بلومبرگ: ترامپ در حال بررسی یک راهبرد جدیدی است که بر اساس آن برجام فعلا حفظ شود ولی از کنگره بخواهد قانونی را تصویب کند که ناظر بر تبعیت ایران از این توافق باشد.
گزارش منابع خبری و اظهارت مقامات برخی کشور‌ها در روز‌های گذشته حکایت از این داشته که ترامپ پایبند نبودن تهران را به توافق هسته ای اعلام خواهد کرد.
بر اساس این گزارش‌ها قرار است دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا هفته آینده موضع خود را درخصوص میزان پایبندی تهران به توافق هسته ای اعلام کند.
برخی منابع احتمال داده اند ترامپ از تایید این توافق خودداری می‌کند و بدین ترتیب توپ را در زمین کنگره بیندازد.
این اقدام به کنگره 60 روز فرصت خواهد داد تا درباره اعمال مجدد تحریمهایی که بر اساس توافق با ایران تعلیق شده است تصمیم گیری کند و پس از تصویب این اقدام در کنگره، اعمال مجدد تحریمها تنها به 51 رای در مجلس سنا نیاز خواهد داشت.
همچنین دولت ترامپ می تواند از صدور معافیت از تحریمهای گذشته برای ایران که این معافیتها هر 120 روز تمدید می شود خودداری کند و در این صورت تحریمها خود به خود بار دیگر علیه ایران اجرایی خواهد شد.
اما برخی گزارش‌ها حکایت از این دارد که ظاهرا ترامپ مسیر دیگری را انتخاب کرده است. به گزارش دیروز پایگاه اینترنتی «بلومبرگ» رئیس جمهور آمریکا در حال بررسی یک راهبرد جدید به منظور مقابله با آنچه آنرا «بلندپروازی های هسته ای ایران» نامید، است که توافق سال 2015 را فعلا سالم نگه خواهد داشت ولی از کنگره خواهد خواست قانونی را تصویب کند که ناظر بر تبعیت جمهوری اسلامی از این توافق است. بلومبرگ این مطلب را به نقل از سه مقام دولت آمریکا که خواستند نامشان منتشر نشود بیان کرد.
عقب نشینی ترامپ از مواضع اش درباره برجام تا اندازه‌ای قابل پیش بینی بود زیرا مهمترین متحدان آمریکا در اروپا و همچنین روسیه و چین دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل با دیدگاه ترامپ در زمینه برجام ابراز مخالفت کرده بودند. بعید است ترامپ بخواهد با یکجانبه گرایی واشنگتن را منزوی کند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بار دیگر دیروز در آستانه تصمیم رئیس جمهور امریکا درباره برجام بر حمایت اروپا از توافق هسته ای ایران و پایبندی جمهوری اسلامی به این توافق تأکید کرد. همزمان نخست وزیر انگلیس در گفتگوی تلفنی با نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی بر پایبندی لندن به برجام تاکید کرد. زیگمار گابریل وزیر خارجه آلمان نیز گفت برلین، پاریس و لندن از واشنگتن می خواهند که به توافق هسته ای پایبند باشد چرا که در صورت خروج واشنگتن از این توافق کار به وخامت می گراید. دیمیتری پسکوف سخنگوی ریاست جمهوری روسیه هم تصریح کرد خروج آمریکا از قرارداد هسته ای با ایران، پیامدهای منفی خواهد داشت. نماینده دائم اتریش در سازمان ملل متحد نیز امروز تاکید کرد ما اروپایی ها معتقدیم هیچ توجیهی برای عدم تائید برجام وجود ندارد.
امانو مدیر کل اژانس انرژی اتمی دیروز در سخنانی با بیان این که ایران تحت نظر دقیق اژانس انرژی اتمی است گفت: اژانس بر موفق بودن تجربه برجام تاکید می کند.
وندی شرمن رئیس گروه مذاکره کننده آمریکایی در گفتگوهای هسته ای با ایران امروز در مقاله ای که در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شده با اشاره به تصمیم رئیس جمهور آمریکا مبنی بر تایید نکردن پایبندی ایران به توافق هسته ای می نویسد دونالد ترامپ و کنگره که در کنترل جمهوریخواهان قرار دارد نه تنها دارند با آتش بازی می کنند بلکه دارند این آتش را شعله ورتر می سازند.
آنچه این مخالفت‌ها را تقویت کرده است تحولات کره شمالی بوده است. از سویی جلب رضایت کره شمالی به نشستن پشت میز مذاکره وابسته به موفقیت برجام است. به عبارت دیگر چگونه می‌توان از پیونگ یانگ انتظار داشت تشویق به مذاکره و دست یافتن به یک توافق هسته‌ای شود در حالی که شاهد بد عهدی آمریکا در زمینه برجام است. علاوه بر این آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی کنونی کره شمالی نتیجه عهد شکنی آمریکا در توافق هسته‌ای سال 1994 با کره شمالی است. بنابراین طبیعی است که متحدان آمریکا نگران تکرار این تجربه در ایران باشند.
جالب اینکه ظاهرا این توجیه ها حتی منجر شده لابی صهیونیستی - قدرتمند ترین لابی در آمریکا - نیز از ایده رئیس جمهور آمریکا برای خارج شدن از برجام حمایت نکند.
نشریه صهیونیستی جروزالم پست از نقش فعال لابی ایپک برای تاثیر گذاری بر سخنرانی روز پنج شنبه ترامپ درباره راهبرد ایران ، خبر داد. بر اساس این گزارش ایپک که بزرگترین سازمان لابی گری و طرفداری از رژیم اسرائیل در آمریکا است و در سال دوهزار و پانزده نیز به شدت مخالف برجام بود، با رایزنی در دولت ترامپ تلاش کرده است شروط کلی در راهبرد آمریکا در قبال ایران را تعیین کند و بگوید که دولت ترامپ باید به برجام به دید بخشی از رویکرد گسترده تر در قبال جمهوری اسلامی ایران بنگرد.
به نظر میرسد این بدان معنا است که آمریکا باید هم برجام را حفظ کند و هم برای رفع مسائل دیگر خود با ایران اقدامات موازی انجام دهد.
در پایان شایان ذکر است که حتی اگر ترامپ هفته آینده پایبند بودن تهران را به توافق هسته ای اعلام کند، از فرصت که هر سه ماه بدست می‌آورد - تا موضوع پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را به کنگره اعلام کند - برای اعمال فشار بر تهران چشم پوشی نمی‌کند. بنابراین بهتر است این رویه سه ماهه ترامپ مشغله ذهنی برای مقامات ایرانی ایجاد نکند.
-------------------------------------
عبدالرضا خلیلی