ایران زادگاه ربات جوشکار/ دستی آهنین پرچم ایران را بالا برد

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خوزستان، نقشه تحریم ایران در زمینه‌های مختلف از سال‌ها قبل از سوی دشمنان طراحی و سپس اجرا شد، در واقع هدف از این اقدام‌ها وابسته کردن کشور و جلوگیری از پیشرفت بود، ولی ماجرا‌ها بر وفق مراد بدخواهان پیش نرفت و گویی سد پیشرفت و خودکفایی و استقلال با تحریم‌ها شکسته شد، می‌پرسید چگونه؟ با من در جاده‌ای که به ساخت دستگاهی کاملا وطنی ختم می‌شود همراه شوید.

شنیده بودم که در یکی از واحد‌های هفتگانه صنعت توسعه نیشکر و صنایع جانبی دستگاهی کاملا ایرانی با توان متخصصان بومی ساخته شده است، خبری که مسرت بخش و غرورآفرین بود، شاهکار جوانان خوزستانی که از در بیرونشان کنند، از دیوار وارد می‌شوند، دیوار‌های ظلم تا عرش بالا روند، راهی پیدا خواهند کرد که برای همیشه نام ایران و ایرانی بر سر زبان‌ها باشد.

جاده‌ای که به کشت و صنعت نیشکر دهخدا ختم می‌شد را در پیش گرفتم، از روستا‌ها و اراضی سبز کشاورزی گذشتم، به جایی رسیدم که نی‌ها بلند و استوار خود را به دست باد داده بودند، از میان نی‌های سبز و بلند قامت عبور کردم، منظره‌ای بس بی نظیر بود، بوی شکر را می‌شد از آن‌ها استشمام کرد، کارگران مشغول کار بودند و نیشکر‌ها را از زمین جدا می‌کردند تا به کارخانه عصاره گیری ببرند.

کارخانه عصاره گیری همان بخش از کشت و صنعت دهخدا بود که نی ‌ها را پس از شست و شو به درون آسیابی رها می‌کردند، این بلند قامت‌ها حالا اسیر در آسیاب بودند تا شیره جان نیشکر‌ها را گرفته و شربتی شیرین و خالص دریافت کنند، تجهیزی با کاربردی جالب نظر مرا به خود جلب کرد، دستگاهی که بدون دخالت دست و بدون خاموش کردن آسیاب ها، زخم بر سنگ‌ها می‌انداخت و چهره آن‌ها را خط خطی می‌کرد.

هر چه نگاه می‌کردم، نام و نشان خارجی که نشان دهد این دستگاه از کشور‌های بیگانه خریداری و وارد شده است بر تن آهنین آن نمی‌دیدم، مشخصات آن را از افرادی که در کارخانه مشغول کار بودند پرس و جو کردم، این همان تجهیزی بود که به دست متخصصان توانمند خوزستانی طراحی و ساخته شده و هم اکنون کمر به کار بسته بود.

ربات جوشکار صدایش می‌زدند، نام خانوادگی اش ایرانی، زادگاهش کشت و صنعت دهخدا بود و خالق آن متخصصان خوزستانی بودند، وظیفه اش سختکاری بر سنگ‌های آسیاب‌های عصاره گیری و شعارش ماندگار کردن ایران در لیست کشور‌های تولیدکننده تجهیزات صنعتی است، دستانی توانمند داشت که با اشاره‌ای خش بر تن سنگ‌ها می‌نشاند.

کارایی جالبی داشت، کنجکاو شدم که چرا و چگونه آن را ساخته اند، به همین دلیل راهی موسسه تحقیقات شدم تا مشخصات این ربات جوشکار ایرانی را جویا شوم، اگر شما هم می‌خواهید جزئیات این دستگاه و شاهکار جوانان ایرانی و خوزستانی را بدانید، با من هم قدم شوید.

ربات جوشکار در دست متخصصان بومی متولد شد

مسعود جوینده کار معاون تحقیقات صنعت توسعه نیشکر در موسسه تحقیقات کشت و صنعت دهخدا گفت: در بخش آسیاب‌های کشت و صنعت نیشکر دهخدا از ۵ توربین به عنوان درایو استفاده شده است، این توربین‌ها که در نهایت به وسیله گیربکس‌هایی به سنگ آسیاب متصل می‌شوند و سنگ‌ها را به چرخش در می‌آورند.

