مهره شانس در نان بهاری

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کرمانشاه.
سیاه چادر‌ها مانند مهره‌های سیاه در دامنه سبز کوه خودنمایی می‌کنند و صدای طبیعت و مرغ و خروس‌ها سمفونی دلنوازی را به گوش می‌رساند. افتاب به وسط آسمان رسیده و دختر جوان ایل همچنان در زیر سیاه چادر مشغول کار است.
رختخواب‌ها را محکم درموج پیچده و نمد‌ها را جاروزده، کتری هم دراجاق وسط سیاه چادر قل قل می‌کند حالا همه چیز برای پذیرایی از مهمانان بهار آماده است.
چنور (از اسامی دخترانه کُردی) لباس‌های رنگارگش را می‌پوشد که هم تحفه هستند و هم لباس عید.
این اخرین بهاری است که دخترجوان درسیاه چادر پدری سپری می‌کند، او قرار است در کوچ بهاره امسال راهی خانه بخت شود.
ساکنان سیاه چادر‌های همسایه با لباس‌های نو کم کم از راه می‌رسند تا رسمی دیرینه را درکنار هم اجرا کنند.
قراراست «پَه پِگ» یا نان بهاری امسال در چادر خانواده چنور آماده شود مردان به گپ و گفت: می‌نشینند و بچه‌ها با خوردن اجیل و نخودچی کشمش سرگرم می‌شوند.
در این میان زنان هم دست بکار شده اند تا با آرد، پیاز خرد شده، نمک وکمی زدچوبه خمیرپه پگ را آماده کنند و مهره‌ای آبی را که در زبان محلی «کوژی» خوانده می‌شود در میان آن پنهان می‌کنند و نان ضخیم را در زیر خاکستر آتش می‌گذارند تاپخته شود.

بوی خوش نان بهاری سیاه چادر را پر کرده و مهمانان بی صبرانه آماده اند تا سهم شان را از نان بهاری بردارند.
«پَه پِگ» درست شده را از زیر خاکستربیرون می‌آورند و برروی سینی می‌گذارند. سینی بزرگ مسی در بین مهمانان می‌گردد و هریک با هیجان سهم خود را برمیدارند به امید آنکه شاید آن قسمت از «په پگ» که مهره آبی در آن پنهان شده، نصیبشان شود.
از میان جمع این دست «چنور» است که بالا می‌رود و مهره آبی را به همه نشان می‌دهد، با شادمانی می‌گوید «کوژی» امسال نصیب من شد!. صدای صلوات در سیاه چادر می‌پیچد و همه با خوشحالی به دختر جوان شادباش می‌گویند و برایش آرزوی خوشبختی می‌کنند.

برق شادی درسیمای «چنور» دیده می‌شود با خوشحالی می‌گوید مهره شانس، برکتی برای آغاز زندگی مشترکش است و نشان شگون و خوش قدمی عروس جوان درخانواده‌ای است که تا چند وقت دیگر عضوی از آن‌ها خواهد شد.

اردشیرکشاورز محقق وکارشناس مردم شناسی می‌گوید: نان بهاری رسمی کهن در بین ۱۴ هزار خانوار عشایری کرمانشاه است که بهانه‌ای برای شادمانی و دورهم بودن آنهاست و آن قسمتی از «په پگ» که مهره آبی در آن پنهان شده نصیب هرفردی شود معتقدند که خیر و برکت آن سال ایل در پیشانی او نوشته شده است.

کشاورز به تزیین سیاه چادر‌ها با منگوله‌های رنگارنگ که از پشم گوسفند بافته شده هم اشاره می‌کند و می‌گوید: زنان ایل درآستانه نوروز با نی و رشته‌هایی از پشم گوسفند دست بافته‌هایی به نام چیغ آماده می‌کنند که مانند دیوار پوش‌های زیبایی سیاه چادر‌ها ر. ا. زینت می‌دهد.
جامعه عشایری کرمانشاه حدود ۳۰ درصد کل دام استان و ۷ درصد کل دام عشایر کشور را دراختیار دارد و سالانه بیش از ۱۰ هزار تن گوشت قرمز روانه بازار می‌کند.
روغن معروف کرمانشاهی از سوغات‌های بیاد ماندنی این کوچ گردان تولید کننده است. سیاه چادر‌های بافته شده از موی بز و چیغ‌های رنگارنگ پشم و نی از دست بافته‌های زنان سخت کوش عشایر کرمانشاه است.
جامعه عشایری استان کرمانشاه شامل ۱۴ ایل با جمعیتی معادل ۷۹ هزار و ۲۰۷ نفراست که در دل دامنه‌های سر سبز کرمانشاه روزگار می‌گذرانند.

 

*گزارشگر: آمنه فرهادی