افزایش احتمال اشغال نظامی قطر از سوی عربستان و امارات

در حالیکه تصور می شد بحران ناشی از تهدیدات غافلگیرانه عربستان و امارات علیه قطر روبه کاهش گذاشته است اما با اعلام شروط 13 گانه توام با ضرب الاجل 10 روزه برای پذیرش این شروط از سوی عربستان و امارات به نظر می رسد این بحران در طی چند روز آینده و با نزدیک شدن به مهلت زمانی تعیین شده تشدید شده و چه بسا به جنگ نیز منتهی شود. دستکم دو دلیل برای این نگرانی وجود دارد: 

نخست اینکه این شروط بلافاصله بعد از آن اعلام شد که محمد بن سلمان وزیر دفاع 31 ساله عربستان آخرین مرحله کودتای خزنده خود را علیه محمد بن نایف وزیر کشور و عموزاده خود به سرانجام رساند و خود را به کرسی پادشاهی نزدیک کرد و با کنارزدن پدر بیمار خود می تواند هر آن بر کرسی پادشاهی تکیه زند. اما او برای اینکار با موانعی روبروست و جدا از اینکه در مراسم بیعت که به زور سرنیزه صورت گرفت درگیری پیش آمد خبرهای دریافتی نیز از بازداشت خانگی محمد بن نایف حکایت دارد که همگی ازمقاومت هایی حکایت دارد که سر راه تصاحب قدرت از سوی محمد بن سلمان صورت می گیرد و در چنین شرایطی در صورتی که وی بتواند به جنگی جدید دست بزند (همچنانکه در اولین مرحله از تصاحب قدرت به جنگ علیه یمن دست زد)شاید بتواند اذهان عمومی را به خارج منحرف  و از فضای آن برای تثبیت موقعیت جدید خود استفاده کند.     

اما دلیل دومی که در این زمینه می توان مطرح کرد این است که مطالبات عربستان و امارات از قطر به قدری گسترده است که اگر بپذیرد استقلال و حاکمیت خود را از دست خواهد داد و تحت سلطه و قیمومیت آنها در خواهد آمد. برای مثال شبکه الجزیره همه چیز قطر است و بخش عمده ای از قدرت قطر به این شبکه برمی گردد و اگر آن را تعطیل کند قدرت رسانه ای خود را از دست خواهد داد یا اینکه از قطر خواسته شده که به پایگاه نظامی ترکیه خاتمه دهد که باز پذیرش آن در شرایطی که این کشور در معرض هجوم احتمالی عربستان قرار دارد و از طرف دیگر اطمینانی نیز به دولت ترامپ ندارد غیرممکن به نظر می رسد. در ضمن هر دولتی برای همکاری نظامی با هر کشور دیگر آزاد است و می تواند متناسب با منافع و امنیت ملی خود البته در چارچوب عرف و قوانین بین المللی عمل کند. در واقع کم و کیف مطالبات  درخواستی از قطر به گونه ای است که این کشور نتواند آنها را اجابت و بر آورده سازد تا زمینه برای توسل به زور فراهم شود. به لحاظ نظری نیز عربستان بازی حاصل جمع جبری صفر یا همان بازی برد-باخت را با قطر آغاز کرده است که هیچ جایی برای مصالحه نمی گذارد. 

از آنچه که گفته شد مشخص می شود که خطر تهدید نظامی عربستان و امارات علیه قطر افزایش یافته است وبا نزدیک شدن به مهلت ضرب الاجل 10 روزه تشدید خواهد شد و چه بسا امکان دارد به درگیری و اشغال نظامی قطر نیز منجر شود.

----------------------

احمد کاظم زاده