آيا پايان ماه عسل ترامپ  و محمدبن سلمان نزديک است؟

 روزنامه گاردين روز جمعه در گزارشي در پايگاه اينترنتي خود نوشت: سناتورهای آمریکایی که مصمم هستند محمد بن سلمان, ولیعهد عربستان را به خاطر قتل جمال خاشقجی, روزنامه نگار سعودی مجازات کنند, پنجشنبه اعلام کردند می خواهند هفته آینده درباره مجازات ریاض رای گیری کنند, اما هنوز بر سر بهترین راه مجازات عربستان به توافق نرسیده اند.
این روزنامه افزود: با وجود تمایل دونالد ترامپ, رئیس جمهور آمریکا برای حفظ روابط نزدیک با عربستان،  چند تن از جمهوریخواهان در سرزنش ولیعهد عربستان به خاطر قتل خاشقجی و حمایت از لایحه ای در پاسخ به این اقدام از طریق توقف حمایت آمریکا از جنگ ائتلاف سعودی در یمن, اعمال تحریم های جدید و توقف فروش سلاح, به دموکرات ها ملحق شده اند.
سه اقدام مختلف در سنا در حال پیشبرد است: یک قطعنامه اختیارات جنگی که به هر گونه مشارکت آمریکا در جنگ یمن پایان می دهد؛ لایحه ای که محدودیت و تحریم گسترده ای علیه عربستان سعودی اعمال می کند, از جمله با توقف فروش سلاح  و اعمال تحریم های جدید؛ و یک قطعنامه غیرالزام آور که ولیعهد سعودی را هدف قرار می دهد.
کریس مورفی, سناتور دموکرات و از حامیان این قطعنامه به خبرنگاران گفت: ”رای دادن به این قطعنامه, پیام بسیار قاطعی به عربستان سعودی مبنی بر این است که رابطه دو کشور رو به تغییر است. همچنین می توان آن را به عنوان پیامی در خصوص جنگ یمن  و نیز قتل خاشقجی برداشت کرد.“
در این طرح آمده است، سنای آمریکا معتقد است محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در جریان این قتل قرار داشته و بر اساس اسناد و مدارک و تحلیل‌های به دست آمده اطمینان بسیاری وجود دارد که بن سلمان در این قتل "همدست" بوده است.
نانسی پلوسی رئیس دمکرات های مجلس نمایندگان آمریکا و رئیس احتمالی این مجلس نيز گفته است: از پیش نویس طرح  توقف فروش تسلیحات به سعودی و پیش نویس طرحی درباره یمن که برخی اعضای کنگره ارائه کردند، حمایت خواهد کرد.
تحرکات سناتورهاي امريکايي در حالي است که دونالد تراپ رئيس جمهور امريکا از ابتداي افشاي قتل جمال خاشقچي، سعي داشته بن سلمان را از دست داشتن در اين جنايت تبرئه و براي حفظ اهرم هاي فشار بر ايران، منافع شرکت هاي توليد کننده سلاح و امنيت رژيم صهيونيستي بر تداوم حمايت از او اصرار بورزد.
با اين حال به نظرمي رسد با پيروزي دموکرا تها در انتخابات مياندوره اي در مجلس نمايندگان و هم دلي بسياري از سنارتورهاي جمهوري خواه با دموکراتها در پرونده قتل خاشقچي،  با آغاز به کار کنگره جديد، ترامپ با مشکلات زيادي در ادامه حمايت از بن سلمان روبرو و چه بسا او مجبور شود براي حفظ حيات سياسي خود از محمدبن سلمان فاصله بگيرد.
به ويژه اينکه گزارش هايي از نقش سعودي ها در پيروزي ترامپ در انتخابات رياست جمهوري منتشر شده و همين مسئله نيز ممکن است در فاصله گرفتن ترامپ از محمدبن سلمان موثر باشد.
به نظر مي رسد سعودي ها نيز اين مسئله را درک کرده اند و به همين خاطر در آستانه نشست اوپک براي کاهش توليد نفت، خالد الفالح وزير انرژي عربستان در پاسخ به درخواست ترامپ براي افزايش توليد نفت و کاهش قيمت آن،  گفت:" آمریکا در موقعیتی نیست که بخواهد رویکردش را به اوپک دیکته کند یا این که به ما بگوید چه بکنیم. ما برای کاهش میزان تولید به اجازه هیچ کس نیاز نداریم."
اين اختلاف ديدگاه در راي گيري براي قطعنامه پيشنهادي امريکا در مجمع عمومي سازمان ملل براي قراردادن نام حماس در فهرست گروههاي تروريستي نيز نمايان شد و نماينده عربستان به آن راي منفي داد.
اما سوال اينجاست در چنين وضعيتي واکنش محمدبن سلمان چه خواهد بود؟  آنگونه که از برخي اتفاقات مي توان حدس زد اينکه بعيد است بن سلمان به سادگي از قدرت کناره گيري نمايد و چه بسا ديدار صميمانه او با ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه در نشست گروه بيست که در آرژانتين برگزار شد و موضع گيري هاي سعودي ها در خصوص توليد نفت و حماس، نشانه هايي باشد که سعودي ها نيز برگ هايي براي تحت فشار قرار دادن امريکا در اختيار دارند.
در ارتباط با اين تحولات،  «باب کورکر» رئیس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی سنا روز چهارشنبه از «خالد بن سلمان» سفیر عربستان سعودی در واشنگتن انتقاد کرد و گفت بحث‌هایی برای اخراج این شاهزاده سعودی در جریان است.
اگر اين اتفاق رخ دهد به معني آن است که  در امريکا اين رويکرد در دستور کار قرار گرفته است که خانواده سلمان از قدرت خلع شوند و حاکميت در عربستان به همان چرخه سنتي خود باز گردد که به معني آن است که بايد منتظر تقويت جايگاه احمدبن عبدالعزيز پس از سلمان بود.

 

 

-----------------------------------------

رضا محمدمراد