چرا عربستان تغییر رویکرد نمی دهد؟
رژیم صهيونيستي از گشایش در روابط ایران و عربستان نگران است و شايد تحريک هاي اين رژيم سبب شده تا سعودي ها به جاي استقبال از تنش زدايي در روابط با ايران همچنان عليه تهران مواضع خصمانه اتخاذ نمايند.
جلوی ضرر را از هر جا بگیری منفعت است. معمولا آدم های عاقل بر همین اساس عمل می کنند. دولت ها هم که اگر تابع منافع ملی و رفتار عاقلانه باشند قاعدتا باید بر همین منوال عمل کنند و این رویکرد در رفتار بسیاری از دولت ها مشاهده می شود. اما شاید در این میان عربستان یک استثناء باشد.
مصادیق زیادی در این زمینه وجود دارد. هرکشور جای عربستان می بود و در وضعیت این کشور در جنگ یمن قرار می گرفت حتما تغییر رویکرد می داد وحداقل جلوی ضرر بیشتر را که یک نوع منفعت است می گرفت اما با وجود اینکه چند سال است که نشانه های دقیق از شکست این کشور در جنگ یمن می گذرد اما هیچ تغییر رویکردی از سوی این کشور دیده نشده و حتی این کشور تلاش های سیاسی هم که چه از سوی کشورهای منطقه و چه از سوی سازمان ملل برای حل سیاسی بحران و جنگ یمن بکار گرفته شده به شکست کشانده است .
رویارویی با ایران هم مثال دیگری در این زمینه است. از زمانی که عربستان رویکرد خصمانه با ایران در پیش گرفته و گرفتار ترس و اوهام از ایران شده است سال به سال بر شکست ها و ناکامی های منطقه ای اش افزوده شده و با وجود اینکه ایران بارها دست دوستی و همکاری به سوی این کشور دراز کرده اما پس زده شده و در عین حال از هیچ کوششی برای ضربه زدن به ایران دریغ نکرده است.
حال سوالی که پیش می آید اینکه چه عواملی موجب شده است که عربستان همچنان بر این رویکرد خصمانه اصرار بورزد و هم خودش و هم ديگران را به دردسر بیندازد؟ به نظر می رسد به دو دسته از عوامل داخلی و خارجی می توان اشاره کرد. در داخل محمد بن سلمان که از راه غیرمتعارف و نامشروع قدرت را در کنترل گرفته هم به وجود دشمن خارجی برای فرافکنی بحران داخلی نیاز پیدا کرده است و هم اینکه فکر می کند اگر در رویکردهاي قبلی خود بازنگری کند به عنوان شکست در پرونده وی درج خواهد شد. اما هر چند نمی توان منکر عوامل داخلی شد اما به نظر می رسد مهمترین دلیل و عاملی که از بازنگری نسل تازه به دوران رسیده در عربستان برای بازنگری در سیاست های شکست خورده گذشته جلوگیری می کند فشارهای رژیم صهیونیستی و حامیان راستگرای آن در دولت ترامپ است که در تلاش است هزینه های مقابله با ایران را بر دوش عربستان بیندازد و از آن به عنوان سپری برای خود ایجاد کند.
رژیم صهيونيستي به این واقعیت پی برده است که اگر چنانچه گشایشی در روابط ایران و عربستان صورت گیرد و یا گشایشی در حل بحران یمن ایجاد شود همه فشارهای منطقه ای و بین المللی بر اين رژیم متمرکز خواهد شد . از این رو اين رژیم همواره به بحران هاي منطقه ای به عنوان فرصتی برای ایجاد فضای تنفسی برای خود و همچنین در حاشیه قرار دادن بحران فلسطین استفاده کرده و همواره به این بحران ها دامن زده و از خاموش شدن شعله های آتش در مناطق پیرامونی جلوگیری کرده است.
بر این اساس در صورتی که عربستان و همپیمانان آن شامل امارات و بحرین در رویکردهای گذشته خود بازنگری کنند بی تردید می توانند این فرصت را از این رژیم بگیرند و در عین حال خود را از انواع دام هايی که اين رژیم برای آنها پهن کرده است خلاص کنند.
--------------------------------------------
احمد کاظم زاده