برجام شکني ترامپ، انزواي بين المللي آمريکا را به دنبال خواهد داشت.
دونالد ترامپ از زمان روي كار آمدن سعي کرده به شكل يك جانبه و به دور از منطق همگرايي عمل کند. اين يکجانبه گرايي مساوي با نقض قواعد و قوانين بين المللي است و نشان مي دهد که ترامپ به دنيا به صورت انحصاري و تنها از زوايه مطالبه گري نگاه مي کند.
البته اقدامات يکجانبه آمريکا براي تغيير معاهدات بينالمللي، موضوع جديد و غيرمنتظره اي نيست. دولت ترامپ از برجام گرفته تا توافق نامه پاريس در زمينه گرمايش زمين همواره خودمحور و يك جانبه در عرصه بين المللي عمل كرده است.
همچنين مي توان به تلاش ترامپ براي تغيير مقررات سازمان تجارت جهاني و توافق مينسک (برقراري صلح در اوکراين) اشاره کرد که با انتقاد شديد روسيه مواجه شده است. چين هم طرح واشنگتن براي وضع تعرفههاي وارداتي فولاد و آلومينيوم و همين طور تهديد دونالد ترامپ به وضع ۱۵۰ ميليارد دلار تعرفه بر واردات کالاهاي چيني را «يکجانبه گرايي آشکار و تلاش براي کسب هژموني» توصيف کرده است.
در اين چارچوب، ضرب الاجل دونالد ترامپ به متحدان اروپايي خود براي اصلاح و تعديل برجام بار ديگر سياست يك جانبه گرايي آمريكا در عرصه بين الملي را آشكار كرد.
برجام که محصول رويکردي ديپلماتيک و حاصل سياست چندجانبه گرايانه است با يکه تازي آمريکا مورد چالش قرار گرفته است. در دوره پسا برجام، اصرار آمريکا به بازگشت تحريم ها مترادف با يک جانبه گرايي است. اينکه آمريکا به شرکت هاي خارجي در خصوص هرگونه همکاري و تعامل اقتصادي با ايران هشدار مي دهد در تضاد با سياست چندجانبه گرايي است.
در اين ميان نبايستي از نظر دور داشت که خروج ترامپ از برجام يا همان برجام شکني جداي از تبعات و چالش هاي فراوان، به انزواي آمريکا در عرصه بين المللي منجر خواهد شد چراکه به نظر نمي رسد با نقض يکجانبه برجام، ديگر کشورها، آمريکا را براي تشديد تحريم ها عليه ايران همراهي کنند و همين مسئله به انزواي آمريکا خواهد انجاميد.
در اين ارتباط, خروج از برجام به منزله نقض قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل، دست آمريکا را به عنوان کشوري عهدشکن و غيرقابل اعتماد در جامعه جهاني در بقيه توافقنامه ها و مذاکرات بين المللي بيش از پيش خالي خواهد کرد و در پوست گردو خواهد گذاشت.
مسئله مهم ديگر اين است که آمريکا ديگر مانند گذشته قدرت برتر و بلامنازع نيست. جهان چندقطبي شکل گرفته، هم صدايي جهاني از جمله در حمايت از توافق هسته اي به وجود آمده و آمريکا همانند يک دهه پيش قادر به اجماع سازي جهاني عليه ايران نيست. در اين شرايط دنباله روي از سياست هاي يک جانبه گرايانه واشنگتن بيش از گذشته رنگ باخته و موجب شده حتي گروه هايي مثل طالبان هم براي آمريکا تره خورد نکنند و دست رد بر سينه کاخ سفيد براي مذاکره با دولت افغانستان بزنند.
.....................................................................................
مصطفي عبدلي