آن سوی منازعه ریاض- دوحه

با وجود گذشت چند روز از اظهارات تمیم بن حمد امیر قطر که در واکنش به اتهامات علیه کشورش مبنی بر دست داشتن در حمایت از تروریسم، با انتقاد شدید از عربستان، گفته بود خطر واقعی رفتار و عملکرد برخی کشورهاست که باعث تروریسم می‌شوند. آنها نسخه‌ای افراطی از اسلام را ارائه می‌دهند که هیچ شباهتی به حقیقت اسلام ندارد؛  همچنان رسانه های سعودی و متحدانش قطر را با دو اتهام روبرو می کنند 1/ ایجادشکاف در کشورهای عربی2/ حمایت از تروریسم 

هر چند مقام های دوحه برای جلوگیری از گسترش ابعاد این منازعه، مدعی هستند که سایت رسمی خبرگزاری قطر هک شده و تمیم بن حمد امیر قطر چنین سخنانی را در باره عربستان یا موضوع پایگاه نظامیان امریکایی در کشورش نگفته است اما به نظر می رسد در نشست سعودی- امریکایی در ریاض اتفاقاتی رخ داده که همین اتفاقات احتمالی منشاء بروز چنین منازعه ای میان دوحه- ریاض شده است.

باید گفت نشست ریاض دو ویژگی داشت که اشاره به این دو ویژگی می تواند ورای منازعه سعودی ها با قطری ها را آشکار سازد. ویژگی اول اینکه در این نشست کشورهایی شرکت کردند که دارای اختلافات سابقه داری در زمینه های مختلف از جمله راهبری دیگر کشورهای عربی بودند و حالا نشست ریاض می توانست زمینه بروز این اختلافات باشد. 

ویژگی دوم اینکه، این نشست از هدف تشکیل آن  بسیار دور بود به این معنی که در این نشست قرار شد مرکز به اصطلاح مبارزه با افراط گرایی و تروریسم تشکیل شود و این در حالی است که هم برگزار کنندگان نشست و هم برخی شرکت کنندگان در آن چون قطر و ترکیه نقش اصلی در افراط گرایی و پرورش تروریسم  و حمایت مالی وتسلیحاتی و تبلیغاتی از گروههای تروریستی داشته اند که آشکارا در تضاد با هدف نشست بوده و همین دلیلی موجه بود که این نشست  از پیش شکست خورده ارزیابی شود.

با توجه به این دو ویژگی به نظر می رسد سفر ترامپ به ریاض وقرادادهای هنگفت با عربستان، نخست سعودی ها را بر آن داشته است تا به پشتوانه چنین حمایتی، با اخطار به قطری ها آنها را به دنباله روی از خود تشویق نمایند که این مسئله از ابعاد اختلافات درونی این ائتلاف حکایت دارد. دوم اینکه به نظر می رسد مبارزه با افراط گرایی آن هم در حالیکه اعضای این نشست خود به آن متهم هستند نیاز به یک قربانی داشته باشد و از این رو می توان گفت سعودی هابرای فرار از این اتهام و تحت تعقیب قرار گرفتن، نیاز به یک قربانی داشتند که آن هم قطر بوده است.

در این باره انتشار مقاله های بسیاری مبنی بر دست داشتن قطر در حمایت از گروههای تروریستی در رسانه های امریکایی قابل توجه است ضمن اینکه بر اسا گزارش رای الیوم  دیدار اخیر ترامپ و امیر قطر بسیار پرتنش بود و ترامپ قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرد و عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر نیز در نشست ریاض بدون اشاره به قطر یا ترکیه با برجسته کردن تهدیدهای افراطیون در صحرای سینا گفت که باید جلو کشورهایی که از تروریست ها حمایت مالی و فکری می کنند گرفته شود.

نکته اینجاست که حالا همین روزنامه های امریکایی با متهم کرد قطر به حمایت از تروریسم می نویسند این اقدامات مرتبط به حمایت از تروریسم و افراط گرایان و نفرت افکنی و توطئه علیه کشورهای منطقه و پیدا کردن هر معارضی در منطقه عربی و حمایت از رویکردهای فرقه ای و قومی است. قدرت تحرکات قطر بر اساس توان رسانه ای و مالی برای حمایت از گروه های تروریستی و ساختن گروه های افراطی و نفرت افکنی است. 

البته این اتهامات به قطر درست است  اما آیا سعودی ها از این قاعده مستثی هستند؟ پس صدها مدرسه دینی آنها در سراسر جهان که مروج فرقه تکفیری وهابیت و نفرت افکنی و خشونت است چه می شود؟ نقش اتباع سعودی وسفارت عربستان در واشنگتن در 11سپتامبر، سوریه و صدها عملیات تروریستی چه می شود؟ آیا اگر قطر قربانی نشود مگر نه اینکه سعودیها در مرکز مبارزه با افراط گرایی( اگر به درستی به وظایفش عمل نماید) به عنوان عامل اصلی تروریسم شناخته خواهند شد؟ به ویژه اینکه گروه تروریستی داعش اعتراف کرده است  که شیوه فکری و تکفیری این گروه الگو گرفتن از موسس وهابیت محمدبن عبدالوهاب است این گروه افزوده است داعش بر اساس روش و شیوه خلافت دعوت نجدی (عربستانی) از پیروان «امام محمد بن عبدالوهاب التمیمی» عمل می کند. 

------------------------------------------

رضا محمدمراد