بازار مسکن که چند سالی هست در لاک خود فرو رفته ،این روزها شاید با به اجرا در امدن برنامه های گذشته بهبود یابد.
برای کاهش افزایش موج اجاره بها آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی نامه ا ی برای تنظیم بازار اجاره به دولت داد که طی این نامه، مستاجران تا یکسال از زمان عقد قرار داد قیمت اجاره را تا سقف 10 درصد افزایش داده و تمدید کنند .
این موضوع باعث افزایش غیر رسمی اجاره نامه ها می شد یعنی عملا برای تعادل در این بازار اقداماتی صورت نگرفت اقداماتی که نیازمند برنامه بلند مدت بود و نمی توان ضربتی انجام داد .
بی تعادلی درعرضه و تقاضا در بازار مسکن نیز علاوه بر نوسانات بازار موازی بر این افزایش قیمتی دامن زد بطوریکه برطبق امار بانک مرکزی در مهر امسال با وجود رشد 83 درصدی قیمت مسکن در تهران معاملات نسبت به مدت مشابه کاهش یافته است.
*مسکن مهر
برای رونق این بازار، وزیر سابق راه و شهرسازی برنامه های جدیدی برای مسکن ارایه داد برنامه هایی که در مدت 5 سال اجرایی نشد "مسکن اجتماعی" در مقابل "مسکن مهر" که هیچ گونه اعتقادی به ان نداشت از جمله برنامه هایی بود که به عمل نرسید .
عدم اعتقاد آخوندی به مسکن مهر باعث شد تا مسکن مهر همچنان با مشکلات خود دست و پنجه نرم کند مسکن مهری که قرار بود 2 ساله قشر ضعیف را خانه دار کند اما با گذشت بیش از 7 سال هنوز به سرانجام نرسید .
مسکن مهر با سه مشکل چون عدم تعهد ارگان های مرتبط برای ارایه خدمات، اراضی دارای معارض و حجم زیادی از مسکن های فاقد متقاضی روبرو است که باید برای تکمیل ان برنامه ای اساسی داشت از میان مسکن های مهر، پردیس از جمله شهرهایی بود که مشکل اساسی دارد کلنگ ان که در سال 91 به زمین زده شده حالا تاب متقاضیان را به سر اورده و منتظر اقداماتی اساسی هستند.
*مسکن اجتماعی
مسکن اجتماعی یا ساخت مسکن برای اقشار متوسط ، تنها برنامه مهم اخوندی بود که در طی ریاستش همیشه از ان سخن می گفت، مسکنی که قرار بود مشکلات مسکن را حل کند و بدلیل عدم تخصیص بودجه همچنان در حد حرف و بدون برنامه باقی ماند.
باتوجه به اینکه ما سالانه نیاز به یک میلیون و 300 هزار خانه مسکونی در کشور داریم به دلیل رکود حاکم بر بازار، تولید کنندگان رغبتی برای حضور در بازار نداشتند و این موضوع در اینده تاثیرات منفی بسیاری را به بار خواهد اورد.
*نوسازی بافت فرسوده
براساس مطالعه حدود 10 میلیون نفر در وسعت 66 هزار هکتار حدود 1334 محله در 543 شهر در محدوده بافت فرسوده و ناکارآمد شهری زندگی می کنند که به انها بدمسکن می گویند یعنی از کمترین امکانات شهری بهره مند هستند که براساس برنامه ششم توسعه سالانه باید 100 هزار واحد از بافت های فرسوده در کشور نوسازی شود.
نوسازی بافت فرسوده نیز از جمله برنامه های بود که با انتقاد از جانمایی طرح مسکن مهر بیان می شد بی رغبتی بخش خصوصی و عدم واگذاری اراضی دستگاههای دولتی برای اجرای طرح و بی میلی مردم برای مشارکت در این طرح باعث شد تا این طرح نیز نا کام باقی بماند.
*سامانه ملی املاک
سامانه ملی املاک ،سامانه شناسایی برخط مالکان و ساکنان املاک است که نقل و انتقالات با ان پیگیری شود اما اجرای این طرح در بین زیرمجموعه های این وزارتخانه مانند توپی چرخید و در اخر هم بی سرو صدا به سازمان ملی زمین و مسکن رسید و همچنان پرونده ان مسکوت مانده است.
وزارت راه موظف بود در سال 94 این سامانه را راه اندازی کند اما بدلیل نقص های این برنامه هم اجرایی نشد.
*مالیات برخانه های خالی
احتکار مسکن از طریق نگه داشتن خانه های خالی ،عدم تعادل در عرضه و تقاضای بازار مسکن یکی از دلایل افزایش قیمت مسکن بود زیرا مسکن کالای سرمایه ایست که در دراز مدت سود اور است بر هیمن اساس برای جلوگیر از سوداگری ، مالیات بر خانه های خالی در مجلس به عنوان بخشی از لایحه قانون مالیات های مستقیم در سال 94 تصویب شد که براساس این طرح خانه های خالی توسط سامانه ملی املاک کشور شناسایی شود. اما عدم اجرای مالیات برخانه های خالی باعث افزایش یک میلیون خانه خالی در کشور شد و در مقابل نیز با کاهش ساخت و ساز، مسکنی برای متقاضیان واقعی وجود ندارد.
به هر حال برنامه های زیادی برای رونق بازار مسکن که باعث افزایش اشتغال و تولید می شود روی کاغذ مانده و امید است با سکانداری محمد اسلامی و تاکید بر اتمام مسکن مهراقدامات مهمی برای به رونق رسیدن بازار ایجاد شود بازاری که سهم قابل توجه ای از اقتصاد را به خود اختصاص داده است.
البته به گفته کارشناسان این بازار، مسکن نیازمد برنامه ریزی طولانی مدت است و بیماریی نیست که سریع برای ان نسخه تجویز شود بلکه باید برای افزایش تولید ان اقدامات اساسی صورت گیرد.