سومین جشنواره آیینی ازگیل پزان (کنس دِشو) با حضور پرشور خانواده های آملی در محل نمایشگاه تخصصی این شهرستان در استان مازندران برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز مازندران، این جشنواره با مشارکت شورای اسلامی شهر، شهرداری و سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری آمل و هیات کوهنوری و صعودهای ورزشی شهرستان برگزار شد.
اجرای موسیقی محلی، خواندن شعرهای مازندرانی، همخوانی گروه های موسیقی استانی و سخنرانی برخی چهره های فرهنگی و اجتماعی در باره اهمیت حفظ و احیای خرده فرهنگ های رایج در روستاهای مازندران، از دیگر برنامه های این جشنواره 2 روزه بود.
در جشنواره آیینی ازگیل پزان ، مراحل عملی چگونگی تهیه رب و دیگر فرآورده های ازگیل در 20 غرفه، قابلیت استفاده از این فرآورده ها در تهیه غذاهای محلی و نیز سوغات برای بازدید حاضران به نمایش گذاشته شد.
در این غرفه ها مادران و مادربزرگ های شرکت کننده میوه ازگیل را برای شست و شو در داخل تشت بزرگی قرار داده و پس از جداکردن شاخ و برگ و تمیز کردن کامل، آن را به همراه مقداری آب روی حرارت آتش قرار داده تا کاملا پخته یا به زبان محلی پتکا شده و برای تسریع در عمل آوری آن به تناوب چندین بار با کفگیر هم زده تا همه قسمت های آن بطور کامل بپزد.
بعد از این مرحله ازگیل پخته شده داخل کیسه ای قرار گرفته و با ضربه زدن به آن و جداکردن دانه و پوست ، آب حاصل از آن را درون ظرف دیگری ریخته و پس از حرارت دوباره و تغییر رنگ آن به شکل قهوه ای، رب ازگیل یا کنس دشو ، از آن به دست می آید.
کنس در زبان محلی مازندرانی نام گونه میوه جنگلی بوده که نام فارسی آن ازگیل جنگلی یا ازگیل وحشی و هم خانواده با سیب، گلابی، به، زالزالک و گلابی وحشی است.
میوه ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا زمانی که خوب رسیده نشود قابل خوردن نبوده و گوشت آن پس از رسیدن از رنگ سفید به قهوه ای تغییر کرده، نرم وشیرین می شود.
رب کنس یا ازگیل در تهیه انواع غذاهای محلی مانند آش ترش و گرناآش، فسنجان، پخت نوعی ته چین مرغ محلی، مرغ ترش و نیز تهیه نوعی نان پیازی استفاده می شود.
میوه ازگیل سرشار از ویتامین های سی و بی، اسیدسیتریک و اسیدمالک بوده و برای آرامش و تقویت اعصاب، درمان عفونت روده بزرگ مفید و در درمان زخم دهان و تورم مخاط گلو موثر است. همچنین از برگ آن برای درمان زخم های پوستی به ویژه سالک استفاده می شود.
فصل برداشت این میوه جنگلی از اواخر مهر آغاز و برای تهیه رب ازگیل می تواند تا اواسط فصل زمستان زمان ببرد.
جشن تیرگان در ارتفاعات دماوند، جشن خرمن، جشن شالی، جشن تیرماه سیزده شو (12 آبان)،شب یلدا، نوروز خانی و ... از آیین های سنتی و بومی محلی رایج شهرستان آمل بوده و هر ساله برای احیای مراسم بومی محلی رایج در منطقه و انتقال درست آن به آیندگان با هدف حفظ هویت فرهنگی و همبستگی اجتماعی در این شهرستان برگزار می شود.