وی با بیان اینکه هر آسیاب دارای ۵ سنگ است که سنگ‌های فرونت، دیس شارژ و تاپ ۳ سنگ اصلی آن را تشکیل می‌دهند، افزود: این سنگ‌ها باعث می‌شوند عصاره گیری نیشکر بخوبی انجام شود، البته سنگ‌ها به مرور زمان دچار ساییدگی می‌شوند، به همین دلیل کارکنان در این بخش و جوشکار‌ها بصورت مرتب عملیات‌های مربوط به سرویس و نگهداری سیستم را انجام می‌دهند.

جوینده کار با بیان اینکه جوشکاری‌ها و زبرکاری‌ها از ایجاد خلل در مراحل عصاره گیری نیشکر جلوگیری می‌کند، بیان داشت: ربات جوشکار که پیش از این در کشور برزیل تولید و مورد استفاده قرار می‌گرفت، هم اکنون با همت و تلاش ۲ نفر از متخصصان بومی شاغل در کشت و صنعت توسعه نیشکر دهخدا اختراع شده و از آن استفاده می‌شود.

معاون تحقیقات صنعت توسعه نیشکر در موسسه تحقیقات اظهار کرد: این ربات قادر است حین فعالیت و کار عملیات جوشکاری را انجام دهد، در واقع با بکارگیری این دستگاه می‌توانیم همواره روی ظرفیت کارخانه اقدامات مورد نظر را اجرا کنیم، البته برای شروع کار، ربات جوشکار را روی آسیاب پنجم نصب کرده ایم.

کار با ربات جوشکار بدون تعطیلی کارخانه

وی ادامه داد: این ربات با برنامه‌هایی که تعریف می‌کنیم، می‌تواند با دقت بسیار بالایی زبرکاری‌ها و نقطه جوش‌هایی که مدنظر یک جوشکار، بهره بردار و تعمیرکار است را انجام دهد، در واقع این دستگاه به ما کمک می‌کند بتوانیم روی ریت نامی کارخانه عملیات تولید را ادامه دهیم و به علت زبرکاری، سختکاری و ایجاد نقطه جوش نیازی به توقف کارخانه برای انجام عملیات جوشکاری نیست.

جوینده کار هدف اصلی ساخت و نصب ربات جوشکار را تداوم عملیات تولید و فعالیت کارخانه همزمان با کار کردن ربات جوشکار عنوان و تصریح کرد: بستگی به میزان سایشی که ایجاد می‌شود نیاز به استفاده از این ربات افزایش می‌یابد، برای مثال؛ وقتی عملیات برداشت نیشکر بعد از بارندگی صورت گیرد، مقدار شن و ماسه بیشتری همراه نیشکر وارد چرخه خواهد شد و به همین دلیل میزان سایش در سنگ‌ها بیش از حالت عادی خواهد بود.

افزایش کیفیت عصاره گیری شکر با استفاده از ربات

وی اظهار داشت: در هر صورت این سایش برای سنگ‌های آسیاب همیشه اتفاق می‌افتد، اما وقتی زمان سایش زیاد می‌شود غلطک حالت هرز دارد و دچار سُرخوردگی خواهد شد و به جای اینکه نیشکر را به سمت خود بکشد، نی در حالت ثابت می‌ماند و غلطک حین کار کردن نمی‌تواند عملیات عصاره گیری را انجام دهد و دچار اختلال و مشکل می‌گردد.

مسعود جوینده کار بیان کرد: ولی با زبرکاری که با تلاش نیرو‌های جوشکار انجام می‌شود، چنگ زدن به نیشکر‌ها و کشاندن به زیر غلطک صورت می‌گیرد و می‌توانند عملیات عصاره گیری و شربت گیری از نی‌ها را به نحو مطلوبی انجام دهند.

استفاده از ربات جوشکار به خطرها پایان می دهد

مرادی کارشناس موسسه تحقیقات توسعه نیشکر در گفتگو با خبرنگار ما یکی از معضلات بخش آسیاب کارخانه شکر را موضوع دراکینگ هنگام استخراج شکر از نیشکر عنوان کرد و گفت: به همین دلیل در زمان اورهال، عملیات خشن کاری و زبرکاری روی سنگ‌های آسیاب انجام می‌دهند تا موقع ورود نیشکر به کارخانه چنگش و فشرده سازی مناسبی صورت گیرد تا شاهد استحصال خوبی از نیشکر‌ها باشیم.

