در نتیجه پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اورآسیا منجر به جهش بزرگی در صادرات نفتی و غیرنفتی ایران خواهد شد. عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا که چشم انداز روشنی پیش روی آن قرار دارد، می تواند نقش موثری در عبور ایران از تنگناهای اقتصادی ایفا کند.
پژوهش خبری صدا سیما: قرارداد تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ۲۹ مه ۲۰۱۴ (هشتم خرداد ۱۳۹۳) بین کشورهای روسیه، بلاروس و قزاقستان منعقد و جایگزین اتحادیه گمرکی اوراسیا شد و سپس کشورهای ارمنستان و قرقیزستان نیز به عضویت آن در آمدند. این معاهده از یکم ژانویه 2015 عملاً اجرایی شد.
ایران از اواخر سال ۱۳۹۴ تا پایان سال 1396 نیز مذاکرات فشرده‌ای را با پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا جهت ایجاد منطقه موقت آزاد تجاری برای یک دوره سه ساله آزمایشی انجام داد که سرانجام موافقتنامه مذکور، در ماه می ۲۰۱۸ میلادی (اردیبهشت ماه ۱۳۹۷) در شهر آستانه پایتخت (سابق) قزاقستان توسط وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت ایران امضا و هیئت وزیران نیز در تاریخ ۱۸ آذرماه ۱۳۹۷ لایحه مربوطه را به تصویب رساند. در نهایت، قرارداد موقت تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از تاریخ 26 یا 28 اکتبر 2019 (4 یا 6 آبان 1398) وارد فاز اجرایی شد. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته این موافقتنامه، تعداد اقلام مشمول اعطای ترجیحات توسط کشورمان به اوراسیا ۳۶۰ قلم و تعداد اقلام اعطایی اوراسیا ۵۰۲ قلم کالا است.
بنابراین می توان گفت که امضای موافقتنامه موقت تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بیانگر این واقعیت است که اقتصاد ایران به سطح جدیدی از همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای ورود پیدا کرده و زمینه را برای پیوند اقتصاد ایران با اقتصاد منطقه فراهم کرده است که در صورت تحقق این مهم، یکی دیگر از گام‌های اساسی پیگیری سیاست "ایجاد وابستگی متقابل اقتصادی با کشورهای منطقه" محقق و در پی آن ضریب ریسک سیاسی، امنیتی و اقتصادی ایران بهبود می‌یابد. از این رو، با نزدیک شدن به زمان اجرایی شدن موافقتنامه تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، این سوال مطرح می‌شود که اجرایی کردن چنین موافقت‌نامه‌ای چه منافع اقتصادی برای کشور به همراه دارد و فهرست امتیازات اعطایی در این موافقتنامه تا چه میزان به سود فعالان اقتصادی خواهد بود؟ لذا برای پاسخ گویی به این سوال ها تلاش کردیم تا این موضوع را به شیوه اسنادی مورد بررسی بیشتر قرار دهیم.
متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است.
پژوهشگر: زهره دانشمندی