«عصر جدید» (مسابقه استعدادیابی)، تجربهای نو در تلویزیون ایران که حدود پنج ماهی است روی آنتن شبکه سه سیما رفته است. برنامهای که سیر رشد مخاطبان آن شبیه به یک تصاعد حسابی است. برنامهای با تولید سخت که جای رشد و ارتقای زیادی دارد و با وجود نقدهایی که به آن وارد است، ولی هر چه پیش میرود پختهتر میشود.
مسابقات استعدادیابی در بیش از ۸۰ کشور دنیا برگزار میشود. بعضی از این مسابقات به یک حوزه تخصصی مثلا موسیقی محدود میشوند و برخی عرصه را برای ظهور و بروز استعدادهای حوزههای مختلف باز گذاشته اند. معمولا این برنامهها با لحظات سرگرم کننده و گاه غیر منتظرهای که برای مخاطب خلق میکنند بینندگان بسیاری را به تماشای خود مینشانند.
سابقه مسابقات جذاب در تلویزیون ما هم کم نیست. از مسابقه هفته با اجرای منوچهر نوذری که در دهه هفتاد با استقبال چشمگیری همراه شد تا مسابقاتی که در سه سال اخیر برای شناسایی استعدادهای بازیگری، استند آپ کمدی، دوبله و گزارشگری روی آنتن رفتند، اما از زمستان ۹۷ مسابقهای روی آنتن شبکه سه سیما رفت که با مخاطبش قرار گذاشت به شناسایی استعدادهایی در زمینههای مختلف بپردازد.
تهیه کنندگی، اجرا و کارگردانی این مسابقه را احسان علیخانی به عهده گرفت. فردی که پس از حدود دو دهه فعالیت در تلویزیون، ذائقه مخاطبانش را میشناسد. علیخانی در «ماه عسل»، نمونه یک برنامه گفتگو محور اجتماعی با کیفیت را به نمایش گذاشت و حالا تصمیم داشت وارد یک چالش بزرگ شود. بر کسی پوشیده نیست که ساختن برنامه استعدادیابی، یک پیش تولید و تولید سخت را میطلبد. از دکور عظیم و مناسب برای اجرای شرکت کنندگان رشتههای مختلف تا مسائلی که برای جامعه ما خط قرمز شناخته میشود و عبور از آنها تقابل با عرف به حساب میآید از مسائلی است که برای ساختن چنین برنامهای باید لحاظ شود. روی آنتن بردن یک مسابقه استعدادیابی برای مخاطب سخت گیر و نکته سنج تلویزیون یک کار سخت بود.
داوران این مسابقه امین حیایی، رویا نونهالی، آریا عظیمی نژاد و سید بشیر حسینی معرفی شدند، افرادی که انتخاب آنها هم دیدگاههای متفاوتی به همراه داشت.
با روی آنتن رفتن قسمت اول «عصر جدید» موجی از انتقادها علیه این برنامه شکل گرفت. عدهای به کارگردانی و کیفیت صدای این برنامه خرده گرفتند و عدهای آن را یک کپی تمام و کمال از برنامههای غربی میدانستند.
رفته رفته با پیش رفتن برنامه، نواقص آن هم کمتر شد. نگاه اجتماعی احسان علیخانی و گروهش به مسائل به کمک برنامه آمد و کارگردانی دقیق تر، حضور به اندازهتر گزارشگر برنامه و کیفیت فنی آن بالا رفت. اگر چه شکل (فرم) برنامه کپی بود، اما علیخانی و گروهش تلاش کردند آن را بومی کنند و عرصه شکیل و سالمی برای ارائه استعدادها و البته مهارتهای ایرانیان به وجود آورند.
نکته مشهود برنامه «عصر جدید» این است که سازندگان آن تلاش کرده اند بالاترین سطح کیفیت را داشته باشد و شاهد بروز استعدادها و مهارتهایی از نقاط مختلف کشور باشیم.
