی تبدیل شده است.

 

هاشمی همچنین از برنامه‌های آموزشی گسترده خبر داد و افزود: استفاده از ظرفیت مدارس، رسانه‌های محلی و تولید محتوای بومی برای آموزش نسل آینده، در اولویت قرار دارد. هدف این است که حفاظت از پلنگ ایرانی به یک ارزش فرهنگی–اجتماعی میان مردم تبدیل شود، نه صرفاً وظیفه‌ای دولتی.

 

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان با اشاره به یافته‌های امیدوارکننده اخیر گفت: پایش‌های انجام‌شده پنجره‌ای از امید در کریدور البرز مرکزی گشوده است، اما این بقا شکننده است. سلامت اکوسیستم قزوین به پویایی پلنگ وابسته است و همکاری صمیمانه روستاییان مهم‌ترین زیرساخت حفاظتی ما محسوب می‌شود.

 

او ابراز امیدواری کرد با تداوم رویکرد سه‌محوری شامل مشارکت جوامع محلی، جبران هوشمند خسارات و شناسنامه‌دار کردن پلنگ‌ها، قزوین به نماد همزیستی موفق انسان و طبیعت در ایران تبدیل شود.