امروزه مساله‌ی قاچاق کالا در کشور ما علاوه بر آثار مخرب اقتصادی، بعنوان یک چالش اجتماعی نیز در حوزه‌های ملی، منطقه ای و بین الملل دارای اهمیت است.
پژوهش خبری صدا وسیما:امروزه مساله‌ی قاچاق کالا در کشور ما علاوه بر آثار مخرب اقتصادی، بعنوان یک چالش اجتماعی نیز در حوزه‌های ملی، منطقه ای و بین الملل دارای اهمیت است. همواره سرمایه های اقتصادی به سمتى حرکت مى کنند که بتوانند سود مورد انتظار را نصیب سرمایه گذار نمایند. در وضعیتی که تولیدکننده داخلى از ورود کالاهاى خارجى ارزان قیمت عموما غیراستاندارد بیم داشته باشد، نمی تواند محصول خود را با کیفیت و قیمتی مناسب تولید و عرضه نماید و انگیزه اى براى ادامه سرمایه گذاری در بخش تولید نخواهد داشت. در این زمینه محدود کردن قاچاق کالا و جلوگیرى از ورود و خروج کالا از مبادى غیررسمى مى تواند تأثیر مستقیمى بر حمایت از تولیدات و گسترش سرمایه گذارى داشته باشد.
در زمینه ی اقتصادی، بمنظور جذب موفق سرمایه گذارى هاى خارجى علاوه بر ایجاد یک بستر قانونى مناسب و خلق فرصت هایى برای شناسایى زمینه هاى تولیدى که دولت علاقه مند سرمایه گذارى خارجى در آنهاست، تهیه طرح هاى اولیه و شناسایى میزان سودآورى آنها، معرفى زمینه ها و جذابیت هاى سرمایه گذارى در کشور، تعریف دقیق حیطه فعالیت شرکت هاى فراملیتى و ایجاد بستر مناسب براى فعالیت آنها در کشور مى تواند از عوامل مؤثر باشد.
همچنین تحقیق و توسعه در صورتى که نهادینه شود مى تواند قابلیت اجرایى را در کلیه راهکارهاى مقابله با پدیده قاچاق داشته باشد. براى آنکه بتوان کالایى قابل رقابت با کالاهاى خارجى تولید نمود، باید تحقیق و توسعه را پشتوانه فعالیت هاى تولیدى قرارداد. در واقع، کارایى این راهکارها در گرو توسعه فعالیت هاى تحقیقاتى و کنترل تحقیق و توسعه در بنگاهها است. بعلاوه از طریق خصوصى سازى و ایجاد محیط رقابتى مى توان تولیدکنندگان را به تولید کالاهایى با کیفیت و قیمت رقابتى تشویق نمود. در نتیجه، بخش خصوصى مجبور خواهد بود براى ادامه بقاى خود، کالاى مورد نیاز را تولید کند. این کار، علاوه بر کاهش تقاضا براى کالاى قاچاق و فراهم آمدن تمهیدات مرتبط، امکان حضور در صحنه بین المللی را نیز فراهم مى کند.
راهبردهاى فرهنگى اجتماعى امروزه ثابت کرده اند که فرهنگ کشور در الگوى صحیح مصرف مردم مؤثر است. بنابراین، ملاحظه زمینه هایى همچون اصلاح الگوى مصرف و معرفى الگوى صحیح در جامعه از اهمیت بسزایى برخوردار است که مى تواند بر تقاضاى کل جامعه تأثیر قابل توجهى داشته باشد و آن را کاهش دهد. تأثیرگذارى بر الگوى مصرف در جامعه، تقاضا براى کالاهاى وارداتى را نیز کاهش مى دهد و مى تواند در کاهش هزینه واردات و صرفه جویى ارزى، تخصیص صحیح منابع اقتصادى به فعالیت هاى مولد، افزایش تولید ناخالص داخلى و دست یابى به رشد و توسعه پایدار اقتصادى، ایجاد فرصت هاى شغلى و... اثرات مثبتى بر جاى بگذارد.
قاچاق، پدیده ای است که زیرساخت ها و اهداف بلندمدت اقتصادی دولت را آماج سوءنیت های ویرانگر خود قرار می‌دهد و در این بین، تلفات و خسارات اصلی را مردم و جامعه می پردازند. پدیده قاچاق، از این هسته فراتر رفته و از زیرمجموعه هایی کوچک فزونی یافته و با گذشت زمان، موجبات بوجود آمدن مافیای قاچاق و نابودی هرچه بیشتراقتصاد مملکت و فنا شدن سرمایه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... به همراه خواهد داشت.
پژوهش خبری // نویسنده:دکتر سارا شاکري، استاد دانشگاه