از تیتراژ ابتدایی برنامه که طراحی مناسبی دارد تا حضور شرکت کنندگان و صحبتهایی که در برنامه میشود، گواه این امر است. در این برنامه بانوان ورزشکار یا هنرمند متناسب با عرف و ارزشهای جامعه ما توانایی یا استعداد خود را بروز دادند و بسیاری از شرکت کنندگان از دورترین نقاط ایران نخستین بار پا به صحنهای به این گستردگی و قاب جادویی گذاشتند. حتی پلاتوهای ابتدایی مجری هم رفته رفته قوام و محتوای بهتری پیدا کرد و از حالت شعاری بودن خارج شد.
اوج درخشش عصر جدید در نوروز ۹۸ بود. زمانی که با هوشمندی عوامل سازنده به عنصر اصلی سبد سرگرمی بسیاری از مردم اضافه شد و با آماری در خورتوجه پرمخاطبترین برنامه نوروزی سیما لقب گرفت.
پس از نوروز ۹۸ و در قسمتهایی که باشگاه مهارت روی آنتن رفت، برنامه با افت مواجه شد، اما بلافاصله به شکل قبلی بازگشت. عصر جدید عصر جدیدی در برنامه سازی تلویزیون ایجاد کرد. روی آنتن بردن یک شوی استعدادیابی با این گستره مخاطب و انتظارات بالایی که از برنامه سازان تلویزیون وجود دارد کار آسانی نیست.
اما منتقدان دو نقد جدی به این برنامه پر مخاطب دارند؛ عدهای مهمترین ضعف عصر جدید را داوران آن میدانند. داورانی که گاهی در مسائلی، چون مسائل ورزشی تخصص ندارند و در مواردی احساسی تصمیم میگیرند. حتی با تشویق حضار یا اصرار مجری و دیگر داوران، رای شان را تغییر میدهند که این مسئله هم از همان نبود متر و معیار مشخص برای داروی نشات میگیرد.
نقد دوم نحوه چینش شرکت کنندگان است. فارغ از اینکه بعضی از شرکت کنندگان پیش از این استعدادشان کشف و نمایان شده؛ در بعضی از گروهها تعداد زیادی از شرکت کنندگان استحقاق بیشتر دیده شدن را دارند، اما در برخی، شرکت کنندهای که استعداد شاخص یا مهارت چشمگیری داشته باشد دیده نمیشود. بهتر است گروه سازنده که از ابتدای درخواست شرکت کنندگان برای شرکت در مسابقه در جریان توانایی هایشان هستند برای انتخاب و چینش درست این افراد تدبیری کنند. حضور افرادی که استعداد یا مهارت چشمگیری ندارند سبب افول سطح برنامه میشود. شاید گروه سازنده در مواقعی باید با تحقیق و جستجو از اقصی نقاط ایران استعدادهایی را شناسایی کنند و به ویدئوهای ارسالی بسنده نکنند.
«عصر جدید» حدود پنج ماه است که روی آنتن شبکه سه سیما رفته و حدود ۱۵ برنامه از سری اول آن باقی مانده است. این برنامه در این مدت به تقویت روحیه اعتماد به نفس کمک کرده است. در برنامه بخشهایی پخش شده که افراد موفقی را در زمینههای مختلف معرفی کرده و سعی کرده است حس خوبی در مخاطبش ایجاد کند. حسی از جنس امید و لزوم تلاش برای رسیدن به مقصد مورد نظر هر فرد.
«عصر جدید» همچنین این روحیه را به مخاطبش القا کرده است که هیچ وقت برای رسیدن به هدف مورد نظر دیر نیست و با خودشناسی و پشتکار میتوان قلههای زیادی را فتح کرد.
در کل، عصر جدید نمونه یک برنامه موفق در حوزه سرگرمی است که جای ارتقا و پیشرفت زیادی دارد. مخاطبان این برنامه بیم درجا نزدن آن را دارند و امیدوارند در فصلهای بعدی خلاقانهتر و با استعدادهای شگفت انگیزتر پا به تلویزیون بگذارد.