بیشتر بخوانید: خودکفایی کشور با افزایش تولید بنزن در پتروشیمی بوعلی سینا

وی افزود: از آنجایی که شربت حاصل از نیشکر حالت خورندگی دارد و باگاس موجود در آن در سنگ‌های آسیاب سایش ایجاد می‌کند، منجر به از بین رفتن خشن کاری‌ها و زبرکاری‌ها می‌شود، البته احیای آک زنی‌ها به وسیله اپراتور‌ها صورت می‌گیرد، اما از آنجایی که این عملیات هم خطرناک بوده و هم فاقد کیفیت موردنظر است، لازم بود رباتی که از یک قسمت مکانیکال جوشکاری و یک قسمت ابزار دقیق تشکیل شده تهیه کنیم.

ربات جوشکار کاملا ایرانی است

مرادی با بیان اینکه ربات جوشکار از قسمت‌های مختلفی شامل؛ مکانیکال، ابزار دقیق و جوشکار تشکیل شده است، اظهار کرد: در قسمت جوشکار برای سیم جوش‌ها از موادی که در شرکت‌های داخلی تولید می‌شوند استفاده می کنیم و همین امر موجب شده برای تامین آن‌ها به سایر کشور‌ها وابستگی نداشته باشیم، ضمن اینکه با تولید این دستگاه، علاوه بر افزایش کیفیت کار می‌توانیم بصورت دائم و بدون خطر عملیات خشن کاری روی سنگ آسیاب را هنگام بهره برداری انجام دهیم.

توسعه نیشکر محل تولد اولین ربات جوشکار

کارشناس موسسه تحقیقات توسعه نیشکر بیان داشت: با توجه به اینکه کشور برزیل یکی از تولید کنندگان بزرگ شکر در جهان محسوب می‌شود، نمونه این دستگاه ساخته و مورد استفاده قرار داده، اما از آنجاییکه هم اکنون بحث تحریم‌ها و جلوگیری از خروج ارز در شرایط اقتصادی مطرح است و واردات دستگاهی که بتواند با مواد داخلی کار کند و ما را برای خدمات و آموزش به خارج از کشور وابسته نکند، امری مهم تلقی می‌شود، نیاز بود این دستگاه مهم و پرکاربرد را با همکاری و تلاش همه شاغلان در شرکت تولید و مورد بهره برداری قرار دهیم.

وی با بیان اینکه ربات جوشکار پیش از این وارد کشور نشده و شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی نمونه خارجی آن را مورد استفاده قرار نداده است، تصریح کرد: این دستگاه برای اولین در کشور ساخته شده و در شرایطی که بطور همزمان شربت، باگاس، بخار آب و رطوبت وجود دارد، کار خود را به صورت کاملا اتوماتیک و به نحو احسن انجام می‌دهد.

ربات جوشکار کالای ایرانی تمام عیار

محمود گودرزی کارشناس CCS سیستم کنترل‌های کشت و صنعت دهخدا درخصوص نقطه آغاز ساخت ربات جوشکار به گفت: از آنجا که در شرکت به سختکاری و زبرکاری نیاز داشتیم، تهیه و تدوین و در نتیجه اجرای طرح ساخت دستگاهی به همین منظور در دستورکار قرار گرفت، البته باید این موضوع را مدنظر قرار می‌دادیم که با گذر زمان، آن تجهیز از رده خارج نشود و بتوان از لوازم و امکانات موجود در کشور استفاده و نیاز‌ها را برآورده کنیم.

وی به وجود چندین فاز مطالعاتی برای ساخت دستگاهی با چنین مشخصات اشاره کرد و افزود: در فاز اول این موضوع مطرح بود که از کجا باید شروع کنیم و به کجا برسیم؟ در فاز دوم نیز که حدود ۹ ماه به طول انجامید، بخش به بخش طرح را مورد مطالعه قرار دادیم و همه بخش‌های دستگاه را بررسی و آنچه را در بازار موجود بود و در رفع نیاز آسیاب کارایی داشت را فراهم کردیم و سپس وارد فاز طراحی و ساخت دستگاهی شدیم که مدنظر داشتیم.

گودرزی در تشریح فاز طراحی و ساخت بیان داشت: در این فاز تاکید بر این بود که رباتی ساخته شود که حداکثر انحراف مجاز از حد و اندازه آن یک میلیمتر باشد، به این معنا که وقتی در حال جوشکاری هستیم بیش از یک میلیمتر خطاری کار نداشته باشیم، به همین دلیل باید روی طرح‌ها و نقشه‌های دقیق از جمله سرودرایوها، اسپرموتور‌ها و همچنین سیستم‌های جوش که در بازار موجود هستند کار می‌کردیم.

