کلاهداری بی کلاه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان شمالی استان خراسان شمالی با شرایط اقلیمی و جغرافیایی مناسب یکی از مهمترین قطب‌های تولید انگور در کشور محسوب می‌شود ، طرفیتی که هنوز به خوبی جدی گرفته نشده است.

باغات خراسان شمالی شرایط عالی برای تولید انگور را دارند و کیفیت تولید این محصول به گونه‌ای است که توانایی تأمین بازار داخل و حتی صادرات را هم دارد.

از ۲۴۰ هزار تن انواع محصول باغی در خراسان شمالی ۱۸۵ هزار تن شامل محصول انگور است و این استان از حیث برخورداری از تاکستان در کشور رتبه پنجم را دارد.

تاکستان‌های پربار

 انگور این استان گوهری پنهان در صدف باغ‌های سرسبز این خطه است که سوغات پرطرفدار شهرستان‌های بجنورد، مانه و سملقان و شیروان و فاروج به شمار می‌آید.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی  با اشاره به اینکه از ۱۸ هزار و ۵۰۰ هکتار تاکستان استان  شانزده هزار و ۲۵۰ هکتار بارده است گفت:  از این میزان ۶۷ درصد آبی و ۳۳ درصد دیم است.

به گفته شریکیان: بیش از ده رقم انگور شامل کلاهداری، کشمشی، عسگری، یاقوتی، لعل صاحبی در خراسان شمالی تولید می‌شود که زودرس، میان رس و دیررس هستند.

برداشت عمده انگور کشمشی از نیمه شهریورماه در استان آغاز می‌شود و بیشترین میزان تولید انگور کشمشی استان مربوط به شهرستان‌های فاروج، شیروان و گونه کلاهداری مربوط به شهرستان‌های بجنورد، مانه و سملقان و راز و جرگلان است.

ضعف‌های آشکار و پنهان

ایزانلو که از کشاورزان این منطقه است می‌گوید: پارسال آفت سفیدک انگور ضرر زیادی به باغ‌ها وارد کرد، اما امسال مشکل آفت سفیدک نداریم و تولیدمان بهتر شده است.

رحیمی که مو‌های سفید و دستان پینه بسته اش نشان از تجربه بالایش در کشاورزی دارد نبود بازار، پایین بودن قیمت، نبود صنایع تبدیلی و کمبود سردخانه و انبار فنی را از مشکلات تاکداران عنوان می‌کند که سبب شده بسیاری از آن‌ها قید تولید انگور را زده و باغ‌های خود را رها کنند.

آقای خوشدل یکی دیگر از کشاورزان که دل پری داشت گفت:: ۷ کارگر را برای برداشت محصول به باغ آورده ام دلالان به سر مال می‌زنند و دائم می‌گویند محصول شما مشتری ندارد، آن‌ها انگور من را کیلویی ۱۴۰۰ می‌خرند، همین انگور پارسال ۲۵۰۰ فروخته می‌شد.

محمدی کشاورز روستای حمید به دنبال راهکاری برای رفع برخی از مشکلات تولید انگور می‌گشت او استفاده از روش‌های نوین کشاورزی را موجب رونق اقتصادی کشاورز شده و ایجاد اشتغال می‌داند و می‌گوید: سال‌های گذشته با تمام تلاشی که در زمینه هرس و ریزمغزی‌ها داشتیم نهایت برداشتمان ۵ تن بوده است  که اگر از روش نوین استفاده می‌شد حتما میزان برداشتم بیشتر می‌شد.

علاوه بر این‌ها کارشناسان اقتصادی معتقدند که فرآوری انگور و مشتقات به دست آمده از آن باید از حالت سنتی خارج شود و در این زمینه ارائه آموزش ضرورت دارد و باید با روش‌های جدید پیش رفت تا انگور بیشتر بتواند خود را در بازار‌های جهانی نشان دهد.

از زبان دلالان

زهدی یکی از دلالان انگور در شهرستان مانه و سملقان را دیدم و با او هم کلام شدم او می‌گوید انگور‌ها را برای تولید آبمیوه به مشهد می‌برم و با قیمت بسیار پایینی می‌فروشم، چون انگور کشاورزان بازار ندارد!

مالک سردخانه شهر آشخانه می‌گوید پارسال از همین سردخانه ۳ هزار و ۵۰۰ تن به کشور‌های دیگر صادر شد و این ظرفیت وجود دارد که انگور کشاورزان جمع آوری و بموقع صادر شود.

صفرزاده یکی از صادر کنندگان انگور به کشور‌های حاشیه خلیج فارس است.   او که به شهرستان مانه و سملقان سفر کرده بود در مورد دغدغه قیمت خرید این محصول گفت:: قیمت جهانی انگور امسال کاهش یافته، اما کشاورزان یک و نیم برابر بیشتر می‌خواهند بفروشند.

انگور در ردیف بزرگترین اقلام صادراتی

در خراسان شمالی شیره انگور، کشمش و آبغوره بیشترین محصولات فرآوری انگور هستند.

این در حالیست که به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی:  کشمش، کنسانتره آب انگور، ژله و مارمالاد و تولید نئوپان از چوب و سرشاخه‌ها و ضایعات آن و همچنین تهیه انواع دراژه و شیرینی، روغن گیری از هسته انگور، سرکه، آبغوره، برگ و ذغال از انگور و فراورده‌های آن از مهمترین فرآورده‌های این محصول است.

عبدالله یوسفی ساخت کارگاه‌های کشمش و فرآوری انگور و تاسیس واحد‌های سردخانه‌ای و برگزاری جشنواره‌های انگور را اقدامی مناسب برای تامین شرایط صادرات این محصول عنوان کرد.

 در همین زمینه بهمن شیردل سرپرست فرمانداری بجنورد با بیان اینکه براساس براورد‌های میدانی در دو روز برگزاری جشنواره انگور حدود هزار نفر از مردم و مسافران عبوری از استان از این جشنواره و نمایشگاه جانبی آن بازدید کردند گفت:: بنابر اعلام مسئولان محلی بازدیدکنندگان حدود ۳۰ تن انگور به ارزش تقریبی یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون ریال بصورت مستقیم از تاکداران در این جشنواره خریداری کرده اند.
استفاده از روش‌های نوین کشاورزی، خارج کردن روش تولید از سنتی، استفاده از تجربه‌های کشاورزان موفق و نمونه و بهره بردن از توان تخصصی و مهارت فنی کارشناسان کشاورزی، ایجاد صنایع تبدیلی و ورود سرمایه گذار بخش خصوصی می‌تواند بهره وری در کشاورزی استان و به خصوص تولید انگور در خراسان شمالی را افزایش دهد.

کارشناسان معتقدند برای جلوگیری از متضرر شدن باغداران استان باید سازوکار‌های تسریع در خرید حمایتی کشمش توسط تعاون روستایی فراهم شود تا از این طریق قسمت بیشتری از محصول تولیدی به کشمش تبدیل شود تا محصول روی دست باغداران نماند.

نویسنده: سمانه دشتی