مواد سرطانزای ظروف یکبار مصرف هشداری است که راحت طلبی ، آن را بی اهمیت کرده است.
اما قابلیت استفاده و دور ریختن سریع ، سبکی ، ارزانی و راحت طلبی خانواده ها و کار در بیرون خانم های خانه دار راه را برای ظرف های یکبار مصرف باز کرد و امراضی نصیب مردم به پاداش راحتی داد ، که باز هم از این ظروف عاقلانه حمایت می کنیم.
همه ما دسته کم یک وعده غذا در اداره ، سازمان و یا با غذاهای بیرون بر از این ظروف استفاده می کنیم و به همه عوارض آن آگاه هستیم ، اما به راستی این به ظاهر صرفه‌جویی‌ها و از دست رفتن سلامتی به چه قیمتی تمام می شود ؟؟؟
پلاستیک ها از مونومر ، مشتقات نفتی پروپان و اتان تشکیل شده که در فرایندی تبدیل به پلیمر می شود و تاثیری بر سلامت انسانها ندارد اما زمانی که در مجاورت غذاهایی با دمای بالا قرار می گیرند به مونومرها تجزیه شده که مونومرها حاوی مواد سمی بوده و در درازمدت ایجاد سرطان در انسان می کند.
چای داغ ، آش ، حلیم یا شله زرد موجب تجزیه سریع مواد پلیمری ظروف می شود که مردم ندانسته خوب استقبال می کنند.
بطری های آب معدنی و نوشابه ها به خودی خود مشکلی ندارند اما به دلیل اینکه این بطری ها در معرض نور خورشید و آفتاب قرار می گیرد مونومرها تجزیه شده و وارد آب و نوشابه می شود و عامل سرطان می شود.
مشکل دیگر ظروف یکبار مصرف ، کارگاههای زیرزمینی و فروشگاههای بی نام و نشانی است که ضایعات و زباله های کارخانه ها را جمع آوری و با استفاده از مواد دست دوم و قیمت یک چهارم ظروفی تولید می کنند که به دلیل تجزیه دوباره ، مواد سمی آنها به راحتی وارد مواد غذایی می شود.
بسیاری افراد هم معتقدند که سرما برای بطری ضرر ندارد در صورتیکه با فریز کردن بطری ، پلیمرها به مونومرهای سمی تبدیل می شوند که در درازمدت عوارض سرطان زایی آن بر دستگاه گوارش و مغز تاثیر می گذارد.
تولید آبغوره ، آبلیمو و سرکه هم به علت خاصیت اسیدی و قرار گرفتن در ظروف پلاستیکی واکنش نشان می دهد و مشکلات زیادی برای سلامت مصرف کنندگان ایجاد می کند.
غیر از ظروف یکبار مصرف ، ظروف فومی سفیدرنگی که در بسیاری از رستورانها و ارگانهای اداری استفاده می شود مقاومت بیشتری نسبت به ظروف پلی استالین شفاف دارند و در دمای 70 تا 80 درجه مواد سمی و مونومری آنها تجزیه نمی شود اما غذای داغ با دمای بالاتر از 70 درجه در این ظروف تا 4 ساعت اثرات سمی تولید می کند.
فقط در این بین با آزمایشاتی که از سوی وزارت بهداشت انجام شده ظروف یکبارمصرف گیاهی که از گیاه و با ترکیبی از نشاسته ذرت، موم عسل، روغن گیاهی، سلولز و فیبرهای گیاهی ساخته شده برای سلامت انسان مضر نیست اما کمبود عرضه و تفاوت قیمت این ظروف موجب شده تا همچنان ظروف یکبار مصرف پلاستیکی خریدار بیشتری داشته باشد.
حسین صفاری اضافه میکند ، قارچ ها و میکروب ها در ظروف یکبار مصرف با منشاء گیاهی نیزوجود دارند و نبایستی نادیده گرفته شود .
وی تاکید میکند که این ظروف منشاء نشاسته ای دارند و در معرض نور ، گرما و رطوبت در دراز مدت ممکن است اختلالاتی ایجاد کند ، بنابراین برای استفاده طولانی مدت مناسب نیستند.
پلی‌استایرن در لیوان‌های آب، کارد، چنگال، قاشق و ظروف غذایی هم استفاده میشود که در ساخت آنها از گاز هگزان استفاده میشود ، این گاز در دمای 160 درجه آزاد میشود و با توجه به اینکه دمای غذای داخل ظرف بالاست ، این گاز همراه با غذا به بدن انسان انتقال پیدا میکند و عوارضی مانند سر درد را به دنبال دارد.
پلیمرها و ظروف پلاستیکى باید قبل از استفاده در صنعت غذایى تحت آزمون Food grade قرار بگیرند. این آزمون تحت استانداردهاى اتحادیه اروپا (EEC) و آمریکایى (FDA) انجام مى شود.
پیشنهاد میشود از ظروف چینی، شیشه ای ، پیرکس ، استیل ، روی استفاده شود چون مناسب ترین ظروف برای نگهداری غذا بدون اثرات زیست محیطی و سلامتی است .
نگارنده:محمدرضا فاضلی