آیا عربستان می تواند جای ناتو را برای ترکیه پر کند ؟!!!

وزیران امور خارجه عربستان سعودی و ترکیه در حالی از ضرورت حمله زمینی به سوریه و زمینهسازی برای اجرای این اقدام سخن می گویند که به نظر می رسد محور ریاض ، آنکارا  در صورت عملی کردن اقدام خود به تنهایی قادر به تغییر وضعیت میدانی به نفع گروههای تروریستی نخواهند بود و تلاش این محور  برای کشاندن ناتو به درگیری ها هم با توجه به پیامدهای خطرناک آن با شکست روبرو خواهد شد .

عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان می گوید در صورت شکست روند سیاسی سوریه ، بشار اسد باید به زور برداشته شود و بر آمادگی ریاض برای  اعزام نیروی زمینی به سوریه تحت چارچوب نیروهای ائتلاف تاکید می کند وزیر خارجه ترکیه هم گفته است کشورش به همراه عربستان سعودی قصد دارند در سوریه دست به عملیات نظامی بزنند . مولود چاوش اوغلو افزوده است پایگاه های هوایی ترکیه به روی همه کشورهایی که مایلند برای مبارزه با گروه داعش هواپیما اعزام کنند ، باز است. ریاض هم تائید کرده است تعدادی از جنگنده‌های خود را به ترکیه می‌فرستد تا از پایگاه اینجرلیک،  در خداعشاک سوریه عملیات  اجرا کنند.

هر چند دو کشور تاکید کرده اند که مداخله آنان در سوریه با هدف حمله به مواضع گروه تروریستی داعش است اما واقعیت این است که مبارزه با داعش سرپوشی است تا این دو کشور با مداخله مستقیم معادله میدانی و سیاسی سوریه را که در هفته های اخیر با پیشروی های ارتش سوریه  وپشتیبانی هوایی روسیه به نفع دولت بشار اسد تغییر کرده است موازنه کنند . بطوریکه  احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه روز یکشنبه بر حمایت کشورش از گروههای مسلح مخالف رژیم سوریه در استان حلب تاکید کرد،  

صلاح الدین دمیرتاش رئیس حزب کُردی دموکراتیک خلقهای (اچ دی پی ) ترکیه  هم با اشاره به این واقعیت گفت  هدف ائتلاف ترکیه- عربستان نجات شبکه های تروریستی داعش و جبهه النصره از سرنوشت محتوم خود در سوریه و عراق است.

از سویی اگر محور ریاض /آنکارا در گفته خود مبنی بر مبارزه با داعش جدی هستند که دیگر نیازی به تشکیل ائتلاف جدیدی نیست این دو کشور پیش از این در ائتلاف امریکایی که با ادعای مبارزه با داعش حدود یک سال و نیم پیش تشکیل شد حضور داشته اند . 

با این حال به نظر می رسد محور ریاض /آنکارا در صورت مداخله مستقیم نظامی در سوریه همانطور که در طول پنج سال گذشته توفیق نداشته اند در این مرحله نیز نخواهند توانست هدف اصلی خود یعنی براندازی دولت قانونی 

بشار اسد را محقق سازند ، چرا که هم دولت سوریه وعده داده است به تجاوز احتمالی به شدت پاسخ خواهد داد 

و هم روسیه در مورد تبعات مداخله نظامی هشدارهای لازم را داده است   .

دمیتری مدودوف نخست وزیر روسیه با تاکید بر اینکه بشار اسد تنها قدرت قانونی در سوریه است بر حمایت مسکو از وی تاکید کرده  و هشدار داده است ، اقدام احتمالی محور ریاض / آنکارا  در سوریه به جنگی تمام عیار تبدیل خواهد شد. وشاید نگرانی از عکس العمل شدید دولت سوریه و هم پیمانانش این محور را بر آن داشته است با تمهیداتی پای ناتو را به جنگ بکشانند .

ارسال جنگنده های عربستان به پایگاه اینجرلیک ترکیه  که در اختیار امریکاست می تواند بخشی از این تمهیدات باشد . احتمالا محور ریاض ، انکارا تصور می کند که اگر عملیات هوایی عربستان وترکیه در خاک سوریه با پدافند سامانه موشکی اس 400 به سرنگون شدن هواپیماهای مهاجم منجرشد زمینه برای دخالت ناتو در سوریه مهیا خواهد شد و پس از آن می توان وارد مرحله بعدی یعنی گسیل نیروی زمینی مبادرت کرد اما با توجه به برخی نشانه ها بعید است که ناتو بخواهد در این قضیه دخالت نماید .

1 / برای غرب اکنون هدف اصلی از بین بردن داعش است در حالیکه برای محور ریاض / انکارا  اولویت اول سرنگون کردن دولت قانونی بشار اسد است 2 / اگر ناتو قصد داشت در سوریه دخالت کند ، امریکا وآلمان سامانه های پدافند موشکی موسوم به پاتریوت را از خاک ترکیه خارج نمی کردند .

آلمان و آمریکا که در آغاز سال 2013، جهت مقابله با حملات احتمالی به ترکیه تصمیم به استقرار موشکهای پاتریوت دراین کشور  گرفته بودند، مدت زمان استقرار موشکهای پاتریوت را که در چارچوب پیمان دفاعی ناتو در ترکیه مستقر کرده بودند، تمدید نکردند. که این مسئله خود ناشی از نگرش و مواضع متفاوت ترکیه و دنیای غرب در قبال مساله سوریه است .

3/ غربی ها با ارزیابی منطقی از پیامدهای مداخله در سوریه به عواقب گسترده شدن دامنه جنگ ، سرریز شدن موج جدید آوارگان و مسایلی از این دست می اندیشند 4/ استقبال امریکا از مداخله نظامی عربستان برای محک زدن جدی بودن ریاض در مبارزه با داعش است و اگر واقعا هدف ریاض مبارزه جدی با این پدیده باشد باید منتظر فعال شدن هسته های خاموش این گروه در داخل خاک عربستان بود .

----------------------

بررسی  و تحلیل /  رضا  محمدمراد