وقتی می‌خواهید از هیاهوی شهر به مکانی آرامش‌بخش سفر کنید، ابیانه نقطهای خوش‌منظره و خوش آب‌وهوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است که در گذشته به بیدستان معروف بوده است. روستایی که در دامنه کوه کرکس در نزدیکی شهرستان نطنز واقع شده است.
این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی، باید از زمرهٔ استثنائی‌ترین روستاهای ایران به شمار آورد. ابیانه یکی از کهن‌ترین زیستگاههای انسانی در حاشیه دشت کویر ایران بوده و کارشناسان قدمت هزار و پانصدساله را برای آن تخمین می‌زنند.
آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است، این آثار نشان دهنده قدمت تاریخی این زیستگاه انسانی است، شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونههای کم‌نظیر دیدنیهای جهان درآورده است.
در دورهٔ صفویه هنگامی‌که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز میرفتند بسیاری از نزدیکان آن‌ها و درباریان ترجیح میدادند در ابیانه اقامت کنند.
شمار خانه‌های ابیانه در سرشماری سال 1361 برابر با 500 واحد برآورد شده، این خانهها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به‌صورتی که پشت بام مسطح خانه‌های پایین‌دست، حیاط خانه‌های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آن‌ها را محصور نمی‌سازد. ابیانه در وهلهٔ نخست روستایی چندطبقه به نظر میآید که در بعضی موارد تا چهار طبقهٔ آن را می‌توان مشاهده کرد.
اتاق‌های خانه های این روستا به پنجرههای چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوان‌ها و طارمی‌های چوبی پیش‌آمده مشرف بر کوچه‌های تنگ می باشد که خود به‌صورت مناظر جالبی درآمدند. نمای خارجی دیوار خانهها با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستا است پوشیده شده است.
ازآنجاکه در دامنه‌های شیب‌دار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه‌های موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده در یک کیلومتری روستا، دردل تپهها غارهایی حفر می کنند که نقش انبار را برای آنان دارد.
زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روش‌های سنتی اداره میشود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند البته در گذشته گیوه‌بافی از جمله مشغلههای پردرآمد زن‌های ابیانه بوده است که امروزه تا حدی متروک شده است.
مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آن‌ها از مراکز پر جمعیت و راه‌های ارتباطی،بسیاری از آداب‌ورسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجهٔ قدیم خود را حفظ کردهاند.
زبان مردم ابیانه فارسی با لهجهٔ خاص ابیانهای است که با لهجههای متداول درجاهای دیگر تفاوت اساسی دارد.
لباس سنتی آن‌ها، هنوز هم میان آن‌ها رواج دارد و در حفظ آن تأکید و تعصب از خود نشان میدهند، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه و در زن‌ها پیراهن بلندی از پارچههای گل‌دار و رنگارنگ است، علاوه بر این، زن‌های ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سردارند.
قدیمی ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکدهایی است که مانند دیگر بناهای در سراشیبی قرار گرفته است، مهمترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیمترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبتکاری آن است که در سال 466 هجری قمری ساخته‌شده است.
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس
ابیانه، روستایی به قدمت فرهنگ ایران زمین+ عکس