احتمال میانجیگیری روسیه برای ارتباط میان دمشق و واشنگتن

رائد جبر در یادداشت خود در الحیات با اشاره به احتمال دیدار و گپ کوتاه میان ولادیمیر پوتین و باراک اوباما در حاشیه نشست گروه بیست در چین، خاطرنشان کرد بعید به نظر می رسد این تبادل آرای سریع به ایجاد روزنه ای در مساله سوریه منتهی شود.

از سوی دیگر کرملین لیست بلندی از دیدارهای دوجانبه ای که پوتین در روزهای یکشنبه و دوشنبه پیش رو دارد منتشر کرد که شامل دیدار با رئیس جمهور چین، فرانسه، آلمان، انگلیس، ترکیه، آرژانیتن و چند کشور دیگر می شود. 

در میان کشورهای منطقه نیز پوتین دو دیدار مهم با محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین

ولیعهد عربستان و نیز دیداری با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر خواهد داشت.

برنامه فشرده دو رئیس جمهور آمریکا و روسیه اجازه اختصاص فرصت کافی برای گفت و گوی جدی درباره سوریه و اوکراین و روابط دوجانبه و امنیت جهانی و پرونده های بسیار دیگر را نخواهد داد.

شاید هم عدم گفتگو ها نتیجه تیرگی روابط میان آنهاست که قبلا بروز کرده بود. البته این طور به نظر می رسد که پوتین تمایلی برای نزدیک شدن به دولتی که چند صباحی از عمر آن باقی مانده است،  ندارد و اوباما هم در این روزهای آخر اقامت در کاخ سفید علاقه ای به گشودن پرونده های پر چالش ندارد.

بر اساس همین موضوعات، انتظار دیدار بین دو رئیس جمهور در نشست گروه بیست مخصوصا درباره سوریه بعید به نظر می رسد و در بهترین شرایط منابع روسی از احتمال تحقق پیشرفت در مسایلی مانند توافق بر سر آتش بس مجدد و محدود و اقداماتی برای بهبود شرایط انتقال کمک های انسانی و افزایش هماهنگی و تبادل اطلاعات خبر می دهند، ولی گفتگو درباره عملیات نظامی مشترک یا توافق برای احیای فرایند سیاسی بسیار بعید به نظر می رسد.

اما در این میان فئودور لوکیانوف، رئیس شورای سیاست خارجی و دفاع روسیه، خاطرنشان کرد ممکن است مسکو نقش میانجی را برای ارتباط میان واشنگتن و دمشق بازی کند که این امر برای هر دو طرف مفید خواهد بود.

هم برای مسکو که بر تثبیت مشروعیت دولت سوریه اصرار دارد و هم برای واشنگتن چون اوباما نمی خواهد قبل از پایان دوران ریاست جمهوری اش، برگ های برنده بیشتری برای جانشین خود باقی بگذارد.

از نظر او آمریکا برای همکاری با سوری ها آماده است به شرط آن که از موضعی که نسبت به بشار اسد اعلام کرده عقب نشینی نکند.

از این رو ضرورت ایجاب می کند به یک راه حل میانه برسند که ممکن است شبیه اقدام ترکیه باشد که عملیات نظامی خود در شمال را توسط روسیه به دمشق ابلاغ کرد.

لوکیانوف می گوید: «در سایه نبود اعتماد بین روسیه و غرب، توافق روی یک عملیات نظامی مشترک امری غیر واقعی است اما می توان مناطق مسئولیت را تقسیم کرد».

وی خاطرنشان می کند اصطلاح هماهنگی عملیات در حال حاضر به معنای این است که هر یک از طرفین از اقدامات طرف دیگر باخبر باشد اما نمی توان از فرماندهی مشترک سخنی به میان آورد. همچنین می توان به تبادل اطلاعات حتی به صورت محدود پرداخت ولی صحبت از راهبرد مشترک نوعی خیال پردازی است.