هرمزگان با آب و هوای گرم و مرطوب قطب تولید شاه میوه گرمسیری و سلطان میوه هاست.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکزخلیج فارس، انبه میوه محبوب هرمزگانیها و مردمان جنوب کشور است که در فصل بهار و تابستان جلوهی زیبایی به باغها میدهد. درختانی با بیش از ۳ قرن قدمت. گرچه وطن اصلی این درختان هندوستان است، اما دیگر بومی جنوب ایران شده اند. اکنون همه مردم سراسر کشور با این میوه پرخاصیت آشنایی دارند و منتظر ورود آن به بازار و نوبرکردنش هستند. به باور کارشناسان تغذیه، انبه سرشار از ویتامینهای آ، بی، سی، کربوهیدراتها، اسیدهای چرب، پروتئینها، اسیدهای عالی و مواد معدنی است. مبارزه با سرطان، کنترل کلسترول خون، روشن کننده پوست، کاهش وزن و جلوگیری از ابتلا به دیابت از خواص این میوه بی نظیر است.
از چوب درخت انبه در ساخت وسایل چوبی، مغز هسته آن در تهیه صابون و پوست درخت انبه منبع خوبی از پانل است که در صنعت چرم سازی کاربرد دارد. این روزها باغداران و کشاورزان هرمزگانی مشغول برداشت انبه نارس هستند. انبه تا اوایل مرداد رسیده، شیرین و زرد میشود. از میوه نارس انبه که مزه آن ترش است برای بصورت تازه خوری، تهیه ترشی، شوری، مربا، لواشک و سس استفاده میشود که طرفداران زیادی در سراسر ایران دارد. برداشت انبه در هرمزگان برای بیش از ۶ هزار نفر شغل ایجاد میکند. مدیر امورباغبانی جهاد کشاورزی هرمزگان میگوید: امسال ۲۲ هزار تن انبه از ۲ هزار و ۸۶۲ هکتار از باغهای هرمزگان برداشت میشود. مسعود گرگیج میافزاید: ۸ هزار تن از این انبهها به صورت نارس وسبز برداشت میشود. ارقام محلی انبه در هرمزگان سبز انبه، چارک، کلک سرخ، مشک، عروس و هلیلی و ارقام وارداتی لانگرا، سندری و آلفونسو است. زینب بانو مینابی که هم پای همسرش در باغ کشاورزی میکند میگوید: از انبه نارس بیش از ۱۲ نوع ترشی درست میکنم و در بازار میفروشم. وی میافزاید: چند سالی است مشتری هایم فقط از استان هرمزگان نیست در استانهای دیگر هم طرفداران زیادی دارد که برایشان ارسال میکنم.
شهرستانهای میناب، رودان و بندرعباس از مناطق مهم تولید انبه در هرمزگان است. اما شهرستان میناب با تولید بیش از ۱۷ هزار تن انبه در هزار و ۷۰۰ هکتار بزرگترین تولیدکننده انبه در هرمزگان است که از آن به عنوان گلستان خلیج فارس یاد میشود. مردم این شهر در فصل برداشت این درختان هر سال جشنواره شکرگزاری برداشت انبه را بر پا میکنند. فرآوری این میوه میتواند زمینه اشتغال و صادرات را فراهم کند. هم اکنون سه کارگاه فرآوری انبه در استان هرمزگان توسط بخش خصوصی فعال است که محصولات آنها علاوه بر تامین نیاز بازار به خارج از کشور نیز ارسال میشود. خانم ذاکری یک کارآفرین مینابی که سال ۸۶ کارگاه فرآوری انبه را در میناب راه اندازی کرده است میگوید: اکنون در هر شیفت کاری ۱۰ تن انواع ترشی انبه تولید میکنیم. وی میافزاید: با راه اندازی این کارگاه برای ۲۰۰ نفر بطور مستقیم و ۵۰۰ نفر غیرمستقیم شغل ایجاد شده است. خانم ذاکری میگوید:با صندوق خرد زنان روستایی تفاهم نامهای بسته شده است تا ۴ هزار و ۶۰۰ زن عضو این صندوق ترشی انبه را با برند کارخانه ما تولید کنند و در بازار بفروشند. وی با ابراز رضایت از شغل خود ادامه میدهد: که در فصل پایان برداشت انبه این کارگاه همچنان با تولید محصولاتی دیگری مانند ترشی، خیارشور و بسته بندی حبوبات فعال است. خانم ذاکری با اشاره به اینکه انبههای استان سیستان و بلوچستان برای فرآوری به این کارگاه فرستاده میشود میگوید: علاوه بر علاقه مردم کشور محصولات این کارگاه به کشورهای قطر، عمان و امارات متحده عربی صادر میشود.
روی دیگر سکهی تولید انبه در هرمزگان مشکلاتی است که گریبانگیر باغداران شده است. رئیسی کارشناس جهادکشاورزی میناب میگوید:گرمای بیسابقه، خشکسالی، کم شدن سفرههای آب زیرزمینی و افزایش شوری آب از مهمترین این مشکلات است. به باورکارشناسان شوری آب و کیفیت پایین آب، درختان کهنسال انبه که دارای ریشه بلند هستند را تهدید میکند. مدیر جهادکشاورزی شهرستان میناب نیز میگوید: به علت خشکسالیهای پی در پی سطح آبهای زیرزمینی کاهش و درجه شوری آب بین ۲ هزار تا ۷ هزار شده است. سالاری میافزاید: ایسی یا درجه شوری آب این چاهها سالهای گذشته که آب سد استقلال برای کشاورزی استفاده میشد ۴۰۰ بوده است. وی میگوید: اگر وضع به همین روال باشد همه باغهای میناب خشک میشوند. یکی دیگر از مشکلات این باغات کهنسال بودن این باغ هاست. گفته میشود برخی از درختان انبه بیش از صد سال عمردارند. عباسی کارشناس باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان میگوید:برای جوان سازی این باغها این سازمان از سال ۸۰ درختان انبه در باغات استان کاشته شده است.
قاچاق و فروش انبههای پاکستانی در بازارهای داخلی، هم بازار انبههای محلی را در فصل برداشت کساد میکند و هم برمشکلات میافزاید. انبههای پاکستانی که بیشتر آنها بهصورت قاچاق وارد استان میشوند از نظر بهداشتی مورد تائید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیست. مشغولی کارشناس توسعه بازرگانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان میگوید: پارسال حدود ۷ تن انبههای قاچاق در هرمزگان کشف و ضبط شده است. امید آن میرود با حمایت از باغداران و جایگزینی نهالهای جدید از مرگ این درختان که جزئی از میراث گذشتگان به حساب میآید جلوگیری شود. گارم زنگی، جم، چیکو، گواوا یا زیتون وحشی و کنار از میوههای گرمسیری است که در هرمزگان کشت میشود. نویسنده:سمانه فلاح کاظمی