ماه ذی الحجه از ماه‌های مقدس و شریف در نزد مسلمانان است و همواره اهتمام ویژه‌ای به این ماه داشته و دارند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ به خصوص درباره اول ماه ذی الحجه در احادیث پیامبر (ص) بر فضیلت آن تأکید شده است؛ چنان که رسول خدا (ص) در حدیثی می‌فرمایند: «عمل خیر و عبادت در هیچ ایامی در نزد حق تعالی محبوب‌تر از دهه اول ذی الحجه نیست.».
در بعضی از روایات آمده است، شب‌های دهگانه‌ای که قرآن در سوره «والفجر و لیال عشر» به آن سوگند یاد کرده است، شب‌های دهه اوّل این ماه شریف است (تفسیر قمی، جلد ۲، صفحه ۴۱۹) و این سوگند به دلیل عظمت آن است.
اما مناسبت‌های بزرگی و رویداد‌های بسیار شریفی در ماه ذی الحجة الحرام به وقوع پیوسته است:
اول ماه ذی‌الحجه: روز ولادت حضرت ابراهیم خلیل (ع)، پیامبر بزرگ و بت شکن و بنا کننده خانه کعبه است.
همچنین بنا بر نقل «شیخ طوسی» این روز، روز ازدواج امیر مؤمنان علی (ع) و حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (س) (در سال دوم هجری) است.
روز هفتم ماه ذی الحجه: وفات امام محمد باقر (ع) (در سال ۱۱۴) در چنین روزی واقع شده است.
روز هشتم ماه ذی‌الحجه: این روز را روز «ترویه» می‌نامند.
«ترویه در لغت به معنای سیراب کردن، و آب ذخیره کردن است»؛ در سابق که در عرفات آب نبود، حجاج روز هشتم آب برای وقوف در عرفات در روز نهم از مکه با خود می‌برند.
روز نهم ذی الحجه: روز عرفه است که روزی بسیار با فضیلت است و حاجیان آن روز را در صحرای عرفات به یاد خدا هستند، همچنین این روز مصادف است با سالروز شهادت حضرت مسلم‌بن عقیل (ع) در شهر کوفه (در سال ۶۰ هجری قمری).
روز دهم ماه ذی‌الحجه: روز عید قربان است که از اعیاد مهم اسلامی است.
روز پانزدهم ماه ذی‌الحجه: در چنین روزی میلاد مسعود حضرت امام علی النقی (ع) در سال ۲۱۲ هجری قمری واقع شده است.
روز هجدهم ماه ذی الحجه: روز عید سعید غدیر، عید ولایت و امامت، از اعیاد مهم اسلامی است؛ در عیدالله اکبر پیامبر گرامی اسلام (ص) به فرمان خداوند، حضرت علی (ع) را به امامت و جانشینی خود منصوب کرد.
این واقعه در سال دهم هجری در سرزمین «خم» نزدیکی مکه کنار غدیر (برکه آبی) واقع شد؛ و از این رو آن را عید «غدیر خم» می‌نامند. مرحوم «علامه امینی» در کتاب شریف «الغدیر» که در ۱۱ جلد نوشته شده است، روایات فراوانی را از طریق اهل سنت راجع به جریان غدیر خم، نقل می‌کند که جای تردیدی برای هیچ فرد با انصافی باقی نمی‌گذارد.
روز بیست و چهارم ماه ذی الحجه: روز «مباهله» است، روزی است که رسول خدا (ص) با نصارای نجران «مباهله» کرد و پیش از آن که مباهله صورت گیرد مسیحیان نجران، پشیمان شدند و از مباهله صرف نظر کردند.
این جریان در سال دهم هجری واقع شده است.
همچنین در این روز حضرت امیرالمومنین علی (ع) در حال رکوع انگشتر خود را به سائل داد و آیه (انما ولیکم الله و رسوله) در همین رابطه نازل شد.
روز بیست و پنجم ماه ذی الحجه: روز نزول سوره «هل اتی» است.
پس از آن که حضرت علی (ع) حضرت فاطمه (ع)، برای ادای نذر خویش که برای شفای امام حسن و امام حسین (ع) نذر کرده بودند، سه روز روزه گرفتند و در روز اول غذای افطار خود را به مسکین دادند و با آب افطار کردند و در روز دوم به یتیم و روز سوم به اسیر دادند این سوره در مدح آنان نازل شد.