کارشناس CCS سیستم کنترل‌های کشت و صنعت دهخدا با بیان اینکه حدود ۴ ماه طول کشید تا ربات جوشکار ساخته شود، تصریح کرد: این دستگاه به گونه‌ای طراحی و ساخته شده که همه جزئیات، نقشه ها، و طراحی‌ها که در موسسه تحقیقات شرکت صورت گرفت، ضمن اینکه این توانایی و ظرفیت را داریم که همه تجهیزات و دستگاه‌های مشابه که در رده ربات جوشکار هستند، بسازیم و به متقاضیان تحویل دهیم.

نقطه قوت ربات جوشکار تداوم در کار است

وی درخصوص نقاط قوت این طرح اظهار داشت: تداوم در کار یکی از نقاط قوت ربات جوشکار محسوب می‌شود، به این معنا که از خرید این تجهیز از خارج از کشور بی نیاز هستیم، البته برخی از دستگاه‌ها خارجی هستند، ولی نمونه آن‌ها در بازار ایران موجود است. بی نیازی از خدمات پس از فروش به دستگاه یا سازمانی خاص از دیگر نقاط قوت این دستگاه به شمار می‌رود، چون آن را در مجموعه خود طراحی و ساخته ایم و توانایی تعمیر آن را دارا هستیم.

آماده تولید جوشکار آنلاین برای متقاضیان هستیم

گودرزی ادامه داد: پس از انجام تست‌های میدانی برای ربات جوشکار، چندین پیشنهاد کاری در این زمینه مطرح شده ، اما یکی از معضل‌های موجود که در شرکت‌های هفتگانه توسعه کشت و صنعت و صنایع جانبی با آن دست به گریبان هستیم این است که هنگام اورهال مجموعه ها، سنگ‌های آسیاب را برای سختکاری و مرمت منتقل می‌کنند، اما برنامه داریم از این ربات جوشکار در شرکت استفاده کنیم که با این اقدام مجموعه‌های هفتگانه و ۲ شرکت کارون و هفت تپه نیز می‌توانند از مزایای این دستگاه حین کار و بدون تعطیلی بهره‌مند شوند.

کارشناس CCS سیستم کنترل‌های کشت و صنعت دهخدا بیان کرد: این دستگاه قرار است در مجموعه‌های هفتگانه توسعه نیشکر مورد استفاده قرار گیرد، اما اگر سایر سازمان سفارش ساخت آن را داشته باشند، می‌توانیم آن را بسازیم و تحویل دهیم.

جوشکار آنلاین ارزآوری و خودکفایی دارد

منصور همدان نژاد مدیرعامل کشت و صنعت دهخدا گفت: به منظور رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی در کشت و صنعت دهخدا اقدام‌های قابل توجهی به لحاظ صرفه جویی اقتصادی و خودکفایی اجرایی شده که نمونه آن در زمینه تعمیرات، ساخت و همچنین مهندسی معکوس قابل مشاهده است که از آن جمله می‌توان به طراحی، اجرا و ساخت دستگاه جوشکار آنلاین اشاره کرد که ارزآوری قابل توجهی برای مجموعه به دنبال دارد.

وی به کاهش حداقل ۳۰۰ درصدی هزینه‌ها و کمک به دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و افزود: بومی سازی تجهیزات برای بخش صنعت به لحاظ تکنولوژی از جمله؛ دانش فنی، افزایش دانش فنی و کاهش هزینه‌ها بسیار ارزشمند و ثمربخش خواهد بود و استقلال و خودکفایی و بی نیازی کشور از واردات به دنبال خواهد داشت.

همدان نژاد بیان داشت: با توجه به اینکه این دستگاه در حال طی کردن مراحل اولیه آزمایش است و کاربرد آن به اثبات رسیده، در صورت موفقیت ۱۰۰ درصد، انبوه سازی آن را آغاز خواهیم کرد، ضمن اینکه علاوه بر استفاده در صنعت نیشکر، در سایر صنایع از جمله؛ صنعت نفت، پتروشیمی قابل استفاده و مفید است.

نوشتن از شاهکار‌های جوانان و متخصصان ایرانی پایانی ندارد، هر روز در گوشه‌ای از کشور بانگ بومی سازی قطعات، تجهیزات و دستگاه‌های صنعتی بلند می‌شود، مهندسان و متخصصانی که با دستان آهنین و اراده‌های پولادین در هر زمین لایزرع گُل می‌کارند تا ایران را با تلاش و همت خود گلستان کنند، با همان دست سیلی بر گوش دشمنانی می‌زنند که با هر ترفندی سعی بر شکست ایران دارند.

*نویسنده و محقق: ملیحه گریزی نسب